Türkiyede taylandtiki Uyghurlar heqqidiki pa'aliyetler kéngeymekte

Ixtiyariy muxbirimiz arslan
2014.12.29
istanbul-tayland-uyghur-namayish.jpg Istanbulning beshikitash meydanda ötküzülgen xitay zulumidin qéchip taylandta tutulup qalghan 300 Uyghurning xitaygha qayturulushigha qarshi bayanat élan qilish we naraziliq namayishidin körünüsh. 2014-Yili 28-dékabir, istanbul.
RFA/Arslan

Türkiyede, taylandta tutup turuluwatqan Uyghur musapirlarni qutuldurup türkiyege keltürüsh üchün yighin, murasim, axbarat élan qilish we namayish qatarliq her xil pa'aliyetler dawam qiliwatidu.

12-Ayning 28-küni istanbulning beshikitash meydanda, xitay zulumidin qéchip taylandta tutulup qalghan 300 Uyghurning xitaygha qayturulushigha qarshi bayanat élan qilish we naraziliq namayishi ötküzüldi, namayishta türkiye bash ministirliqi, u Uyghurlarni qutuldurush üchün jiddiy heriketke ötüshke chaqirildi.

Metbu'at élan qilish we namayish pa'aliyiti istanbul alperen ojaqliri teshkilati teripidin uyushturulghan bolup, sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining merkizi, zeytinburnu, sefaköy shöbiliri birlikte heriket qilip istanbuldiki Uyghurlarni namayishqa köplep qatnishishqa seperwer qildi.

Uyghur we türklerdin er-ayal bolup 500-600-etrapida kishi qatnashqan bu namayishta namayishchilar türkiye we sherqiy türkistan bayraqliri kötürgen bolup, bezi namayishchilarning qollirida, “Türkiye uxlima, türkistan'gha ige chiq!”, “Sherqiy türkistan türkiyening izzet-abroyidur”. “Qirghinchiliqning nami sherqiy türkistan!”, “Uyghur türkliri yalghuz emes!” dégen'ge oxshash chong xetler yézilghan wiwiska taxtilarni kötürüp beshiktashtiki bash ministirliq xizmet binasigha qarap yürdi. Saqchilar ruxset qilmighandin kéyin beshikitash meydanida taylandta tutup turuluwatqan Uyghurlarni qutuldurush üchün jiddiy heriket qilish kérekliki toghrisida axbarat élan qilish yighini échildi.

Axbarat élan qilish yighinida alperen ülkü ojaqliri istanbul shöbe re'isi kurshat mijan ependi taylandtiki Uyghurlargha alaqidar teyyarlighan bayanatni oqup ötti.

Kurshat mijan ependi aldi bilen bu namayishni uyushturushtiki meqsitini ipadilep mundaq dédi: “Taylandta panahlan'ghan Uyghur türkliri qérindashlirimizni xitaygha qayturmasliqi üchün bu yerge toplanduq.

Hörmetlik bash ministir, taylandtiki musapir Uyghur qérindashlirimizning mesililirini eng qisqa waqit ichide hel qilidighanliqi toghrisida wede qilghan idi. Emma bügünkiche tayland hökümiti Uyghur türk qérindashlirimizni qatil xitay dölitige qayturush qarari aldi. Hörmetlik bash ministir! ümmetning we milletning yitimliri bolghan Uyghur qérindashlirimiz taylandta ular heqqide heqsizliq bilen höküm qilinidighan ölüm permanini kütüp turuwatsa, türkiye jumhuriyiti dölitining u qérindashlirimizni yeni osman baturning newrilirini qizil xitay we taylandning insapigha tashlap qoyush, mezlumlarning ümidlirini chongqur yarilimaqta we millitimizning wijdanini qattiq azablimaqta.”

Kurshat mijan ependi sözide yene, türkiye bash ministirini taylandtiki Uyghurlarni qutuldurushqa chaqiriq qilip mundaq dédi: “Hörmetlik bash ministir! bu millet ikkinchi qétim bor'altan paji'esini yashashni xalimaymiz. Tarixta tunji bolup kishilik hoquq xitabnamisini élan qilghan ejdadimiz fatih sultan muhemmedxanni unutmasliqingizni, yéqin tariximizdiki qismen bolsimu qibris weqesidiki tashqi siyasitimizning tik turushini we bulgharistandiki qérindashlargha qarita körsetken iradini unutmasliqingizni tewsiye qilimiz. Türkiye jumhuriyiti dölitining, qan qérindashlirimizning xitay dölitige qayturulushining aldini tosup türkiyege qobul qilishini, undaq bolmighan teqdirde bu toghrida tayland hökümiti bilen sözliship mesilini hel qilishning chare-usullirini tépip chiqishni telep qilimiz. 300 Din artuq qérindashlarni xitay zulumigha tapshurup bérishke tosqunluq qilish mezlum üchün ümid, qérindashlirimiz we hökümitimiz üchünmu ishench bolidu.”

Kurshat mijan ependi tayland hökümitige xitab qilip mundaq dédi: “Tayland hökümiti imza qilghan xelq'ara kélishimnamilerge xilapliq qilmasliqini, ulardin panahliq telep qilghan insanlarning yashash hoquqigha hörmet qilishini, undaq bolmighan ehwalda taylandning öz insanlirining ishenchisinimu yoqitip qoyidighanliqini we shundaqla jughrapiyidiki dölet étibarinimu yoqitip qoyidighanliqini, bu hadisining ularning tarix sehipisige bir qara dagh bolup yézilidighanliqini eslitip ötimiz.”

Bayanat élan qilinip bolghandin kéyin, alperen ojaqliri teshkilati istanbul shöbe re'isi kurshat mijan we sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan qatarliq 3 kishi, taylandtiki Uyghur musapirlarni qutuldurush üchün türkiye bash ministirigha yézilghan bir mektupni istanbuldiki bash ministirliq xizmet ishxanidiki mes'ullargha tapshurdi. Xitaygha qarshi sho'ar towlighan namayishchilar xitay bayriqini köydürdi.

Biz bu namayish toghrisida pikir-qarashliri élish üchün, namayishqa qatnashqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan we Uyghur ziyaliy memettursun Uyghur ependiler bilen söhbet élip barduq.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.