Uyghurlar mesilisi “Chong qirghinchiliq” zhurnilida bayan qilindi

Gérmaniyediki “Chong qirghinchiliq” namliq zhurnalda “Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq ziyaret xatirisi bilen élan qilin'ghan “Islamdin ilgiriki Uyghur tarixi we medeniyiti” namliq eser.

Gérmaniyediki “Chong qirghinchiliq” namliq zhurnalda “Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq ziyaret xatirisi bilen “Islamdin ilgiriki Uyghur tarixi we medeniyiti” namliq ikki parche eser élan qilindi.

Bash shtabi gérmaniyediki xeter astidiki milletlerni qoghdash teshkilatining “Chong qirghinchiliq” namliq zhurnilining 2016-yilliq 2-sanida, zhurnal namidin Uyghur siyasiy pa'aliyetchilirini ziyaret qilip hazirlighan “Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq ziyaret xatirisi bilen gérman tarixchisi irina wisnér yazghan “Islamdin ilgiriki Uyghur tarixi we medeniyiti” namliq ikki eser birla waqitta neshr qilindi.

Gérmaniyede neshr qiliniwatqinigha 47 yil bolghan “Chong qirghinchiliq” zhurnilidiki “Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq eserde d u q mu'awin re'isi ümid agahi bilen perhat muhemmidi ependiler ziyaret obyékti qilin'ghan. Toluq 6 betke bérilgen bu ziyaret xatiriside Uyghur jem'iyitining siyasiy, ijtima'iy, medeniy, diniy we iqtisadiy sahelirige a'it témilarda köpligen so'allar sorulup, bu ikki Uyghur siyasiy pa'aliyetchisining bergen jawabliri tepsiliy bayan qilin'ghan.

“Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq eserde bezi so'allar mundaq soralghan: “Meschitlerdin alaqiliri késilgen, yaratquchisining öyige kirip ibadet qilishliri cheklen'gen insanlar aqiwette qandaq halgha kélip qélishi mumkin? sherqiy türkistanda zadi qandaq ademler meschitlerge kirip ibadet qilsa bolidu? ilgiri xitay hakimiyitige qarshi toqunushqa kirgenlerning köplirining yashlar ikenliki melum boldi, hökümetning ularni radikalliqta eyibleshliridiki seweb néme?”.

D u q mu'awin re'isi ümid agahi ependi “Chong qirghinchiliq” zhurnilidiki bu maqale seweblik bügün ziyaritimizni qobul qilghanda, yuqiriqidek so'allar hem uning jawabliri toghrisida toxtilip ötti.

“Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq eserde soralghan 26 so'al we uning jawabliri bilen Uyghur jem'iyitining bir pütün turmush kartinisi roshen ipadilep bérilgen. D u q mu'awin re'isi perhat muhemmidi ependi “Chong qirghinchiliq” zhurniligha qilghan sözide, “Xitay meqsitige yétish üchün, bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” dégen. Bu söz eserning bash témisi qilin'ghan. Perhat muhemmidi ependi bügün ziyaritimizni qobul qilip, bu heqtiki tesiratlirini bayan qildi.

“Chong qirghinchiliq” zhurnilidiki “Xitay bizning medeniyitimizni pütünley yoqatmaqchi” namliq ziyaret xatiriside yene, Uyghurlar arisidiki a'ile-jemet boyiche qozghilip qarshiliq körsitish weqelirining diqqetni chékidighanliqi, meschitlerge xitay kompartiyisining bayriqini ésish weqesi, xitay millitining Uyghur tilini öginip, Uyghurche naxsha éytish we usul oynash hadisilirining arqa körünüshi qatarliqlar toghriliqmu so'allar soralghan.

Mezkur zhurnalda élan qilin'ghan gérman tarixchisi irina wisnérning “Islamdin ilgiriki Uyghur tarixi we medeniyiti” namliq esiri Uyghurlarning yiraq ötmüshidin bashlinidu. Eserde Uyghurlarning islam dinini qobul qilishtin ilgiriki ming yildin artuq bir dewrde parlaq buddizm medeniyitini yaratqanliqi ilgiri sürülidu.