“Kök tashliq arxip: 5-iyul qirghinchiliqi” namliq kitabtiki yéngi melumatlar

 Shiwétsariyede yashawatqan hebibulla izchi ependi radiyomiz ziyaretlirini birqanche qétim qobul qilip, 2009-yili ürümchide yüz bergen “5-Iyul ürümchi qirghinchiliqi” heqqide özi shahit bolghan ehwallarni anglatqan idi.

U, 29-iyun küni yene bir qétim radiyomiz ziyaritini qobul qilip, özi shahit bolghan weqeler asasida yézilghan “Kök tashliq arxip: 5-iyul qirghinchiliqi” namliq kitabining Uyghurche nusxisining yéqinda neshrdin chiqidighanliqini bildürdi.

Hebibulla ependining bildürüshiche, mezkur kitabning pütken nusxisi teklimakan Uyghur neshriyatigha bérilgen bolup, uningda “5-Iyul naraziliq namayishi” gha pilte bolghan “26-Iyun shawgüen qanliq weqesi” we hazirghiche tepsilati dunyagha ashkarilanmighan 6-iyuldiki “Qeshqer naraziliq namayishi” qatarliqlar heqqide shahitlar bilen ötküzgen söhbetler, neq meydan süretliri we xitay hökümitining höjjetliri asasida yéngi melumatlar bérilgen iken.

Hebibulla ependi yene mezkur kitabida “26-Iyun shawgüen qanliq weqesi” sewebidin yüz bergen “5-Iyul naraziliq namayishi”ning jeryani heqqide hazirghiche tarqilip yürgen bir-birige oxshimighan perqliq melumatlarning neq meydan melumatliri asasida toluqlinip tüzitilgenlikini ilgiri sürdi. U yene 5-iyul küni chüshtin kéyin ürümchide bashlan'ghan qanliq basturush, 6-iyul küni ürümchi beyge meydanida yüz bergen tutqun hemde erliri we baliliri tutqun qilin'ghan Uyghur ayallirining naraziliq namayishi, 6-iyulda yüz bergen “Qeshqer naraziliq namayishi”, 7-iyul künidiki toqmaq kötürgen xitaylarning kochilargha chiqip Uyghurlarni urup-öltürüsh weqesi, 8-aydiki “Yingne weqesi”, shundaqla xitay hökümiti Uyghurlargha yürgüzgen bir qatar basturushliri heqqide özi mexsus igiligen melumatlar we neq meydan süretlirining bu kitabqa kirgüzülgenlikini tilgha aldi.

Uning tekitlishiche, bu kitab buningdin 14 yil ilgiri yüz bergen “5-Iyul qanliq qirghinchiliqi” diki bezi tepsilatlar toghrisida oqurmenlerni yéngi matériyallar bilen teminleydiken.

Hebibulla izchi ependi yene bu kitabining türkche nusxisining terjime basquchida ikenlikinimu eskertip ötti.

Yuqiriqi awaz ulinishidin söhbetning tepsilatini anglighaysiler.