Almutada Uyghur ana tiligha béghishlan'ghan féstiwal ötküzüldi

18-Noyabir almuta shehirining chaykowskiy namidiki muzika mektipining medeniyet öyide “Ana til démek-xelqimni söymek” namliq jumhuriyetlik tunji qétimliq féstiwal bolup ötti.

Ulugh tilchi mehmut kashgheri tughulghanliqining 1010 yilliqi we mutepekkur yüsüp xas hajib tughulghanliqining 1000 yilliqigha béghishlan'ghan bu pa'aliyet almutadiki “Alamet” filim ishlesh merkizi, Uyghur milliy birleshmisi we “Shebnem” xanim-qizlar kulubi teripidin birlikte uyushturuldi. Féstiwalgha ottura we aliy mektep oqughuchiliri, yashlar ishtiraq qildi. Mezkur féstiwalni almuta wilayetlik hökümet, almuta sheherlik bilim bérish bölümi, “Mir” neshriyat öyi, “Perwaz” ijrachilar birleshmisi we bashqilar qollap-quwwetlidi.

“Ana til démek-xelqimni söymek” namliq bu féstiwalini péshqedem ziyaliy, pédagogika penlirining namzati yémélyan hoshurof kirishme söz bilen bashlidi. U her bir xelqning öz ana tilini millet süpitide saqlap qélishning intayin muhim ikenlikini, qazaqistan Uyghurlirining milliy ma'arip, medeniyet, sen'et, edebiyat we bashqa sahelerde élip bériwatqan pa'aliyetlirining birinchi nöwette ene shuninggha qaritilghanliqini otturigha qoydi. Andin riyasetchi qelbinur roziyéwa féstiwal shertlirini chüshendürüp, oqughuchilarni hem belgilen'gen qazilarni musabiqe saheliri boyiche böldi.

Féstiwal sherti boyiche oqughuchilar edebiyat, sen'et, teswiriy sen'et saheliri boyiche musabiqige chüshti. Buning terkibige shé'ir yadlash, ilmiy maqale we hékaye yézish, ana til, ana yurt, ana weten heqqide naxsha ijra qilish, “Büyük namayendilirimiz”, “Méning ejdadim”, “Biz ejdadlar warisi” témiliri boyiche resim sizish qatarliq türler kirgüzüldi. Féstiwalgha almuta we chimkent sheherliri, almuta wilayitining panfilof, Uyghur, emgekchiqazaq nahiyeliridin bolup 170 ke yéqin oqughuchi qatnashti.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan qazaqistan yazghuchilar ittipaqining ezasi, zhurnalist awut mesimof mezkur murasimning pütkül Uyghur xelqi üchün, bolupmu yash ewladlar üchün ehmiyitining chong ikenlikini otturigha qoyup, mundaq dédi: “Bügün bu féstiwalgha her bir qiz-yigitning qatniship, öz hünirini körsitishi hemmidin muhim bir ish boldi dep hésablaymen. Bizning ewladimiz bolghan bu qiz-yigitler xelqimizning kélechikidur. Uyghur xelqining bar ikenlikining, özining örp-adetlirini, sen'itini, bashqimu sahelirini untumighanliqining, qazaqistan diyarida bextlik yashawatqanliqining bir ipadisi. Bu féstiwal qazaqistandiki Uyghur balilirining tereqqiyatigha zor ülüsh qoshidu dep hésablaymen.”

Mezkur féstiwalidin melum bolushiche, uninggha belgilen'gen qazilar terkibide alimlar, yazghuchilar, sen'etkarlar, ustazlar, zhurnalistlar we bashqilar bolghan. Shularning biri quddus ghojamyarof namidiki dölet akadémiyelik Uyghur muzikiliq komédiye tiyatéri artisi turdibüwi ablizowa mundaq dédi: “Balilar bizning alemdin ötken ediblirimiz we hazirqi sha'irlirimizning shé'irlirini oqughanda men ‛biz bar ikenmiz hem bolushimiz kérek iken‚ dep xushal boldum. Bu balilar shu shé'irlardiki söz-ibarilerning hemmisini mukemmel chüshinelmisimu, emma öz tilida shularni oquwatqini méni ümidlendürdi. Ular öz tilidin meghrurlinidu, dep oylaymen.”

Hazirqi künde almuta wilayitining yarkend shehiridiki gumanitarliq-téxnikiliq téxnikomining Uyghur tili we edebiyati bölümige her yili hökümet teripidin 25 heqsiz orun ajritiliwatqanliqi melum. Ene shu bilim dergahidinmu bir qanchilighan oqughuchilar bu féstiwalgha qatniship, yaxshi netijilerni körsetken idi. Shu téxnikomning oqutquchisi, yash sha'ir molutjan toxtaxunof féstiwalning yuqiri derijide ötkenlikini bildürüp, mundaq dédi: “60 Tin oshuq milliy mekteplirimizdin kelgen oqughuchilar bügün ana tilida özlirining bilimini, talantini sinidi. Bu mekteplerning hemmiside dersler ana tilida bérilgenliktin 200 ge yéqin balining mushundaq körekke qatnishishi ularning ana tiligha bolghan muhebbitini namayan qilip berdi.”

Féstiwal yeküni boyiche ghalib chiqqan balilar mehmud kashigheri we yüsüp xas hajiblarning resimliri chüshürülgen xatire sowghatliri we pexriy yarliqlar bilen teqdirlendi.

Mezkur féstiwalning asasiy uyushturghuchisi, “Alamet” filim ishlesh merkizining mudiri qelbinur roziyéwaning éytishiche, bu murasimda utuqlar bilen birge bezi kemchiliklermu orun alghan iken. U féstiwalni uyushturushta duch kelgen asasiy mesililer üstide toxtilip, mundaq dédi: “Maddiy tereptin köp qiynalduq. Chünki bu féstiwalgha qatnishishni xalighan balilar köp boldi. Ularning hemmisini chaqirghan bolsaq, buninggha nahayiti köp xirajet kétetti. Mushu teripi bizni bek qiynap qoydi. Méning oyumgha kelgen yene bir ish, némishqidur bizning bezi akilirimiz, hedilirimiz bir éghiz gep qilmidi. Yar-yölek bolghanlar bar, ulargha biz özimizning chong minnetdarliqini bildürimiz.”

Qelbinur roziyéwa ata-anilar teripidin mushundaq féstiwallarni nahiyelerdimu ötküzüsh teklipini bergenlikini, chünki yézilardimu talantliq Uyghur balilirining intayin nurghun ikenlikini otturigha qoydi.

“Ana til démek-xelqimni söymek” dep atalghan bu féstiwalni bir qatar yash sen'etkarlar qollap-quwwetlep, özlirining naxshilirini, ussullirini hediye qildi. Ularning arisida gülsenem meshurowa, yash cholpan irade mamutowa qatarliq naxshichilar, “Dolan” we “Dilber” milliy ussul ansambilliri boldi. Mezkur féstiwalgha oqughuchilar, ata-anilar, ustazlar we bashqilar bolup, 300 din oshuq adem qatnashti.