Rusiye tarixchisining qelimi astidiki tunji “Sherqiy türkistan tarixi”

Uyghurlar we Uyghur élining omumiy tarixi heqqidiki ilmiy tetqiqatlar 19 - esirde özining deslepki netijilirini meydan'gha keltürdi. 19 - Esirde mezkur tetqiqatta öz muweppeqiyetliri arqiliq bashlamchiliq rolini oynighan rusiye tarixchiliri arisida tunji“Sherqiy türkistan tarixi”ning aptori wasiliy grigoriyéfni alahide orun'gha qoyush mumkin.

Uning “Sherqiy türkistan yaki xitay türkistani” namliq esiri 1869 - yili dunyagha kélip, hazirghiche ilim saheside paydilinip kélinmekte.

Rusiye penler akadémiyesi sherqshunasliq inistitutining péshqedem Uyghur tarixi tetqiqatchisi olég zotof ependi özining “Üch dunya urushi dewridiki sherqiy türkistan tarixshunasliqi” mawzuluq maqaliside 1816 - 1881 - yilliri arisida yashighan rusiye tarixshunasi wasiliy grigoriyéfning ilmiy esirige yuqiri baha bergen.

Doktor zotofning otturigha qoyushiche, 20 - esirning béshighiche bolghan ariliqta “Sherqiy türkistan tetqiqatigha asasliqi herbiy jughrapiyonlar zor hesse qoshti”, bu jehette choqan welixanofning “Altisheher melumatliri” ( 1861 - yili), bash qomandanliq shitabi podpolkowniki a.N. Kuropatkinning “Qeshqeriye”, bash shitab kapitani l. Kornilofning “Qeshqeriye yaki sherqiy türkistan”( 1903 - yili) namliq eserliri wekil xaraktérliktur. Biraq, doktor zotofning eskertishiche, mezkur herbiy ofitsérlar öz eserliride “Sherqiy türkistan”ning omumiy tarixi tereqqiyat jeryanlirini bahalashqa muweppeq bolalmighan, shunga “Sherqiy türkistan tarixi bayanliri ularning eserliride muhim orunni igiliyelmigen idi.”

Démek, mana mundaq ehwalda rusiye sherqshunasi wasiliy grigoriyéf tunji qétim 1869 - yili, Uyghur élining qedimdin tartip taki 19 - esirning ikkinchi yérimighiche bolghan tarixi jeryanini yorutup berdi.

Uning“Sherqiy türkistan yaki xitay türkistani” mawzuluq chong hejimlik esiri 1869 - yili pétérburgda rusiye impériye jughrapiye jem'iyiti teripidin neshr qilindi.

Aptorning mezkur esiri kirish söz, besh bölek we izahatlar bolup, jemiy 559 bettin tüzülgen.