ئەنقەرەدە 'خىتاينىڭ يۈكسىلىش ھېكايىسى' ماۋزۇلۇق يىغىن چاقىرىلدى

1 - ئاينىڭ 25 - كۈنى چۈشتىن بۇرۇن "خىتاينىڭ يۈكسىلىش ھېكايىسى" ماۋزۇلۇق يىغىن چاقىرىلدى. ئىستراتېگىيىلىك چۈشەنچە ئىنىستىتۇتىدا ئۆتكۈزۈلگەن بۇ يىغىنغا ئەنقەرەدە پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان بەزى ئىستراتېگىيە تەتقىقات مەركەزلىرىنىڭ باشلىقلىرى، تۈركىيە خىتاي مۇناسىۋەتلىرى مۇتەخەسسىسلىرى ۋە پېنسىيىگە چىققان بۈيۈك ئەلچىلەردىن بولۇپ كۆپ ساندا كىشى قاتناشتى.
ﻣﯘﺧﺒﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﺗﺎﺭﯨﻢ
2010.01.25
Xitay-heqqide-yighin-Enqerede-echildi-305.jpg ﺳﯜﺭﻩﺕ، 1 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 25 - ﻛﯜﻧﻰ، ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺋﯩﺴﺘﺮﺍﺗﯧﮕﯩﻴﯩﻠﯩﻚ ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﻪ ﺋﯩﻨﯩﺴﺘﯩﺘﯘﺗﯩﺪﺍ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ ﺋﯚﺗﻜﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻥ "ﺧﯩﺘﺎﻳﻨﯩﯔ ﻳﯜﻛﺴﯩﻠﯩﺶ ﻫﯧﻜﺎﻳﯩﺴﻰ" ﻣﺎﯞﺯﯗﻟﯘﻕ ﻳﯩﻐﯩﻨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮ ﻛﯚﺭﯛﻧﯜﺵ.
RFA Photo / Erkin Tarim

يىغىننىڭ ئېچىلىش نۇتقىنى ئىستراتېگىيىلىك چۈشەنچە ئىنىستىتۇتى مۇدىرى پروف. در. ياسىن تاييار ئەپەندى قىلدى. ئۇ نۇتقىدا، بۇ يىغىننى ئېچىشتىكى مەقسىتىنىڭ خىتاي دۆلىتىنى چۈشىنىش شۇنىڭ بىلەن تۈركىيىنىڭ خىتاي سىياسىتى بەلگىلەپ چىقىشىغا ياردەم قىلىشتىن ئىبارەت ئىكەنلىكىنى تەكىتلىدى.  

بۇ يىغىنغا دوتسېنت در. ئەركىن ئەكرەم رىياسەتچىلىق قىلدى. ئۇ ئالدى بىلەن خىتاينىڭ تەرەققىيات تارىخى ھەققىدە قىسقىچە مەلۇمات بەردى. ئۇ نۇقتىلىق ھالدا دېڭ شىياۋپېڭنىڭ ئېچىۋېتىش سىياسىتى باشلىغاندىن تارتىپ بۈگۈنگىچە بولغان ئىقتىسادىي تەرەققىياتى ئۈستىدە توختالدى. كېيىن تۈركىيە خىتاي مۇناسىۋەتلىرى مۇتەخەسىسلىرىدىن دوتسېنت در. سەلچۇق چولاقوغلۇ، در. بارىش ئادىبەللى، تۈركىيە ئىستراتېگىيە تەتقىقات مەركىزى مۇدىرى باشلىقى در. سىنان ئوگان قاتارلىق كىشىلەر خىتاينىڭ يۈكسىلىش ۋە بۇ يۈكسىلىشنىڭ خىتايدا ياراتقان مەسىلىلەر ھەققىدە توختالدى.

مۇزاكىرە ئاخىرىدا چىقىرىلغان خۇلاسىدا، خىتايدا مىللەتچىلىكنىڭ كۈچىيىۋاتقانلىقى، خىتاي ئىقتىسادىي جەھەتتىن تەرەققىي قىلىۋاتقان بولسىمۇ، خىتاينىڭ رەسمى ئىستاتىستىكىلىرىغا قارىغاندا 150 - 200 مىليون ئەتراپىدا، بەزى مۇتىخەسىسلەرنىڭ دەيىشىچە 280 مىليون ئەتراپىدا نامرات ئىنسان بارلىقىنى، خىتايدا كىشىلەرنىڭ ئىجتىمايى پاراۋانلىقى كاپالەتكە ئىگە  قىلىنمىغاچقا، كېلەچەكتە خىتايدا مۇقىملىقتىن سۆز ئاچقىلى بولمايدىغانلىقى تەكىتلەندى.

يىغىندا مۇتەخەسىسلەر خىتاينىڭ باشقا دۆلەتلەر بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى ھەققىدىمۇ ئەتراپلىق ھالدا توختالدى.

بىز بۇ يىغىن ھەققىدە تېخىمۇ تەپسىلى مەلۇمات ئېلىش ئۈچۈن بۇ يىغىننى ئۇيۇشتۇرغان ئىستراتېگىيىلىك چۈشەنچە ئىنىستىتۇتى مۇتەخەسسىسى دوتسېنت در. ئەركىن ئەكرەم ئەپەندىگە مىكروفونىمىزنى ئۇزاتتۇق.

يۇقىرىدىكى ئاۋاز ئۇلىنىشىدىن، بۇ ھەقتىكى مەلۇماتىمىزنىڭ تەپسىلاتىنى ئاڭلايسىلەر.

پىكىر قوشۇڭ

رادىئونىڭ ئىشلىتىش شەرتلىرىگە ئاساسەن، پىكىرلىرىڭىز تەكشۈرگۈچىلەر تەرىپىدىن تەستىقلىنىشى ۋە مۇۋاپىق دەرىجىدە تەھرىرلىنىشى تۈپەيلى، تور بەتتە دەرھال پەيدا بولمايدۇ. سىز قالدۇرغان مەزمۇنغا ئەركىن ئاسىيا رادىئوسى جاۋابكار بولمايدۇ. باشقىلارنىڭ كۆز قارىشى ۋە ھەقىقەتكە ھۆرمەت قىلىشىڭىزنى سورايمىز.