Rabiye qadir xanim xitayning gu'angshida tutulghan Uyghurlar arisida ana, balilar barliqini yoshurghanliqini eyiblidi

Xitay metbu'atliri mushu ayning 21-küni wiyétnamgha qanunsiz ötüshke urun'ghan 22 neper diniy radikal unsurni tutqanliqini we bulardin qarshiliq körsetken birini étip tashlighanliqini élan qilghan idi. Muxbirimizning bügünki éniqlashliri dawamida, shu künki tutqunlar arisida 17 neper ayal we balining barliqi ashkarilandi. Bu munasiwet bilen Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim radi'omizgha bayanat bérip, xitayning mezkur tutqunlarning arisida ayal, balilarningmu barliqini yoshurghanliqini eyiblidi؛ u yene xitayning déloni tekshürmey turupla tutqunlargha diniy radikal unsurlar dep qalpaq kiydürüshini tenqid qildi. Rabiye xanimning bayan qilishiche, xitay terep özlirining basturush siyasitining netijisi bolghan bu paji'elik weqeni dunyagha yene burmilap we perdazlap melum qilmaqta.

Xitay metbu'atlirining ashkarilishiche, mushu ayning 21-küni gu'angshining sungzo sheherlik saqchi tarmaqliri yang famililik bir adem etkeschisining atalmish diniy radikallar guruhini wiyétnamgha yötkesh üchün heriket qiliwatqanliqi heqqide uchur tapshuruwalghan. Netijide sungzo sheherlik razwédka etriti, térrorluqqa qarshi turush etriti, chégra mudapi'e etriti qatarliq 4 etret heriketke ötüp kech sa'et 10 mezgilliride ikki aptomobilda kétiwatqan mezkur guruppini qorshawgha alghan. Saqchi terep tutqunlarning qollirigha koyza séliwatqanda, tutqunlardin bir nepiri saqchi lyaw shüenkeyge pichaq bilen hujum qilghan؛ pichaq lyaw shüenkeyning köksige urulghan, emma lyaw shüenkeyning kökside mudapi'e qalqini bolghachqa, 3 qétim urulghan pichaq lyaw shüenkeyge zexme yetküzelmigen. Arqidin tutqun hujumchi pichaqni lyaw shüenkeyning boyun we yanpash qismigha qaritip hujum qilghan, bu chaghda u, bashqa saqchilar teripidin étiwétilgen. Xitay metbu'atliri hazirgha qeder weqening mushunchilik qisminila ashkarilighan hemde tutqunlarning milliy kimliki heqqide melumat bermigen idi. Emma mezkur tewelikte yéqinqi yillardin yüz bergen weqeler zenjiri, tutqunlarning Uyghur ikenlik éhtimalliqini gewdilendürgen.

Muxbirimizning bügün weqe yüz bergen sheherdiki alaqidar orunlardin ehwal igilishi dawamida, mezkur weqede tutulghan gumandarlarning Uyghur ikenliki ashkarilandi, yene ashkarilinishiche, tutqunlarning ichide 9 ayal we 8 bala bolup jem'iy 17 ‏ neper ana, bala sheherdiki melum bir qamaqxanida tutup turulmaqta. Weqedin xewer tapqan dunya Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanim xitayning tutqunlar arisida ana we balilar barliqidek bir ré'alliqini yoshurghanliqini tenqid qildi. Rabiye xanim “Tutqunlar arisida ana we balilarningmu barliqi ularning zulumgha uchrighan we zulumdin qachqan, 3-bir dölettin insaniy yardem kütken, bigunah insanlar ikenlikining ishariti” dédi. Muxbirimizning bügünki éniqlishidin yene ashkarilinishiche, weqege chétishliq gumandarlardin erler ayrim bir jayda tutup turup tekshürülmekte. Rabiye xanim bügün radi'omizgha bergen bayanatida, xitayning gumandarlar üstidiki tekshürüsh téxi ayaghlashmay, hetta bashlanmay turup, ularni dunyagha diniy radikal unsurlar dep élan qilghanliqini eyiblidi. Rabiye xanim weqe meydanida étiwétilgen tutqun'gha xitay terepning heddidin ziyade küch qollan'ghanliqini, eslide xitay saqchilirining tutqunni atmay turup boysundurush imkani barliqini ilgiri sürdi.

Rabiye xanimning bayan qilishiche, bu weqe Uyghurlargha qarita xitay döliti yürgüzüwatqan zorawan we basturush siyasitining yene bir ipadisi. Rabiye xanim bu heqtiki sözide “Mana bu paji'e, Uyghurlarning bügün néme üchün xitay hakimiyitige qarshi tinimsiz qarshiliq körsitishining, shundaqla tayland qatarliq döletlerge kolléktip halda qéchishining sewebini chüshendürüp béreleydu” dédi. Rabiye xanim yene, xitayning ta bügün'ge qeder yeni weqe yüz bérip 5-künige qedem qoyghan'gha qeder, weqege chétilip tutulghanlar arisida anilar we balilar barliqini yoshurghanliqini, “Bir qanun dölitining ishi emes” dédi. U sözide dunya jama'itige xilap qilip, “Xitay Uyghurlarning béshigha kelgen her bir paji'elik weqedin, özlirige ders élish uyaqta tursun, uningdin dölet menpe'eti üchün nep qazinishqa urunuwatidu” dédi. Rabiye xanimning bildürüshiche, xitay weqe heqqidiki xewerde diniy radikalliqni tilgha élish, saqchilargha körsitilgen qarshiliqni gewdilendürüsh we weqediki ana- balilar heqqidiki melumatni yoshurush arqiliq, xelq'ara jama'etning mezkur kishilerge qarita hésdashliqining aldini élish we ulargha qarita qollan'ghan we qollan'ghusi qattiq bir terep qilish charisini dunya jama'itige qobul qildurushqa urunmaqta.

Yuqirida gu'angshidin wiyétnamgha qéchish sepiride tutulghan gumandarlar arisida ana, balilar barliqi we bu ehwalning xitay teripidin yoshurulghanliqigha qarita dunya Uyghur qurultiyining inkasni anglidinglar.