RFA/Erkin Tarim
Дуня уйғур қурултийиниң низамнамисидә йилда икки қетим иҗраийә комитети йиғини чақирип, бу йиғинларда алдинқи йерим йиллиқ хизмәтләрни хуласә қилиш билән биргә келәчәк 6 айлиқ хизмәтләрниң пилан-программилирини музакирә қилиш вә бу һәқтә қарарлар мақуллаш көрситилгән. Бу бәлгилимигә асасән дуня уйғур қурултийиниң 6-нөвәтлик иҗраийә комитети йиғинида өткән 6 айлиқ хизмәт хуласилинип алдимиздики 6 ай ичидә қилинидиған хизмәтләр музакирә қилинип бекитилди.
Корона вируси түпәйлидин син көрүнүш арқилиқ чақирилған бу йиғинға америка, канада, японийә, австралийә, түркийә, қазақистан, қирғизистан, әнглийә, шиветсийә, швейтсарийә, норвегийә, голландийә, германийә қатарлиқ 10 дин артуқ дөләттин 33 нәпәр һәйәт, д у қ ниң һәрқайси дөләтләрдики вәкиллири вә ишхана мудирлири қатнашти. 6-Июн күни берлин вақти чүштин кейин 2дә башланған йиғинниң ечилиш мурасимиға қурултай иҗраийә комитетиниң рәиси өмәр қанат әпәнди риясәтчилик қилди.
Дуня уйғур қурултийиниң (д у қ) рәиси долқун әйса әпәнди тунҗи болуп сөз қилип, 2019-йили 12-айдин 2020-йили 6-айғичә болған 6 айлиқ хизмәтләр һәққидә доклат бәрди. У доклатида д у қ ниң қисқиғинә 6 ай ичидә явропа парламенти, бирләшкән дөләтләр тәшкилати, америка кеңәш палатаси билән авам палатаси, түркийә, вә башқа әлләрдә елип барған муһим хизмәтлирини изаһлап өтти. Йиғин ахирида долқун әйса әпәнди зияритимизни қобул қилип, у, алдинқи 6 айлиқ хизмәтни хуласиләп, өткән йили 12-айда бирюсселда ечилған 5-нөвәтлик иҗраийә комитети йиғинида түзгән хизмәт пиланиниң мутләқ көп қисминиң орундалғанлиқини оттуриға қойди.
6-7-Июн күнлири өткүзүлгән д у қ иҗраийә комитетиниң 6-нөвәтлик йиғинида йәнә алдимиздики 6 айлиқ хизмәт пилани мақулланған. Долқун әйса әпәнди буниңда нуқтилиқ һалда д у қ ниң узундин буян бирләшкән дөләтләр тәшкилати билән явропа парламентида елип бериливатқан хизмәтлирини бундин кейин қандақ давамлаштуруш тоғрисида музакирә қилинғанлиқини оттуриға қойди.
Д у қ иҗраийә рәиси өмәр қанат әпәнди кәлгүси 6-айда нуқтилиқ һалда америкада қобул қилинған «уйғур кишилик һоқуқ сиясити қанун лайиһәси» ниң толуқ иҗра қилиниши үчүн күч чиқирипла қалмастин йеңи қанунларни қобул қилдурушқа тиришидиғанлиқини баян қилди.
Долқун әйса әпәндиниң ейтишичә дуня уйғур қурултийи хәлқара қанунлардин пайдилинип паалийәт елип беришқа алаһидә көңүл бөлмәктикән. Иҗраийә комитетиниң йиғинида бу һәқтиму алаһидә музакирә елип берилип пилан түзүлгән. Долқун әйса әпәнди бу тоғрилиқ мәлумат бәрди.
Д у қ низамнамисидә көрситилишичә, 3 йилда бир қетим қурултай чақирип, сайлам елип берилидиған болуп, буниңға асасән бу йил 11-айда қурултай чақирилиши керәк. Иҗраийә комитетиниң 6-нөвәтлик йиғинида бу һәқтиму алаһидә музакирә елип берилип, бу йил ахирида чақирилидиған қурултай үчүн «сайлам комитети» қурулған. Д у қ рәиси долқун әйса әпәнди бу тоғрилиқ мәлумат бәрди.
Биз д у қ ниң лондондики ишханисиниң мудири рәһимә мәхмут ханим бу қетимқи йиғинниң мувәппәқийәтлик өткәнликини, буниңдин кейин хәлқара сәһнидә елип берилидиған паалийәтләрниң наһайити муһимлиқини тәкитләп мундақ деди:
Игилишимизчә, д у қ 6-нөвәтлик иҗраийә комитети йиғинида қурулған «сайлам комитети» һазирдин башлап омумий қурултайниң тәйярлиқ хизмәтлиригә киришидикән.
