Firansiyediki Uyghur sodiger jür'et: “Uyghurluqimizning özi xitay üchün bir tehdit”
2017.10.30

Nöwette xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan basturush siyasitining barghanche küchiyishi seweblik chet'ellerde yashawatqan bir qisim Uyghurlarda yurtidiki uruq-tughqanlirini awarichilikke qoymasliq xahishi kücheymektiken hemde özi yashawatqan döletlerdiki Uyghur jama'itidin yiraqlishish keypiyati artip barmaqtiken.
Firansiyediki zibuzinnet sodigiri jür'et ependi radiyomiz ziyaritini qobul qilip, özining gerche chet'elde 20 yildek Uyghurlardin ayrilip yashighan bolsimu, emma yenila xitay saqchilirining bésim we tehditlirige uchrighanliqini bildürdi. U “Uyghur bolushning özi xitay üchün bir tehdit” ikenlikini tekitlidi. Jür'et ependi yene muhajirette yashawatqan Uyghurlarni özining insanliq qedr-qimmitini qoghdashqa, qurbi yetken imkaniyette xelqi üchün azraq bolsimu ish qilishqa chaqiriq qildi.
Jür'et ependi söhbitimiz dawamida özining firansiyede turghan 20 yil jeryanida Uyghur teshkilatliridin, hetta Uyghur jama'itidinmu yiraqta turup yashighanliqini, shundaq bolushigha qarimay yenila xitay hökümitining düshminige aylinip qélishtek aqiwettin qutulalmighanliqi, buningdin muhajirettiki her bir Uyghurning sawaq élishi lazimliqini bildürdi. U, muhajirette yashawatqan Uyghurlarni xitay hökümitidin ümid kütmeslikke chaqirdi. Shuning bilen bir waqitta yene 19-qurultaydin kéyin xitayning Uyghurlargha qaratqan basturush siyasitining téximu küchiyidighanliqini bildürdi.
Jür'et ependi öz a'ilisining béshigha kelgen éghir kechmishlerni anglatti. U yene ilgiri qaramayda ishlewatqan mezgildiki dost aghinilirining bala-chaqilirining tutqun qilinip türmilerge tashlan'ghanliqi, nöwette chet'ellerde oquwatqan Uyghur oqughuchilarning xitayning mejburlishi bilen yurtlirigha qaytip tutqun qilin'ghanliqidek misallarni bir-birlep neqil keltürdi. Andin muhajirette yashawatqan Uyghurlarni xitay hökümitining “Uyghurlarni pütkül millet boyiche basturush we yoqitish siyasiti” ning mahiyitini éniq tonup yétishke chaqirdi.
Jür'et ependi yene xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan siyasiy jehettin hoquqsizlandurush, étiqad, medeniyet, til we ma'arip qatarliq jehetlerde éritip tügitish siyasitige qarita démokratik döletlerde yashawatqan her bir Uyghurning öz imkaniyiti boyiche tedbir qollinishi kéreklikini tekitlidi. U, muhajirettiki Uyghurlarning awwal özining insanliq qedir-qimmitini qoghdishini, qolidin kelgen shara'itlardin paydilinip Uyghur ana tilini perzentlirige ögitishini we ana til mekteplirini échishini, Uyghurlar nöwette duch kéliwatqan qiyin weziyetni özliri yashawatqan döletlerdiki xelqlerge we hökümetlerge bildürüshi lazimliqini alahide tekitlidi.
Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.