Sha'ir abdughopur qutluqof: “‛intizar‚ zhurnilining ayallar terbiyiside muhim roli bar”

“Intizar” zhurnilining otken sanliridin bir.

Melumki, qazaqistan musteqilliq alghandin buyan memlikette yashawatqan barliq milletler öz medeniyitini, ma'aripini, metbu'atini rawajlandurush imkaniyitige ige boldi. Shu jümlidin Uyghurlarningmu hayatida köpligen medeniy özgirishler yüz berdi, bolupmu metbu'at saheside yéngi gézit we zhurnallar neshr qilinishqa bashlinip, ularda Uyghur xelqining ötmüsh tarixi, medeniyiti, bügünki hayati, meniwi bayliqi we bashqimu mesililirige baghliq maqaliler élan qilinip kelmekte. Ene shularning biri, Uyghur xanim-qizlirining jumhuriyetlik qosh ayliq zhurnili “Intizar” bolup, u 2002-yildin buyan neshr qilinmaqta.

“Intizar” zhurnilining bügünki ehwali, uningda élan qiliniwatqan maqalilerning mezmuni hem ehmiyiti heqqide ataqliq sha'ir abdughopur qutluqof we almata sheherlik Uyghur medeniyet merkizining anilar kéngishi re'isi extirim exmetowa öz qarashlirini otturigha qoydi.

-Abdughopur aka, “Intizar” zhurnilining bügünki yetken utuqliri birinchi nöwette kimge te'elluq dep oylaysiz?
-Zhurnalning mushu halgha kélishide, uning hem anisi, hem atisi peyzullam damolla oghli exmetoftur. Uning bir xushalliqi mushundaq zhurnalni chiqirishtiki arzusigha yetkenlikide bolush kérek dep oylaymen. Maddiy jehettin uning bir tengge almay yürgenlikining, hetta yetmigen yerlirige özining pénsiye pullirini qoshup xeshlewatqanliqining guwahchisi boluwatimen. Shundimu u özining meqset-muddi'asidin yanmay, tiriship uni chiqiriwatidu.
-Emdi hazirqi iqtisadiy qiyinchiliqlar dewride zhurnalning bahasi özgirip, uni sétip alghuchilarning sani qisqirap ketmidimu?
-Hazir hemme nerse örlep ketsimu zhurnalning bahasini örletmidi. Shu bahada tutup turuwatidu. Yighilghan pulgha yene zhurnal teyyarlash bilen ömri ötüwatidu. Zhurnalning layihe mu'ellipi eysajan musayéfmu yardem bérip, özining tapqinini mushu anilar üchün xejlidi. Biz uningdin minnetdarmiz.
-Zhurnalni neshr qilishtiki asasiy meqset némide dep oylaysiz?
-Bu zhurnalda birla meqset - anilarni terbiyilesh. Eger anining terbiyisi yaxshi bolmisa, millet sapasiz bolup qalidu. Sapasiz millet yoqashqa qarap yüzlinidu. Zhurnilimiz hazir ayallar arisigha yaxshi tarawatidu. Zhurnal közge körünüp qaldi.
-Zhurnalda qandaq mezmundiki maqaliler bériliwatidu?
-Bu zhurnalda ayallarni ulughlaydighan, közini achidighan, meyli islam dinigha a'it matériyallar bolsun maqaliler bérilidu. Islam dinining bolupmu ayallar terbiyiside muhim roli bar. Bizge buningda muhemmet yüsüp dégen diniy zat köp yardem bériwatidu. Zhurnilimizda bizning tariximizmu bar.
-Mushundaq zhurnalning chiqishigha birinchi nöwette néme seweb boldi dep oylaysiz?
-Bu zhurnalni qazaqistan musteqilliqining méwisi dep tonuymen, chünki 2002-yilda qazaqistan musteqilliqini élip bolghan waqit. Shu waqitta qérindash qazaq xelqi musteqil bolmighan bolsa, mundaq musteqil Uyghur zhurnilining chiqishi mumkin emes idi. Qazaqistanning méwisi süpitide bizge mushu zhurnalni berdi. Biz buning qedrige yétishimiz kérek.

Extirim exmetowa bolsa, “Intizar” zhurnili chiqqan deslepki waqitlarni eslep, mundaq dédi: “Qazaqistan musteqilliq alghandin kéyin, biz shundaq xushal bolup yürgende peyzullam aka barliq ayallarni yighip, meslihet qilghan idi. Shu waqitta birdin-bir gézitimizde ayallarning ‛wisal‚ béti chiqatti. Uningda anche-munche shé'irlarni, anilar toghriliq bezi nersilerni oqup qalattuq. Emdi ‛intizar‚ zhurnili chiqsa, hemmimiz qollap-quwetlettuq dep, bizde xushalliq peyda boldi. ‛intizar‚ ning birinchi sani chiqqanda qoldin ‏-qolgha élip yetmey ketti.”

Hazir “Intizar” zhurnili asasiy jehettin öz xirajitige, bezide ayrim millet janköyerlerning yardimi bilenmu neshr qiliniwatqan bolup, pütkül jumhuriyet miqyasida ming dane tarqalmaqta. Uning bash muherriri peyzullam exmetof uzun yillar dawamida hazirqi “Uyghur awazi” we “Yéngi hayat” gézitliride fotograf muxbir bolup ishligen. Uning köpligen hékayiliri ayrim toplamlarda, metbu'at sehipiliride yoruq kördi.