Sérikjan bilash'oghli “Qazaqistan xitay dostluqigha buzghunchiliq qilghan” dep eyibleshke uchrighan
2019.02.15
Uyghur élidiki lagérlargha qamalghan qazaqlarning mesilini yorutushta belgilik rol oynap kéliwatqan “Ata yurt pida'iyliri” ning bashlamchisi sérikjan bilash'oghli-12 we 13-féwral künliri qazaqistandiki almuta sheherlik sotta “Qazaqistan xitay dostluqigha buzghunchiliq qilish”, “Milliy öchmenlik peyda qilish”, “Qanunsiz teshkilat qurush” dégendek eyibleshlerge uchrighan. Bu, ottura asiya metbu'atliri hemde jama'iti arisidimu zor ghulghula qozghighan. Sérk ependi mexsus ziyaritimiz qobul qilip sot jeryani we netijiliri heqqide tepsiliy melumat berdi.
Almutadin mexsus téléfon ziyaritimizni qobul qilghan qazaqlarning kishilik hoquq pa'aliyetchisi, ata yurt pida'iylirining bashlamchisi sérikjan bilash'oghlining 12-we 13-féwral künliri almutada échilghan sot jeryani heqqide bergen melumatigha qarighanda, sérikjan, qazaqistandiki bir qisim qazaq jem'iyetlirining uni “Qanunsiz teshkilat qurup, yalghan uchur tarqatqan”, “Ata yurt pida'iyliri namida uning tarqatqan lagérlargha a'it uchurliri yalghan, bular xitay-qazaqistan dostluqigha we qazaqistanning bixeterlikige ziyanliq”, “Qazaq ziyaliylar üstidin haqaret qilghan” “Milliy ziddiyet peyda qilghan” dep eyiblep, uning üstidin almuta médi'o nahiyisi saqchixanisigha shikayet qilghanliqi seweblik sotqa chaqirilghan. Bu nöwet memuriy jehettin sotlan'ghan sérikjan bilash'oghli 700 dollar jerimane töleshke mejbur bolghan.
Sérikjan bu sotni qazaqistandiki özini xitay muhajirliri dep ataydighan 30 etrapida “Qazaqning imzaliq shikayiti seweblik otturigha chiqqan bir meydan suyiqest” dep qaraydighanliqini otturigha qoydi. “Bu oyunning arqisida xitay hökümiti bar” dep qaraydighanliqini ilgiri sürgen sérikjanning éytishiche, gerche bu sotta ularning eyibleshliri aqmighan bolsimu, biraq bu bir türküm shikayetchiler uning üstidin yene uni özlirining “Izzet-abruyigha dexli-terz qilish” bilen erz qilip, jinayi ishlar dawasi achqan iken. Emma ikkinchi qétimliq sot waqti téxi békitilmigen.
Sérikjanning ilgiri sürüshiche, özi üstidin sotqa erzi sun'ghan bu bir türküm qazaqlar uning ammiwi nutuqlirida, lagér mesilisige süküt qiliwatqanlarni tenqid qilip éytqan: “Milletning teqdiri qil üstide turuwatqan weziyette peqetla ikki xil ademler bar, biri millet üchün küresh qilghanla, yene biri satqunlar. 3-Xil ademler yoq, sükütte turuwatqanlar bolsa xa'inlar” dégen menidiki sözlirini tutuwélip: uning üstidin “Qazaq ziyaliylirini haqaret qildi, yüz abruyigha dexli-terz qildi” dep opche shikayet qilghan.
Sérikjan özige qarshi shikayette bolun'ghan bu kishilerning, “Ata yurt pida'iyliri” teripidin tarqitilghan lagérlar heqqidiki barliq guwahliq uchur we ispatlarni yalghan'gha chiqirish üchün, metbu'atlarda ashkara halda lagérgha a'it delillerni inkar qilip kéliwatqanliqini bildürdi. Uning éytishiche, bu kishiler xitay peqet diniy radikal we térrorluq guruppiliri bilen alaqisi bar kishilerni qayta terbiyelewatidu, qazaqlarni qalaymiqan tutqun qildi dégini yalghan dep körsitip, xitayning qazaq, Uyghur we bashqa milletlerge yürgüzüwatqan siyasetlirini aqlighan.
U, ene shu seweblik, “Ata yurt pida'iyliri” ning lagérlardiki qazaqlarni qutquzush üchün élip bériwatqan dewa pa'aliyetliriningmu belgilik tosqunluqqa uchrap kéliwatqanliqi we bularning tosqunluq heriketlirining barghanche ashkariliniwatqanliqini bildürdi.
Sérikjanning bayan qilishiche, özining “Xitay muhajirliri qazaqlar teripidin sotqa bérilishi nöwette qazaqistandila emes belki ottura asiyadiki qirghizistan, özbékistan, hetta rusiye metbu'atliridimu ghulghula qozghawatqan bolup, bu, lagér mesilisining metbu'atqa qaytidin dolqun kötürüshige türtke bolghan”.
Sérikjan bilash'oghlining éytishiche, u: özi we ata yurt pida'iylirigha artilghan eyibleshlerge qarshi dewa achqan bolup, aldimizdiki düshenbe, yeni 18-féwral küni yuqiri sotqa chiqishqa teyyarlanmaqta iken.