Finlandiyediki Uyghurlar “5-Iyul ürümchi weqesi” ning 9 yilliqi munasiwiti bilen namayish ötküzdi

Ixtiyariy muxbirimiz arslan
2018.07.09
firansiye-namayish-5-iyul-1.jpg “5-Iyul ürümchi weqesi” ning 9 yilliqi munasiwiti bilen finlandiye paytexti xélsinki shehiride ötküzgen namayishidin körünüsh. 2018-Yili 7-iyul.
RFA/Arslan

“5-Iyul ürümchi weqesi” ning 9 yilliqi munasiwiti bilen finlandiyede yashawatqan Uyghurlar 7-iyul küni finlandiye paytexti xélsinki shehiride namayish élip bardi.

Finlandiye sherqiy türkistan jem'iyitining uyushturushi bilen élip bérilghan bu namayishqa 100 din artuq kishi qatnashqan bolup, namayishchilar ay-yultuzluq kök bayraqni kötürgen halda finlandiye parlamént aldighiche yürüsh qilip, xitaygha qarshi her xil sho'arlarni towlidi.

Namayishchilar birdek “Uyghurlargha erkinlik”, “Sherqiy türkistan'gha erkinlik”, “Biz adalet telep qilimiz”, “Weten üchün jénim pida”, “Shi jinping térrorchi” dégendek sho'arlarni towlidi.

Namayishchilar qollirida yene amérika bayriqi bilen chong xetler yézilghan lozunkilar kötürgen idi. Chong xetlik lozunkilarda “Xitayning bigunah Uyghurlarni jazalishigha ruxset qilinmisun”, “Siyasiy mehbuslarning ichki ezalirini élishi toxtitilsun”, “Xitay jaza lagérliridiki 1 milyon Uyghurni qoyup bérishi kérek” dégen'ge oxshash sho'arlar yézilghan idi. Neq meydandin ziyaritimizni qobul qilghan Uyghurlar namayishchilarning xélsinki kochilirini lerzige keltürgenlikini, yerlik finlarning bu namayishning meqsiti sorap namayishchilargha hésdashliq qilghanliqini bildürdi.

Finlandiye sherqiy türkistan jem'iyitining mes'uli obulqasim se'id ependi téléfon ziyaritimizni qobul qilip, bu qétimliq namayishning ehwalini tonushturup ötti.

Finlandiyede yashawatqan Uyghur pa'aliyetchilerdin doktor muhemmed éli ependi bu namayish toxrisida toxtilip, 7-ayning 7-küni élip barghan namayishning hayajan qizghinliq ichide yaxshi ötkenlikini, namayishqa Uyghurlardin sirt yerlik finlar bilen bir qisim erebler bolup 150 etrapida kishining qatnashqanliqini, namayishchilarning jenggiwar sho'arliri bilen jewlan qilip turghan ay-yultuzluq kök bayraqlarning xélsinki kochilirini lerzige keltürgenlikini bildürdi.
Namayishqa aktip qatnashqan Uyghur pa'aliyetchi enwerjan bu namayishning meqsiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Bu qétim xélsinkida ötküzülgen bu namayish nahayiti daghdughiliq yaxshi ötti.

Bu namayishni uyushturushtiki asasiy meqset bolsa, 2009-yili ürümchi yüz bergen qanliq weqeni dunyagha anglitish, dunyaning diqqitini tartish hem özimizmu bu weqeni eslep turush üchündur.

Namayishning yene bir meqsiti bolsa hazir wetinimizde xitayning jaza lagérlirida bigunah yétiwatqan ata-anilirimiz, acha-singil, aka-inilirimizning échinishliq ehwalini dunyagha anglitip, bashqilarning ige chiqishini qolgha keltürüsh üchün boldi. Men shuni hés qildimki, eger biz küchimizning yétishiche ish qilsaq, bizni qollaydighanlar her zaman, her yerde tépilidiken.”

Finlandiyediki Uyghur pa'aliyetchilerdin yene abdulhepiz ependi bu namayishtin alghan tesiratini bildürüp mundaq dédi: “Uyghurlar birlikke kélip bir yaqidin bash chiqarsa, shu birliktin küch tughulidiken we bizning awazimiz dunyagha téximu yaxshi anglinidiken.”

Igilishimizche, finlandiyede 1990-yillarning axirliridin bashlap Uyghurlar olturaqlishishqa bashlighan bolup, hazir bu dölette nechche yüzligen Uyghurlar yashimaqtiken. Yéqinqi yillardin buyan finlandiyediki Uyghurlar teshkilatlargha uyushup jama'etlik pa'aliyetlerni élip bérishning muhimliqini, perzentlirini Uyghur milliy en'enisi we kimliki boyiche terbiyeleshning zörürlükini we shundaqla muhajirettiki Uyghur dawasigha aktipliq bilen qatnishishning teqezzaliqini tonup yetmektiken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.