Amérika diniy erkinlik komitéti gülmire imin'ge atap ochuq xet élan qildi

Amérika xelq'araliq diniy erkinlik komitéti mu'awin re'isi sandra jolléy xanim Uyghur wijdan mehbusi gülmire imin türmige tashlan'ghanliqining 8 yilliq xatire künide ochuq xet élan qilip, özining gülmirening hörlüki üchün heriket qiliwatqanliqini uninggha bildürdi.

U, xétide 8 yil awwalqi 14- iyul künide xitay hökümitining gülmire iminni tutqun qilghanliqini yazdi.

U, ochuq xette mundaq körsetti: “Bu ochuq xetning sizge tegmeydighanliqi éniq bolsimu, men amérika xelq'ara diniy ishlar komitétining bir komissari bolush süpitim bilen siz üchün qizghin heriket qiliwatqanliqimni bildürüshni xalidim. Herdem sizdin nechche ayliqla chong bolghan öz qizimning chéhrige baqqinimda, sizning türmige mehkum qilinishingizdiki adaletsizlik könglümdin kéchidu hemde sizning qoyup bérilishingizni qolgha keltürüsh yolidiki iradem küchiyidu.”

Gülmire imin esli Uyghur élida nopuz qazinishqa bashlighan “Selkin tori” ning bashqurghuchiliridin biri idi. U 2009- yili 14-iyul “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” gha chétip qolgha élin'ghan hemde “Dölet mexpiyetlikini ashkarilash”, “Qanunsiz namayishqa qutratquluq qilish” we “Döletni parchilashqa urunush” qatarliq jinayetler bilen sotqa tartilip, 2010-yili aprél ürümchi ottura sot da'iriliri teripidin ömürlük qamaq jazasigha höküm qilin'ghan idi.

Sandra jolléy xanim xétide gülmire imin heqqide yuqiriqi tepsilatlar heqqidimu toxtalghandin kéyin mundaq dédi: “Sizning birdin-bir jinayitingiz Uyghur musulman jem'iyitidiki bir yash bashlamchi bolghanliqingizdur.”

U, xétide yene xitay hökümitining Uyghurlargha qarita barghanche kücheytiwatqan cheklime siyasetliridin tolimu endishilen'genlikini bildürdi.

U mundaq dédi: “Bu cheklimiler paji'elik haldiki xataliq we nuqsanlar bilen tolghan siyasetlerni namayan qilidu. Uyghur musulmanlarning diniy erkinlik hoquqini hörmet qilishning ornigha, hökümet da'iriliri siz mensup bolghan jama'etni adem qobul qiliqini bolmaydighan derijide basturuwatidu, köpligen ademlerni özliri diniy we bashqa zorawan esebiylik dep qaraydighan heriketlerge qarishi turush körsetmisi boyiche jaza obyéktigha aylanduruluwatidu. Sizni köp qatlamliq xitay jem'iyitige qobul qilishning ornigha, hökümet sizni we bashqa Uyghur musulmanlarni chetke qéqiwatidu, jazalawatidu, basturuwatidu.”

U, ochuq xétining axirida gülmireni öz a'ilisining bir parchisi dep, bilidighanliqini, uning hörlüki üchün küresh qiliwatqanliqini bayan qildi we gülmireni ümidsizlenmeslikke chaqiridi.

U mundaq dédi: “Gülmire, men sizning ümidwar bolushingizgha tilekdashmen. Men, siz üchün heriket qilishqa özümni atiwettim, shundaq bolghandila siz a'ilingiz we öz jem'iyitingiz bilen qayta jem bolalaysiz. Men siz hörlükke érishken künni zariqip kütimen.”

Xelq'ara diniy erkinlik komitéti bu yil aprél bashlan'ghan 11 kishilik wijdan mehbusliri tizimlikige gülmire iminnimu kirgüzgen. Mezkur programmini bashlash murasimida sandra jolléy xanim söz qilip xitay hökümitini uni derhal qoyup bérishe chaqirghan idi.