Türkiyede chaqirilghan xelq'araliq islam dunyasi yighinigha Uyghurlarmu ishtirak qildi

Türkiyening kütahya wilayitidiki dumlupinar uniwérsitétida chaqirilghan xelq'araliq islam dunyasi yighinigha Uyghurlargha wakaliten shiwétsiyedin Uyghur ma'arip uyushmisining mes'uli abdullah kökyar ependi, gérmaniyedin yawrupa sherqiy türkistan birliki re'isi eniwerjan, qazaqistan Uyghurlirigha wakaliten tursun ependi we qirghizistan Uyghur ittipaqi re'isi artiq haji qatarliq kishiler qatnashti.

8 - Ayning 23 - künidin 26 - künigiche kütahya dumlipinar uniwérsitétida chaqirilghan yighin'gha ottura asya türkiy jumhuriyetliri, rusye fédératsiyesi, gérmaniye, shiwétsariye, se'udi erebistan, qatar, iraq, pakistan qatarliq 33 dölettin 52 kishi ishtirak qilghan. Yighinda herqaysi döletlerdin kelgen kishiler nuqtiliq halda ötken ay türkiyede yüz bergen 15 - iyul herbiy özgirishke urunush herikitining islam dunyasidiki tesiri toghrisida doklat bergen. Yighinda Uyghurlargha wakaliten söz qilghan shiwétsiye ma'arip uyushmisi re'isi abdullah kökyar ependi “Uyghurlarning türkiye söygüsi we 15 - iyul weqesige bolghan inkasi” témisida, yawrupa sherqiy türkistan birliki re'isi eniwerjan ependi bolsa “Ötmüshtin bügün'giche türkler bilen Uyghurlarning munasiwiti” témisida, qirghizistan Uyghur ittipaqi re'isi artiq haji ependi bilen qazaqistan Uyghurlirigha wakaliten yighin'gha kelgen tursun haji ependiler bolsa ottura asyadiki Uyghurlarning 15 - iyul weqesige bolghan inkasi toghrisida söz qilghan. Xelq'araliq islam dunyasi yighinigha qatnashqan Uyghurlar yighinda qilghan nutqida xitayning hazir Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasiti we chet'eldiki musapir Uyghurlar toghrisidimu melumat bergen.

Yighin toghrisida ziyaritimizni qobul qilghan yighining sahipxani dumlipinar uniwérsitéti mu'awin mudiri doktor bulent ependi yighinni uyushturushtiki meqsiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “15 - Iyul siyasiy herbiy özgirishke urunush herikiti türkiyege kütmigen derijide ziyan élip keldi. Bu weqe hazirmu türkiyening küntertipide, biz türkler bu heqte köp nersilerni anglawatimiz we dewatimiz. Emma bir nersini közdin saqit qiliwatimiz. Mezkur weqe islam dunyasigha yeni türkiye sirtida qandaq tesir körsetti? biz buni bilip béqish üchün bu yighinni uyushturghan iduq.”

Bülent ependi yighinda 33 dölettin kelgen 52 kishining doklat bergenlikini tekitlidi: “Biz 33 dölettin 52 kishi teklip qilduq. Biz ulargha re'is jumhuri ordisi teripidin teyyarlan'ghan herbiy özgirishke urunush toghrisida teyyarlan'ghan höjjetlik filimni qoyup berduq. Höjjetlik filimni körgendin kéyin köp sanda yighin ehli doklatini özgertishke mejbur boldi. Ularning doklatidin bizning bu weqeni chet'elge yaxshi anglitalmighanliqimizni chüshinip yettuq. Uyghur qérindashlirimiz Uyghurlarning weqege bolghan inkasi we ötmüshtin bügün'giche türkler bilen Uyghurlarning munasiwiti toghrisida melumat berdi. 3 Kün dawamlashqan yighin ghelibilik axirlashti.”

Yighin toghrisida téléfon ziyaritimizni qobul qilghan abdullah kökyar ependi yighinda qilghan nutqida shiwétsiye xelqi bilen shiwétsiyediki Uyghurlarning türkiyede yüz bergen 15 - iyul herbiy siyasiy özgirish élip bérishqa urunush weqesige bolghan inkasi toghrisida melumat bergenlikini bayan qildi.

Abdullah kökyar ependi yighinda yawrupa sherqiy türkistan birlikining re'isi eniwerjan ependiningmu muhim söz qilghanliqini bayan qildi.

Dunyaning her qaysi jayliridin kelgen Uyghur wekiller 33 dölettin türkiyening kütahya shehirige kélip islam dunyasi muhakime yighinigha ishtirak qilghan kishilerge xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasiti toghrisidimu melumat bergenlikini bayan qildi.

Türkiyede 15 - iyul küni yüz bergen herbiy özgirishke urunush weqeside 243 kishi hayatidin ayrilghan, 2400 etrapida kishi yaridar bolghan bolup, bu, türkiye tarixidiki qanliq weqe hésablinidiken. Weqedin kéyin türkiye hökümiti weqeni “Fethullah xizmet herikiti” dep atalghan térror teshkilati bilen munasiwiti bar kishilerning qilghanliqini ilgiri sürüp, köp sanda kishini tutqun qilip sotlimaqta, xelq'ara kechurum teshkilatigha oxshash teshkilatlar türkiye hökümitini qolgha élin'ghanlarni adil sotlimidi dep eyiblimekte.