Amérika awam palatasi falun'gongchilar we Uyghur mehbuslirining ichki ezalirini éliwélishqa qatnashqanlarni jazalashni telep qildi

Amérika awam palatasi mexsus qarar maqullap falun'gongchilar we Uyghur mehbuslirining ichki ezalirini éliwélishqa qatnashqanlarni jazalashni telep qildi.

30 - Iyul, amérika awam palatasi tashqi ishlar komitétida birdek maqullan'ghan281 - nomurluq qarar layihiside, xitayda wijdan mehbuslirining ichki ezaliri ularning raziliqisiz, sistémiliq we döletning mejburlishida éliwélinidighanliqi heqqidiki izchil hem ishenchlik melumatlardin endishe qilidighanliqini bildürüp, diniy étiqadi seweblik türmige tashlan'ghan nurghun falun'gong muritlirining, Uyghur qatarliq az sanliq diniy, étnik guruhlargha mensup mehbuslarning bu xil aqiwetke uchrawatqanliqini otturigha qoyghan.

Qarar layihiside, tibby exlaq, tébabetchilik prinsipini mizan qilghan ichki eza köchürüsh opératsiyisi méditsinadiki zor utuq bolsimu, biraq xitayning bu sahede dunya sehiye teshkilatining alaqidar belgilimilirige emel qilmighanliqi, her yili 10 ming ichki eza köchürülidighan xitayda, hazirgha qeder teshkillik we ünümlük bir ichki organ i'ane qilish, köchürüsh sistémisi yoqluqini bildürgen.

Mezkur qarar layihisini démokratik awam palata ezasi élli'ot en'gélning qollishida jumhuriyetchi awam palata ezasi éllina rus - léhténan xanim otturigha qoyghan. Élli'ot en'gél charshenbe küni qarar layihisi tashqi ishlar komitétida awazgha qoyulghanda söz qilip, adem ichki ezalirini mejburi éliwélish kechürgüsiz kishilik hoquq buzghunchiliqi, dep körsetti.

U mundaq dédi: ichki ezalirini éliwéliwatqanliqi heqqidiki xewerler kishini bi'aram qilarliq qarashni yorutup béridu. Adem ichki ezalirini mejburi élish kechürgüsiz kishilik hoquq buzghunchiliqi bolup, diniy étiqad, étnik terkibke qarap shexsni nishan qilish oxshash derijide rezillik. Uninggha hergiz yol qoyulmasliqi kérek. 2012 - Yili xitay da'iriliri ölümge buyrulghan mehbuslarning ichki ezalirini köchürüp ishlitishke xatime béridighanliqini bildürgen. Ötken yili hökümet ichki eza i'ane sistémisini yolgha qoyidighanliqini élan qilghan bolsimu, biraq bügün'giche xitayning bu wediside turghanliqini körsitidighan héchqandaq pakit yoq. Men dölet ishlar ministirliqining xitaydiki kishilik hoquq emeliyiti, jümlidin siyasiy mehbuslarning ichki ezalirini élish mesilisi toghruluq dawamliq yaxshi ishlitishini ümid qilimen.

Yighinda, awam palata ezasi éllina rus - léhténan xanim, xitaydiki mehbuslarning ichki ezalirini élip köchürüshni tenqidlep, amérikining kishilik hoquq, falun'gongchilar we bashqa az sanliq milletlerge qaritilghan buzghunchiliqqa qarshi téximu köp ishlarni qilishi kéreklikini bildürdi.

U mundaq dédi: men ötken yili otturigha qoyghan awam palata 281 - nomurluq qarar layihisi xitayning wijdan mehbuslirining bolupmu falun'gongchilarning ichki ezalirini éliwélishtek gheyriy insaniy we wehshiy qilmishni toxtitishqa chaqiridu. Xitay kommunistik hakimiyiti falun'gongchilarni nishan qilghan zorawan we qaratmiliqqa ige heriket élip bardi. Biraq hakimiyet ishench, méhribanliq we xosh - körümlikni algha sürüp kelgen bu kishilerni tutqun qildi, emgek bilen terbiyilinish, özgertish tutup turush lagérlirigha yollap, qerellik ten jazasigha we kemsitishke muptila qildi. Ölümge buyrup, ichki ezalirini éliwaldi. Bu, insan hayatigha qilin'ghan qorqunchluq we tesewwur qilghusiz buzghunchiliqtur. Amérika xitayning kishilik hoquq, falun'gongchilar we bashqa az sanliq milletlerge qiliwatqan buzghunchiliqigha xatime bérish üchün téximu köp ishlarni qilishi zörür.

Awam palatasining qarar layihiside deywid matas, deywid klégir, étan gutman qatarliq amérika we kanadaliq kishilik hoquq tetqiqatchilirining etrapliq we qayil qilarliq doklatlarni teyyarlap, bu jehettiki pakitlarni ashkarilighanliqini alahide tekitligen.

Bu jehette, zhurnalist we kishilik hoquq tetqiqatchisi étan gutmanning bezi pakitlargha érishkenliki, u 2000 - yildin 2008 - yilgha qeder 65 ming falun'gong muritining öltürülüp, ichki ezalirining éliwélin'ghan bolushi mumkinlikini otturigha qoyghanliqini bildürgen. Uning yene, xitay amanliq organliri 1990 - yilliridin bashlap Uyghurlarning, jümlidin Uyghur siyasiy mehbuslirining ichki ezalirini élishqa bashlighanliqini ashkarilighanliqini qeyt qilghan.

Ürümchi tömüryol doxturxanisining sabiq doxturi, nöwette en'giliyede olturushluq pa'aliyetchi enwer toxti ependi étan gutmanni bu jehettiki pakitlar bilen teminligen Uyghurlarning biri. U, emeliyette, xitay amanliq organlirining mehbuslarning ichki ezalirini élip - sétishni eng burun Uyghur siyasiy mehbuslirida sinaq qilin'ghanliqini bildürdi.

Enwer toxti mundaq dédi: bu ishni jow yongkangning qol astidikiler mushu dalyen tereptin bashlighan. Emma deslepki sinaq xitaylardin emes, bizdin bashlan'ghan. Men shi'ende ishlewatqanda ashundaq sözler tola chiqatti. Deslepte bir Uyghur adem balisini yötkep kélip manga “Bir qarap baqqan bolsingiz, börikini oghriliwalghanmidu” dep ekelgen waqit 1990 - yili idi. 1995 - Yili men özümmu bu ishqa ariliship qaldim. Bular kéyin némishqa falun'gongchilargha ketti dégende, chünki falun'gongchilar tamaka chekmeydu, haraq ichmeydu. Bu bek muhim. Bizning ademlirimiz tamaka chékidu, haraq ichidu. Undaq ademlerning jiger we bashqa ichki ezaliri saghlam bolmaydu. Shunga, ular falun'gongchilargha yötkilip ketken. Chünki falun'gongchilarning bahasi sel yuqiri turidu. Bu bir ajayip chong soda.

Biraq enwer toxti, mezkur qarar kéchikip chiqirilghan bolsimu, lékin uning xitaygha bésim ishlitip, béyjing hökümitining bu jehettiki herikitini toxtitishta ijabiy rol oynaydighanliqini bildürdi. Uning körsitishiche amérika hökümiti mehbuslarning ichki ezalirini toplash qilmishi bilen shughullan'ghan xitay emeldarlirigha tedbir qollinishi kérek.

Enwer toxti mundaq dédi: méning mezkur qarar layihisige qarishim, u bek kech qalghan bolsimu, lékin yenila nahayiti yaxshi boldi. Eng bolmighanda xitay hökümiti bu qararni körüp, her qanche bolsa bashqilarning ichki organlirini dawamliq oghrilashqa toghra kelgende, bir az oylinip qalidu. Bu qarar xitay üchün chong bir bésim. Bu xitayning yüzini bek chüshürüwetti. Chünki, bu herqandaq bir dölettiki normal bir insan anglisimu, ishen'güsiz bir ish. Burun yaponlar xitaygha bésim kirgendimu, bunchilik qilmighan. Shunga. Men amérikining bu qarar layihisini qarshi alimen. Eger mumkin bolsa, xitaydiki mushu ishlargha qaysi emeldar mes'ul boluwatqan bolsa, shuni sotqa tartish kérek.

Awam palatasining qarar layihiside yene, amérika dölet ishlar ministirliqini mezkur weqe üstidin toluq we ochuq - ashkara tekshürüsh élip bérishqa chaqirip, bu xil gheyriy exlaqiy qilmish bilen shughullan'ghan shexslerni jazalashqa chaqirghan.

Qarar layihiside yene, falun'gongchilargha buzghunchiliq qilishni derhal toxtitishqa chaqirip, amérika hökümitining bu xil qilmishni tenqid qilishini, buninggha qatnashqan kishilerni amérikigha kirgüzmeslikni, amérikigha kirgenlirini jazalashni telep qilghan.