Qirghizistanda ikki jumhuriyetni xatirilesh yighini ötküzüldi

Ikki jumhuriyetni xatirilesh yighinigha qatnashquchilar. 2017-Yili 12-noyabir, qirghizistan.

12-Noyabir küni qirghizistanda jenubiy wilayetliride yashawatqan Uyghur jama'etchiliki tunji qétim, 1933-yilidiki “Sherqiy türkistan islam jumhuriyiti” ning 84 yilliqi we 1944-yilidiki “Sherqiy türkistan jumhuriyiti” qurulghanliqining 73 yilliqini xatirilesh yighinni uyushturdi. Buningdin bashqa yene bishkek shehiridiki Uyghurlarning “Ittipaq” jem'iyitimu xatirilesh murasimi ötküzdi.

Jenubiy wilayitidiki jalal-abad shehiride 2014-yili “Ittipaq” jem'iyitining shöbisi échilip, elishir nasiraxunof shöbe re'isi bolup saylan'ghan idi. Ashu yillardin buyan Uyghur jama'etchilikining her-xil murasim-pa'aliyetliri ötküzülmekte. Emma bu jayda “Sherqiy türkistan jumhuriyet” bayrimi tunji qétim xatirilendi.

Mezkur pa'aliyetke jalal-abad shehirige orunlashqan qirghizistan xelqi assambléyesining re'isi xudayberdiyéf kubanichbek we jalal-abad sheherlik kéngeshning ezasi shérzat medra'imoflar teklip qilindi. Shundaqla, jenubiy wilayetliridiki yéza-sheherlerdin kelgen wekiller qatnashti. Murasimgha mes'ul bolghan elishir nasiraxunof murasim meqsiti we méhmanlar nutuqliri toghrisida sözlidi.

Melum bolushiche jalal-abad wilayitide texminen 700 Uyghur ahalisi yashaydighan bolup, ular bazar qorghan, no'oken, qochqar-ata qatarliq jaylargha tarqalghan. Bulardin bashqa yene osh wilayitining qarasu nahiyesi we osh shehiridimu xéli köp sanda Uyghur ahalisi yashimaqta.

Ikki jumhuriyetni tebriklesh pa'aliyiti “Ittipaq” jem'iyitining uyushturushi bilen bishkek shehiride qirghizistanning shimaliy nahiyelerde yashawatqan Uyghurlar üchün ötküzüldi. Murasimgha 1945-1949-yilliridiki milliy armiyening jengchiliridin peqet üch kishila qatnashti؛ ular abdukérim abdraxmanof, ablimit bekriyéf we ebduréshit selimoftur. Qirghizistan'gha tarqalghan sabiq milliy armiye jengchi-ofitsérlirining mutleq köp qismi wapat bolghan idi.

Yighin'gha qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyitining re'isi artiq hajiyéf riyasetchilik qildi. Aldi bilen riyasetchi köpchilikke illiq salamlarni yollap, 1944-yilidiki “Sherqiy türkistan jumhuriyiti” qurulghanliqining 73 yilliqi munasiwiti bilen tebriklep “Ittipaq” jem'iyiti namidin tebrik sözlirini éytip, jama'etke dunya Uyghur qurultiyining yéngi re'isi dolqun eysa ependi saylan'ghanliqini izhar qildi.

Mezkur murasimgha qatnashqan, Uyghur ayalliri wekilliridin biri zulpiye ghilajidin, özi sherqiy türkistan jumhuriyitide yashimighan bolsimu, emma her da'im balilarni we newrilirini wetenperwer rohida terbiyelep Uyghur tarixini tonushturup kelgenlikini körsetti.

“Ittipaq” jem'iyitining ezaliridin sirajiyéf shayehmet hajim özining sherqiy türkistan jumhuriyiti qurulghan yili tughulghanliqini körsitip, dadisi shamemet sirajiyéf inqilabqa qatniship général is'haqbék munonofning adyotanti bolghanliqini éytti.

Qirghizistandiki Uyghurlar her yili 12-noyabir jumhuriyet künini xatirilep kelmekte. Bu heqte Uyghur ziyaliyliridin ekberjan bawudonof öz qarashlirini otturigha qoydi.

Bügünki künlerde qirghizistanda milliy armiyining jengchiliridin peqet 7 kishi hayat qaldi. Bu yili inqilabqa qatnashqan qehrimanlar xemit kenjibayéf, nurmuhemmet hesenof, ghilajidin iminof we ebdurusul abdullayéf qatarliqlar wapat boldi. Ular közliri yumulghiche 1944-1949-yilliridiki sherqiy türkistan azadliq künlirini esligen we séghin'ghan idi.