Xitay mutexessisining chümbel usuli heqqidiki qarishi eyibleshke uchridi
2013.04.12
“Tengri tagh” torining sabiq muherriri wang daxaw yéqinda maqale yézip, xitay merkizi téléwiziye istansisining chaghanliq sen'et programmisida chümbel usulini sehnige élip chiqqanliqini tenqid qilghan.
“Uyghurbiz tori” ning xewer qilishiche, wang daxaw chümbel usulini sehnige élip chiqish xitay hökümiti hazir Uyghur élide yolgha qoyuwatqan Uyghur ayallirining “Hösni jamalini jewlan qilip؛ sumbul chachlirini namayan qilish” herikitige buzghunchiliq qilghanliq, dep körsetken.
Uning qarishiche, chümbel mesilisi diniy esebiylikke muhit yaritish, hazirqi zaman medeniyitige qarshi turush, 3 xil küchlerning qutratquluq qilish, ammini qaymuqturushtiki wasitisigha aylinip qalghan.
Biraq wangning pikri xitay mikroblogida munazire qozghap, derhal tenqidke uchridi.
Tordiki bir pikirde, wang daxaw we shuninggha oxshash kishiler teshebbus qilip kelgen esebiy idiye we siyaset shinjangdiki muqimsizliqning bash jawabkari, dep körsitilgen.
Yene bir pikirde, bu merkizi téléwiziye istansisining xataliqi emes, belki shinjang Uyghur aptonom rayonluq hökümetning xataliqi, bolupmu, wang daxawgha oxshash edib we muxbirlarning, chong xenzuchiliqning xataliqi, dep körsetken.
Xitay hökümiti yéqinqi yillardin buyan bezi radikal wasitilerni qollinip, ayallarning romal, chümbel artishini, erlerning saqal-burut qoyushini chekligen.
Chümbel artqan, saqal qoyghan Uyghurlarning aptobusqa olturushini, doxturxanigha kirishini ret qilip, kishilik hoquq teshkilatlirining qattiq tenqidige uchrighan idi.