Uyghur xanim qizlirining mart tilekliri

8-Mart xelq'ara ayallar bayrimi munasiwiti bilen barliq Uyghur xanim qizlirini qutluqlaymiz. Dunyaning her qaysi jaylirida qiz-ayallarni qedirlesh söyüsh we hörmetlesh omumiy éqimgha aylan'ghan, ulargha atalghan bu bayram her xil shekil we usullarda tebrikliniwatqan ehmiyetlik bir künde, Uyghur rayonidiki Uyghur qiz-ayallirining siyasiy terbiyilesh pa'aliyetlirige qatnashturuluwatqanliqi melum. Dunyaning her qaysi jayliridin ziyaritimizni qobul qilghan, her sahelerde belgilik netijiler qazan'ghan bir qisim Uyghur xanim qizlar, Uyghur élidiki Uyghur xanim qizlirining uchrawatqan türlük mesililiri hemde ularning bir ayal bolush süpiti bilen jem'iyet we milletning teqdiride oynaydighan roli heqqide qimmetlik pikirlirini bayan qilip ötti we bayramliq izgü-tileklirini izhar qildi.

Uyghur élidiki xitay uchur wasitilirining 8-mart xanim qizlar bayrimigha munasiwetlik pa'aliyetler heqqidiki xewerliridin, bu bayramningmu siyasiy bir tüs alghanliqini körüwalghili bolidu. 7-Mart tengritagh tori xitay kommunist partiyisi Uyghur aptonom rayonigha qoyghan partkom sékrétari jang chünshenning-8 mart xelq'ara ayallar bayrimi munasiwiti bilen qilghan bayanatini élan qildi.

Jang chünshen bayanatida Uyghur éli ayallirini diniy esebiylikke qarshi turup, muqimliq, milletler ittipaqliqini ilgiri sürüshning teshwiqatchiliri we awan'gartliridin bolushqa ündigen.

Aqsu axbarat tori xewirige qarighanda, 6-mart shayar nahiyesining ayallar birleshmisi, xelq sot mehkimisi, edliye idarisi qatarliq idare-orunlar kochigha chiqip, teshwiqat matériyali, teshwiqat wereqchisi tarqitish, meslihet bérish shekilliri arqiliq, xitayning “Ayallar we balilarning hoquq-menpe'etini qoghdash qanuni”, “A'ile zulmining aldini élish qanuni”, “Diniy siyasiti”, diniy esebiylikke qarshi turush qatarliq alaqidar qanun-nizamlarni keng teshwiq qilghan. Xewerde körsitilishiche, bu, shayar nahiyiside ‛8-mart‚ ayallarning hoquqini qoghdash teshwiqat éyi pa'aliyitining muqeddimisi bolup, mushu ay ichide nahiye we her qaysi yéza-bazar(meydan) larda dawamliq élip bérilidiken.

Her qaysi nahiyilik memuriy uchur tor betliridiki xewerlerdin ashkarilinishiche, aqsu shehiride ayallar bayrimi munasiwiti bilen ayal kadir, mehelle komitét ayal hey'etliri we her qaysi organlardin 100din artuq ayalni sheherlik partiye mektipige yighip diniy esebiylikni tügitish terbiyisige qatnashturghan. Aqsuning her qaysi yéza, kentliride 13 mingdin artuq kishi jem'iy 159 léksiye meydanida birla waqitta diniy esebiylikning yaman aqiwiti heqqide léksiye anglashqa qatnashturulghan.
Mana mushuninggha oxshash “8-Mart ayallar bayrimi” bahaniside ayallarni terbiyilesh siyasiy pa'aliyetliri her qaysi jaylarda oxshimighan shekillerde siyasiy yuqiri dolqunini hasil qilghan.

Bash shtabi washin'gtondiki Uyghur kishilik hoquq programmisi ishxanisidin ziyaritimizni qobul qilghan aktip kishilik hoquq pa'aliyetchisi, mes'uliyetchan Uyghur xanimi zubeyre xanim, xitayning bügünkidek ayallargha bayram bolghan bir kündinmu siyasiy meqsetliri üchün paydilinishining özila, Uyghur ayallirining weziyitini körsitip béridu dep mulahize qildi we bügünkidek ehmiyetlik bir künde Uyghurlarning erkinliki, ayallarning, öz xelqining heq-hoquqlirini telep qilghanliqi üchün xitayning ziyankeshlikige uchrap türmilerde zulum chékiwatqan Uyghur ayallirini bekrek esleydighanliqini bildürdi hemde barliq Uyghur ayallirini erkinlik arzusi üchün ümidini özmeslikke chaqirdi. Zubeyre xanim sözini “Men Uyghur xanimlarning jushqun rohini menggü dawamlashturushini ümid qilimen, chünki biz heq terepte” dep xulasilidi.

Töt perzentini jem'iyetke yaramliq qilip terbiyiligendin bashqa, hayatining 30 yilini Uyghur ewladlirigha bilim bérishke béghishlighan, ürümchi qarleylisi bashlan'ghuch mektipining péshqedem oqutquchisi reyhan'gül mu'ellim ziyaritimizni qobul qilip, pütün dunyadiki Uyghur ayallirigha xatirjemlik tilidi. U nöwette “Eydizning yamrishini kontrol qilish” ning Uyghur qiz-ayallirigha munasiwetlik eng jiddiy köngül bölüshke tégishlik muhim mesile ikenlikini tekitlidi.

Qazaqistandiki tilshunas doktor dilnur qasimowa xanim: “Meyli biz Uyghurlar qandaqla siyasiy shara'itta we yaki qandaqla tarixiy weziyette bolmayli, qiz-ayallarni terbiyileshtek en'enimizni untumasliqimiz kérek, chünki shundaq bolghandila kéyinki ewladlar kimlikini yoqatmaydu” dédi.

On nechche yéshida arzusini emelge ashurush üchün a'ilisidin ayrilip amérikigha oqushqa kelgen, on nechche yilliq tirishchanliq netijiside hazir dorigerlik kespide doktor unwanining sahibi, amérika dora we yémek ichmek tekshürüsh we kontrol qilish idarisining tetqiqatchisigha, a'ilide méhriban ayal, ikki perzentning anisigha aylan'ghan Uyghur qizi dilare hanim: “Balilirimni yaramliq qilip terbiyilesh méning eng chong arzuyum” deydu.

U yene her türlük zulum we bésim astidiki Uyghur qizchayallirini özining arzu-armanlirini ré'alliqqa aylandurushta, iman, insap we ishenchige ige bolushtin sirt, tirishchanliqini toxtatmasliqqa dewet qildi.

Dilare “Her qandaq ayal bir töhpe qoshquchi, bir yaramliq ewlad terbiyilep chiqish ularning jem'iyetke qoshalaydighan eng zor töhpisi, biz ayallarning jem'iyettiki rolimiz nahayiti chong” dédi.