Xitay intérnét kontrolini kücheytish üchün aq tizimlik tüzümini yolgha qoyghan

Xitay hökümiti, ineternetni öz hakimiyitining bixeterliki üchün tehdit amili dep qarap kelmekte. Shuning üchün birqanche yildin béri, internetni kontrol qilish üchün arqa-arqidin bir qatar yéngi tüzümlerni belgilimekte.
Muxbirimiz shohret hoshur
2009.12.22

Bu yil yazda xitay "girin dam" yeni yéshil tosma dep  atalghan yumshaq détalni her bir kompiturgha orunlashturush arqiliq, hökümet xalimighan torlarning körülüshini chekligen idi؛ emma bu tüzüm xitay ichi- sirtida zor qarshliqqa duch kelgini üchün, emeliyleshtürüshte qismen waz kéchishke toghra kelgen idi.

Xitayning uchur - sana'et ministirlikining tor bétide élan qilinishiche, xitay bu qétim aq tizimlik tüzümini yolgha qoyghan. Yeni xitayda échilishi kérek bolghan herqandaq bir torbet choqum, tizimlitilishi kérek؛ bu aq tizimliktiki torbetlerla xitayda körülüshte cheklimige uchrimaydu. Tizimlitilmighan herqandaq tor betning échilishi téxnikiwi jehettin cheklimige uchraydu. Aq tizimlik tüzümide chet'el torbetliri heqqide söz qilinmighan.

Xitay bu qétimqi aq tizimlik tüzümide, asasliq shehwaniy we paydisiz uchurlarni chekleshni meqset qilghanliqini bildürgen. Emma bu tuzumning hemmidin bek köpligen ilmiy, siyasiy, iqtisadi we medeniyet uchurlirining xitay puqralirigha yétip bérishini tosup qoyidighanliqi ilgiri sürülmekte.

Hazirgha qeder xitay yotub, twittér, fésbuk qatarliq torlarni chekligen. Uyghur rayonida bolsa 5 ‏- iyul weqesidin kéyin intérnét we xelqara téléfon tamamen késiwétiklik. Bu qétimqi yéngi tüzüm asasliqi xitayning ichki ölkilirining weziyitige asasen tüzülgen. Emma bu xitaydiki tijariy ishlarghimu tosalghu peyda qilidighini üchün ijra qilinishining qiyin'gha toxtaydighanliqi perez qilinmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.