Tatarlar qazanda yighilish ötküzüp, xitayning Uyghurlarni “Lagérlar” gha solash qilmishini eyiblidi

Xitayning Uyghur diyaridiki Uyghur, qazaq, qirghiz qatarliq türkiy milletlerni “Terbiyelesh merkezliri” dep atiwalghan jaza lagérlirigha solishigha bolghan naraziliq heriketliri rusiyening tataristan jumhuriyitining paytexti qazandimu yüz berdi. 26-Dékabir küni qazan shehiridiki kerim tinchurin baghchisida bir top tatar pa'aliyetchiliri türlük plakatlarni kötürüp, naraziliq yighilishi ötküzüp, birleshken döletler teshkilati bixeterlik kéngishini xitayning Uyghur qatarliq türkiy milletlerge qaratqan siyasitini eyibleshke chaqirdi.

Azadliq radiyosining bu heqtiki rusche xewiride qeyt qilinishiche, mezkur yighilish pütün tatar jem'iyetliri merkizi teripidin uyushturulghan bolup, mezkur jem'iyetning re'isi ferit zakiyéf azadliq radiyosigha qilghan sözide özlirining bu pa'aliyetni ötküzüshidiki meqsitining xitayda Uyghur qatarliq musulman türkiy xelqlerge élip bériliwatqan qilmishlarning “Irqiy qirghinchiliqqa yüzliniwatqanliqi” gha qarita xelq'ara jem'iyetning diqqitini tartish ikenlikini bildürgen. Ferit zakiyéf ependi: “Biz b d t bixeterlik kéngishini özining yighinida bu mesilige qarap chiqishi we bu xil étnik medeniyet yoqitishi we irqiy qirghinchiliqni eyiblishi lazim dep hésablaymiz, bizningche, b d t bixeterlik kéngishige eza amérika, en'gliye, rusiye we firansiye xitayning assimilyatsiye siyasitini eyiblishi, bolupmu uning atalmish terbiyelesh lagérlirigha diqqet qilishi lazim dep hésablaymiz” dep tekitligen.

Yighilishqa yéghiwatqan qargha qarimay 12 adem qatnashqan bolup, ular qollirida “Xitay xelq jumhuriyiti re'isi shi jinping! b d t wekillirining shinjanggha kirishige yol qoyushni telep qilimiz!”, “Xitay xelq jumhuriyiti re'isi shi jinping! xitaydiki türkiy musulmanlargha qaratqan irqiy qirghinchiliqni toxtitishni telep qilimiz!”, “Fashistlar gérmaniyesi-1937, xitay-2018”, “Tatarlar! qandash Uyghur, qazaq qérindashlirimizni birlikte qoghdashqa qozghilayli!”, “Yighiwélish lagérliridiki Uyghur we qazaqlargha erkinlik!” dégendek sho'arlar yézilghan plakatlarni kötürgen.

Eslide pütün tatar jem'iyetliri merkizi qazandiki xitay bash konsulxanisi aldida namayish ötküzüshni pilanlighan bolsimu, emma qazan sheherlik hökümet xitay konsulxanisining rémont qiliniwatqanliqi üchün ularning bu pa'aliyitini kerim tinchurin baghchisida ötküzüshini tewsiye qilghan iken.

Buningdin ilgiri qazandiki tatar yashlirining “Azadliq” teshkilati 22-dékabir küni qazan shehiride Uyghur qatarliq türkiy milletlerni himaye qilish meqsitide chong kölemde namayish qilishni pilanlighan, biraq mezkur teshkilat melum sewebler tüpeylidin bu pa'aliyitini emeldin qaldurup, 2019-yili yanwarda ötküzüshke özgertken.