Uyghur éli partkom sékritari jang chünshyenning sözliri téximu keskin weziyettin xewer bermekte

Muxbirimiz irade
2014.03.07
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
kunming-weqesi-zhang-chunshyen.jpg Xitay qurultiyi mezgilide, muxbirlar zhang chunshyenning kunming weqesi toghrisidiki inkasini élish üchün so'al sorimaqta. 2014-Yili 6-mart, béyjing.
AFP


Uyghur élining partkom sékritari jang chünshyen béyjingdiki ikki qurultay mezgilide qilghan sözide Uyghur élini térrorluqqa zerbe bérishning asasliq jeng meydani, dep körsetti.

U bügün yene muxbirlargha qilghan sözide Uyghur élidiki zorawanliq weqeliri bilen küresh qilish üchün döletlik xewpsizlik komitéti bilen hemkarlishidighanliqini bildürgen. Xelq'ara jama'et xitay hökümitini weqelerdin sawaq élip, Uyghurlargha qaratqan siyasitini özgertishke chaqiriwatqan bir mezgilde, xitay hökümitining yenimu qattiq bixeterlik tedbirliridin söz échishi naraziliq qozghimaqta.

Töwende muxbirimiz iradedin melumat anglighaysiler.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, 1 - mart künmingdiki weqe del béyjingda xitay kompartiyisining ikki qurultiyi bashlan'ghan mezgilge toghra kelgen bolghachqa, qurultaygha qatnishiwatqan Uyghur rayonluq partkom sékritari jang chünshyen we re'is nur bekriler tebi'iy halda muxbirlar qiziqidighan shexske aylan'ghan idi. Emma, bu ikki emeldarning charshenbe künidiki Uyghur rayonining hökümet xizmetliridin doklat bérish yighinida 2 yérim sa'et söz qilip turupmu, künmingdikidek shunche chong bir weqedin söz achmasliqi muxbirlarni heyran qaldurghan. Jenubiy junggo seher gézitining xewiridin qarighanda, yighin boyiche söz qilghan wekiller hemmisi asasliq Uyghur élining iqtisadi, sélinidighan mebleghler we qolgha keltürülgen netijiler üstide söz qilghan. Xitayning s s t w qatarliq hökümet awazining muxbirlirimu pütünley iqtsadqa a'it so'allarni sorighan. Yighin waqti toshay dégende ikki chet'ellik muxbirgha so'al sorash nöwiti tegkendin kéyin, andin künmingdiki weqe we Uyghur élining weziyiti heqqde söz échilghan. Foniks téliwiziyisining muxbiri nur bekridin hökümetning Uyghur élida muqimliqni qoghdash üchün bundin kéyin néme qilidighanliqini sorighan. Nurbekri buninggha jawab bérip, térrorchilar hemmimizning ortaq düshmini, biz ulargha zerbe bérishni dawam qilimiz, ular meghlup boluwatidu, bizning özimizge ishenchimiz bar, dégen. Uyghur éli partkom sékritari jang chünshyen yene bir chet'ellik muxbirning sorighan oxshash so'aligha “Bu xil zorawan heriketlerge qattiq zerbe bérish kérek. Bu radikal küchler intérnét arqiliq radikalliqni yaymaqta” dep jawab bergen.

Uyghur élining partkom sékritari jang chünshyen aldinqi küni qilghan bir sözide yene, shinjang térrorluqqa zerbe bérishning aldinqi liniyisi, asasliq jeng meydani. U hazir zorawan térror heriketliri janliniwatqan, bölgünchilikke qarshi urush keskinlishiwatqan bir peytte turmaqta, dégen idi. Jenubiy junggo gézitining éytishiche, jang chünshyen Uyghur élida muqimliqni qoghdash üchün bundin kéyin döletlik xewpsizlik komitéti bilen hemkarlishidighanliqini éytqan. Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit bolsa nur bekri we jang chünshyenlerning sözini tenqid qildi. U kélip chiqiwatqan weqelerge xitay hökümitining özi jawabkar, dep eskertti.

Künmingdiki weqedin kéyin Uyghur éli weziyitini yéqindin közitip kéliwatqan xelq'ara mـetbu'atlar we shan robértésqa oxshash mutexessisler metbu'atlarda élan qilghan mulahiziliride, künmingdiki weqeni Uyghurlar bilen xitay hökümiti arisidiki ziddiyetning qanchilik ötkürliship kétiwatqanliqini körsitip béridighan eng pachi'elik bir ispat, dégen we ular xitay hökümitini Uyghurlargha qaratqan siyasitini derhal közdin kechürüp chiqip, Uyghurlarning naraziliqini peseytidighan siyasetlerni tüzüp chiqishni tewsiye qilmaqta. Dilshat rishit ependimu Uyghur xelqining öz siyasiy hoquqlirigha érishish üchün tirkishiwatqanliqini bildürdi. Shunga u Uyghur xelqi teripidin saylanmighan bu ikki wekilning Uyghurlar heqqide söz qilish salahiyitining yoqluqini éytti.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, xitay hökümiti künmingdiki weqedin kéyin weqege a'it uchurlarni qattiq qamal qilip, shinxu'a xeweler toridin bashqa herqandaq xewer torining bu heqte xewer bérishini chekligen. Ular yene mulahize tor betliridimu kishilerning téma heqqide munazire élip bérishini cheklep, alaqidar témilarni öchürüwetken. Bügün istansimiz xitayche bölümi bergen xewerdin qarighanda, da'iriler hazirghiche intérnétta künming weqesi heqqide ösek söz tarqitip, jem'iyette endishe peyda qildi, dep jem'iy 45 kishini jazalighan. Xelq'aradiki közetküchiler xitay hökümitini Uyghurlarning heq - hoquqlirini basturup, mushundaq aqiwetlerni peyda qilish bilen eyiblise, xitay puqraliri hökümetni puqralarning amanliqigha kapaletlik qilalmasliq bilen eyiblimekte. Emma, Uyghur élining re'isi jang chünshyen xitay hökümet awazi hésablinidighan yer shari waqti gézitige qilghan sözide, hökümetning ijralirini aqlap, weqe bizning rayon'gha qaratqan milliy we diniy siyasitimizning xataliqini yaki bizning yéqinqi zerbe bérish heriketlirimizning xataliqini körsitip bermeydu, bundaq térrorluq 11 - sinebir weqesidin kéyin, chéchen térrorluqidin kéyin we 5 - iyul weqesidin kéyin kéngiyip ketti, dégen. Közetküchilerning qarishiche, jang chünshyenning bu sözliri téximu keskin bir weziyetning xewerchisi iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.