RFA/Arslan
Bu nöwet türkiyede échilghan Uyghur akadémiyisining 5-nöwetlik yighinida Uyghur alimi shöhret mutellip akadémiyining pexriy re'islikige saylandi. Shöhret mutellip, klon saheside dunyada közge körün'gen alimlarning biri idi.
Bu qétimi yighin'gha dunyaning herqaysi jaylirida yashawatqan Uyghur doktor we tetqiqatchilar qatniship öz sahesige munasiwetlik maqallarni oqup ötken. Maqaliler pütünley Uyghur tilida oqulghan. Bu yighin ehlide chongqur tesir qaldurghan.
Yighin 2013-yili 5-6-öktebir künliri istanbulda ötküzüldi. Bu yighin merkizi istanbulgha jaylashqan Uyghur akadémiyisi teripidin orunlashturulghan bolup, yighin'gha amérika, yaponiye, firansiye qatarliq dunyaning oxshimighan jayliridin 24 neper Uyghur doktor – proféssor kélip qatnashti we yighinda özliri teyyarlap kelgen ilmiy tetqiqat maqalilirini teqdim qildi.
Yighin Uyghur akadémiyisining re'isi ablet turan ependining échilish nutqi bilen bashlandi. Yighinda, tebi'iy pen we ijtima'iy pen sahelerde dunyaning oxshimighan jaylirida tetqiqat bilen shughulliniwatqan Uyghur doktor, proféssorlar we doktor aspiranti unwani üchün oquwatqan oqughuchilar özlirining kespi sahede teyyarlap kelgen ilmiy tetqiqat maqallirini oqup ötti.
Yighinda, amérikidin kelgen Uyghur bi'ologiye alimi doktor shöhret mutellip, "Mitoxondriye késelliklerni dawalashta köpeytish we yéngidin programmilash usuli", dégen témida dora yasash mutexessisi doktor rishat abbas, "Dora tetqiqati we tereqqiyati" dégen témida, fransiyedin kelgen doktor oqughuchi dilnur reyhan "Uyghurlar diyaspora shekillendüremdu?" dégen témida, Uyghur ziyaliy abdulhemit qaraxan, "Türkiye jumhuriyitining dölet qurulmisi we tashqi siyasiti" dégen témida, Uyghur tilshunas tetqiqatchi quddus hapiz, "Til we tereqqiyat" dégen témida, proféssor alimjan inayet, "Qosh yéziq ishlitish Uyghurlarning teqdirimu?", dégen témida, shiwétsiyedin kelgen Uyghur yazghuchi abdushükür muhemmed, "Gunnar yaringning Uyghurlargha natonush bir yüzi" dégen témida söz qildi.
Bu yighinda, türkiye bilim we tetqiqat jem'iyiti bash mutexessisi fatih shahin ependimu "Chet'ellik tetqiqatchi, ilim-pen xadimlirining döletlik tetqiqat mukapat yardemliri élish imkanliri" heqqide toxtaldi.
Bu yighin ikki kün dawam qilghan bolup, ikki kün jeryanida 20 din artuq Uyghur tetqiqatchi özlirining kespi saheliri boyiche ilmiy maqallirini teqdim qildi.
5-Qétimliq ilmiy muhakime yighinining yépilish murasimida, Uyghur alim shöhret mutellipning Uyghur akadémiyining pexri re'isi bolghanliqi élan qilindi. Yighin zalidikiler shöhret mutellipni tebriklep qizghin alqishlidi.
Uyghur akadémiyining re'isi doktor ablet turan we amérikidin kélip yighin'gha qatnashqan doxtur memet'imin, tughluq abdurazaq ependiler yighin heqqidiki qarashlirini otturigha qoydi.
