Jenwede chaqirilghan u n p o yighinida Uyghurlar mesilisi muzakire qilindi

25 - Noyabir b d t ning jenwediki bash shitabida b d t kishilik hoquq kéngishi teripidin chaqirilghan “ Az sanliqlar munbiri” yighini axirlashqandin kéyin, 26-, 27 - noyabir künliri yene wekaletsiz milletler teshkilatining ijra'iye komitéti yighini bolup ötken. D u q bash katipi, öz nöwitide yene u n p o ijra'iye komitéti ezasi bolghan dolqun eysa ependimu yighin'gha qatnashqan.

U n p o öz nizamnamisige köre, her ikki yilda omumiy qurultay, her yérim yilda bir qétim ijra'iye komitéti yighini chaqiridighan bolup, bu qétim jenwede ötküzülgen yighinida mezkur teshkilatning ilgiriki 6 ayliq xizmet doklati teqdim qilin'ghan we kéler 6 ayliq xizmet pilanliri muzakire qilin'ghan.

D u q bash katipi dolqun eysa ependining bu xususta bergen melumatlirigha asaslan'ghanda, yighinda yene u n p o gha ezaliq iltimasi sun'ghan bir qisim dölet we milletlerning iltimasi közdin köchürülgen. U n p o da ezaliq wezipisini ada qilalmighan kosuwa döliti ezaliqtin qaldurulghan, iraq türkmenlirining ezaliq salahiyiti tonglitilghan. U n p o ning kiler yili chaqirilidighan omumiy qurultiyini teywen wekillirining iltimasi bilen teybéyde ötküzüsh yaki shotlandiyening iltimasi bilen paytext édinburgda ötküzüsh weyaki yéngidin musteqil bolgha afghaziyede ötküzüsh mesililirimu muzakire qilin'ghan.

U n p o bu qétimqi yighinida 2017 - yili d u q bilen hemkarliship b d t we yawrupa parlaméntida birlikte ötküzidighan bezi muhim qurultay yaki yighinlarning küntertibide pikir birliki hasil qilghan.

Mezkur yighinda yene Uyghurlar mesilisi, jümlidin Uyghur muhajirliri mesilisimu muzakire témisi bolghan.

Ayan bolghinidek, 23 - noyabir b d t ning xelq'araliq kishilik hoquq merkizide u n p o, xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilati we okixford uniwérsitétining sahipxanliqida 4 - nöwetlik “ Wekaletsiz milletlerning diplomatiye kursi” yighini chaqirilghan bolup, yighindin kéyin u n p o wekilliri b d t aliy komissarliqi muhajirlar bölümige hindistandiki 3 neper Uyghurgha jiddiy ige chiqish iltimasida bolun'ghan. Xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilatimu b d t aliy komissari filippo grandigha alahide mektup yollap  adil, abduxaliq, abdusalamlarni ölüm tehditidin qutuldurushni muraji'et qilghan.

Adil, abduxaliq, abdusalam qatarliq 3 Uyghur 2013 - yili 6 - ayda hindistanning sultan chusku dégen jayida chégrida qolgha élin'ghan bolup, 18 ayliq qamaq jazasidin kéyin hindistan hökümiti teripidin xitaygha qayturulup bérilish xewpige duch kelmekte idi we bu weqe xelq'arada türlük inkaslargha seweb boliwatatti.

Xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilati asiya ishliri bölümining mes'uli ulrik déliyus ependi bu heqte ziyaritimizni qobul qilip mundaq deydu: “ Uyghurlar we tibetlerning kishilik hoquqi qoshna döletlerdimu depsende qilinmaqta. Bezi döletler xitay hakimiyitidin qorqup yaki kishilik hoquq ehdinamilirige sel qarap Uyghurlargha heqsiz mu'amililerde bolmaqta. B d t aliy komissari filippo grandéning hindistan bash ministéri naréndra modédin xelq'ara kishilik hoquq ehdinamilirige we insanperwerlikke ri'aye qilishni telep qilish mejburiyiti bar hemde xitaygha qayturulush xewpide turuwatqan 3 Uyghurni qoghdap qélish mejburiyitini barliq kishilik hoquq teshkilatliri jiddiy hés qilishi lazim. Eksiche teqdirde, bu Uyghurlar  shi jinping hökümiti teripidin ya ölümge buyrulidu, ya muddetsiz qamaq jazasigha yoluqidu yaki ghayip bolup kétidu. Biz mana bu heqte wekaletsiz milletler teshkilati bilen birlikte muraji'etlerde boliwatimiz.”

Melumki, u n p o Uyghurlarni öz ichige alghan 45 xelq'araliq teshkilattin terkip tapqan kishilik hoquq orgini bolup, b d t da wekili bolmighan dölet we milletlerdin tüzülgen  mezkur teshkilat Uyghur siyasiy erbabliridin erkin aliptékinning teshebbusi bilen 1991 - yili gollandiyening denxag shehjride qurulghan. Uning 4 nöwetlik re'is yaki bash katipliq wezipisini erkin aliptékin ependi üstige alghan. 2008 - Yilidin bashlap dolqun eysa ependi u n p o ijra'iye komitétigha eza bolup saylan'ghan. U n p o qurulghandin hazirgha qeder köpligen pa'aliyetlirini d u q bilen hemkarliship élip barmaqta.