Yazghuchi extem ömerning tutqunda ikenliki we “Qarchugha balisi” namliq kitabining köydürgenliki ashkarilandi
2021.04.21

Weziyettin xewerdar kishilerdin biri 4 yildin buyan iz-dériki bolmaywatqan yazghuchi extem ömerning tutqunda ikenliki we ötken yili “Qarchugha balisi” qatarliq hékaye toplamlirining köydürülgenlikini melum qildi. Muxbirimizning extem ömerning ürümchidiki ish orni we mekittiki yurtigha qarita élip barghan téléfon ziyaretliri dawamida, yuqiriqi uchurning toghriliqi delillendi.
Weziyettin xewerdar kishilerdin birining ashkarilishiche, yazghuchi extem ömer, mekittiki jiyeni misirda oqughanliqi we uninggha pul ewetkenliki üchün tutup tekshürülgen. Tekshürüshning axiri, uning edebiy ijadiyitige bérip taqilip, u bölgünchilik bilen eyiblen'gen we 2018-yilining axirigha kelgende, ürümchide échilghan bir mexpiy sot bilen késiwétilgen. Uning ürümchidiki xizmet orni bolghan tengritagh kino studiyesi we sérk ömiki extem ömer heqqide melumat bérishni ret qildi.
Weziyettin xewerdar kishining bayan qilishiche, extem ömer tutulushning aldida, yeni 2017-yili 2-ayda uning mekit tümentaldiki akisi enwer ömer we jiyeni iskender enwer tutqun qilin'ghan. Aridin bir ay ötkende, yeni shu yil 3 -ayda extem ömer tutup kétilgen.
Tümentaldiki bir kent kadiri extem ömerning kimliki we aqiwitidin xewersizlikini bayan qilish bilen birlikte, ene shu yézida olturushluq, uning akisi we jiyenining aqiwitidinmu xewersizlikini éytti.
Weziyettin xewerdar kishining bayan qilishiche, extem ömer tutqun qilinip üch yildin kéyin, yeni 2020-yil yazda uning bir qisim kitabliri köydürülgen. Köydürülgenler arisida uning “Qarchugha balisi” namliq hékayiler toplimimu bar bolup, bu kitabning jem'iyettiki tesiri heqqide weziyettin xewerdar kishi mununlarni bayan qildi.
Déyilishiche, uning mezkur hékayisi yazghuchi nurmemet yasinning “Yawa kepter” namliq esiri bilen oxshash témida yézilghan bolup, Uyghurlardiki erkinlik arzusi we küreshchanliq rohi teswirlen'gen. Bu hékaye “Junggo milletler edebiyati” zhurnilida élan qilin'ghanliqi üchünla, eyni chaghda da'irilerning tenqididin uzaq qalghan. 2017-Yili Uyghur ilida neshriyatchiliq saheside “Arqigha qarash” dolquni qozghalghanda, bu kitab, bölgünchilik mezmundiki kitablar qatarida yighiwélin'ghan, aptori jawabkarliqqa tartilghan.
Weziyettin xewerdar kishining bayan qilishiche, extem ömerning “Qarchugha balisi” namliq hékayiler toplimi köydürülgen jaylardin biri peyzi'awatning misha yézisi bolup, shu kündiki kitab köydürüsh yéziliq partkom siyasiy qanun ishxanisi bilen yéziliq saqchixanining nazariti astida élip bérilghan. Téléfonimizni qobul qilghan misha saqchixana xadimi, shu künki kitab köydürüshke mes'ul bolghan ikki saqchi xadimining kimliklirini ashkarilidi. Emma u mezkur kitabning néme üchün köydürülgenliki we qaysi organning buyruqi bilen köydürgenliki heqqide melumat bermidi. Emma mishada extem ömerning kitabi köydürülgenlikidin xewiri barliqini ashkarilidi. U axirida yene extem ömerning tutqunda ikenlikidinmu delillidi.
Yuqirida, yazghuchi extem ömerning tutqunda ikenliki we “Qarchugha balisi” qatarliq kitablirining köydürülgenliki heqqide melumat berduq.