Күнәс наһийә тоқай кәнтидики деһқанларниң йәрлири мәҗбурий тартивелинмақта

Мухбиримиз қутлан
2014.05.01

Игилишимизчә, күнәс наһийә базириниң әтрапиға җайлашқан тоқай кәнтидики деһқанларниң йәрлири мәҗбурий тартивелинип тез сүрәттә кеңийиватқан шәһәр қурулушиға өткүзүп берилмәктикән.

Өткән җүмә күни радиомиз зияритини қобул қилған йәрлик уйғур деһқан һашимҗан авут нөвәттә тоқай кәнт аһалилири дуч келиватқан еғир қисмәтләрни баян қилип өтти.

Мән 15 күнлүк солақтин әмди чиқтим!

Һашимҗан авут тәхминән бир айниң алдида тоқай кәнтидики йәрлик деһқанларға вакалитән өзлири дуч келиватқан еғир қисмәтләрни торға елан қилғанлиқини, лекин узунға қалмайла укиси вә башқа дәвагәр деһқанлар билән бирликтә тутқун қилинғанлиқини билдүрди:
“маңа көп қетим телефон қилип алалмиғиниңиз раст, чүнки мени сақчилар тутуп кәтти. 15 Күн қамақта йетип чиқтим. Сақчилар қолумдики телефонниму тартивалди. Алдинқи күни солақтин чиқип қол телефонумни тәкшүрсәм сирттин шунчилик көп телефон кирипту.”
“мән өзүмгә тәвә йеримдики көчәтлиримни кесивататтим, туюқсиз наһийәлик сақчи идарисиниң сақчилири бесип келип мени уруп-дәссәп тутти. Икки қолумни кәйнимгә қайриғиничә сақчи идарисигә елип барди, андин сақчиниң тутуп туруш қарарнамисиниму көрсәтмәстин қамақханиға 15 күн солап қойди. Мән қамақханидин бошинип чиқип дәвалишип йүрүп сақчи идарисиниң қамақта тутуп туруш қарарнамисини түнүгүн қолумға алдим.”

Йәрлиримизни мәҗбурий тартип еливатиду!

Һашимҗан авут тоқай кәнтидики деһқанларниң бирқанчә йилдин буянқи йәр дәва мәсилиси һәққидә тохтилип мунуларни билдүрди:
“бизниң тоқай кәнтимиз күнәс наһийә базири билән туташ, җайлашқан орнимиз яхши. Кәнттә 3 миңдин артуқ нопус бар, униң 70% и уйғур, ундин башқа қазақ, туңган вә башқа милләтләрму бар. 2011-Йилидин башлап күнәс наһийә базирини кеңәйтип, йеңи шәһәр бәрпа қилимиз дегән баһанә билән һөкүмәт йәрлиримизгә чишини билигили турди. Бирқанчә йиллар илгирила наһийәлик партком, хәлқ һөкүмити вә башқа идариләрниң хизмәт биналирини йеңидин селип йүрүшләштүргән иди. 3-4 Йилниң алдида наһийәмизгә җя йишең дегән бири партком секретари болуп кәлди. У күнәс наһийәсиниң шәһәр қурулушини кеңәйтимән, йеңи тәрәққият райони қуримән дәп, бизниң тоқай кәнтиниң йәрлирини һөкүмәткә өткүзүп беришимизни тәләп қилди. Йәр деһқанниң җени, йәрдин айрилсақ биз немә иш қилимиз дәп унимидуқ. Әмма у бизниң тоқай кәнтиниң секретари ли җү билән бирлишип йәрлиримизни мәҗбурий елишқа тутуш қилди. Наһийә буниңдин 6 йил бурунла деһқанларниң йәр хәтлирини йеңилап беримиз дәп еливалған. Униму бәрмиди. Йеримизниң һәр мосиға 25 миң сом берип алимиз дәйду. Деһқанлар унимиса һәр хил бесимлар билән йәр сетиш қәғизигә қол қоюшқа мәҗбурлиди. Мән һазирғичә қол қоймай тиркишип турдум, лекин йеримни териғили қоймайватиду.”

Йилларчә әрз қилип нәтиҗә чиқиралмидуқ!

Һашимҗан авут өзлириниң бирқанчә йиллардин буян наһәқчиликкә чидимай дәриҗиму‏-дәриҗә йоқирилап әрз сунғанлиқини, әмма һечқандақ нәтиҗиси болмиғанлиқини билдүрди. У бу җәрянда күнәс сақчилириниң деһқанларға қилған зораванлиқлири һәққидә мундақ деди:
“мән дәва қилип йүрүп һөкүмәтниң йәр қанунини өгәндим. Бизниң күнәс наһийә базириниң биналишиш нисбити техи 40%, қалған 60% өйләр йәнила бурунқидәк йәр өй. Говуйвәнниң бир уқтурушини көрдүм, униңда 70% и техи биналашмиған наһийәләрдә шәһәр қурулушини кеңәйтишкә вә деһқанларниң терилғу йәрлирини бузуп қурулуш қилишқа болмайду дәп йезипту. Шу бойичә юқириға әрз қилдуқ. Һалбуки, йәрликтин тартип таки аптоном районғичә әмәлдарларниң тили бир икән. Бейҗиңғичә бардуқ, йеза-игилик министирлиқидин елип кәлгән хетимизгә наһийә рәһбәрлири писәнт қилмиди. Бирқанчә қетимлар бизни әрзгә маңған йолимиздин тутуп келип солап қойди. Омумән кәнтимиздә дәва қилип чиққанлардин уруп-соқулмиғанлар яки солақта ятмиғанлар йоқ дейәрлик.”

Йәрлиримизниң пайдисини наһийәлик партком секретари көрүватиду!

Һашимҗан авут йәнә мунуларни тәкитди:
“һазир бу ишниң бешида наһийәниң партком секретари җя йишең бар. Бу наһәқчиликләрниң һәммиси униң буйруқи билән болуватиду. У буйруқ чүшүриду, деһқанлар буниңға унимиса наһийәлик сиясий қанун комитетиниң секретари шү вейчаң сақчиларни ишқа селип деһқанларни уриду, қамайду. Кәнтимизниң секретари ли җү уларға маслишип һәр хил усуллар билән деһқанларни йәрни сетип беришкә қистайду.”

“улар биздин йәрлиримизни һәр мосиға 25 миң сомдин берип мәҗбурий алған. Кейин аңлисақ, бу йәрләрниң һәр мосини ичкиридин кәлгән хәнзу ширкәтлиригә 400 миңдин 450 миң сомғичә сетипту. Арилиқтики бу зор пайда уларниң шәхсий чөнтикигә кирип кәтмәктә. Мән вә башқа бирқанчә дәвагәр йәр сетиш қәғизигә қол қоймай тиркишиватимиз. Әмма улар бизни ичимиздин парчилап, бир қисим деһқанларниң өйлиригә кечидә кирип совға-салам вә қуруқ вәдиләр билән уларни қол қойғузди. Бала-чақилири һөкүмәт хизмәтчиси болуп ишләватқан бир қисим аилиләргә балилири арқилиқ бесим қилип қол қойғузди.”

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.