Йәрлик һөкүмәт даирилири ағрип қайтип кәлгән 'ешинча әмгәк күчлирдин' җәриманә алған

Хитай һөкүмити җәнуби уйғур елини асас қилип йүргүзүп келиватқан "ешинча әмгәк күчлирини сиртларға йөткәш сиясити" җәрянда нурғун уйғур қиз - оғуллири хитай өлкилиригә йөткәлгән иди.
Мухбиримиз җүмә
2009.03.05
Qeshqer-Qizlar-305 Сүрәттә, қәшқәр кочилириниң биридә кетип барған мәктәп йешидики уйғур қизлири.
AFP Photo

Биз йеқинда игилигән мәлуматларға қариғанда, хитай өлкилиригә йөткәлгән бәзи қизлар муһит, һава килимати қатарлиқ сәвәбләр түпәйли ағриқ - силақтин хали болалмай өйигә қайтип келишкә мәҗбур болған. Һалбуки, йәрлик һөкүмәт даирилири ағрип қайтип кәлгән қизларниң дохтур чиқимини көтүрүшниң орниға, әксичә улардин җәриманә алған.

"Иккийлән көтүрүп әкирип берипту қизимни, бу йил 12 - айдин бери бир аз яхши бопқалди"
"Иккийлән көтүрүп әкирип берипту қизимни, бу йил 12 - айдин бери бир аз яхши бопқалди"

Юқириқидикиси хитай өлкисигә бир қизини ишләшкә әвәтип талапәт йегән опаллиқ деһқан осман бәхтиниң баянлиридур. Униң аилиси бу хил сиясәт түпәйли пүтүнләй зиян тартқанни аз дәп, нарисидә қизидинму айрилип қелиш хәвпигә дуч кәлгән. Осман бәхтиниң ейтишичә, қизи турнисагүл тйәнҗингә йолға чиққанда сақ - саламәт икәндуқ, қизи ишләватқан завутта ағрип орнидин туралиғудәк дәриҗидә зәиплишип йәнә давамлиқ ишлитиш мумкинчилики болмиғандин кейин, қайтуриветилгән.

Йәрлик һөкүмәт даирилири осман бәхтигә бу ишни хәвәр қилған вә қизи ағрип қелип қайтип кәлгәнлики үчүн униңдин төләм төләшни тәләп қилған.

Мәлум болушичә, 2007 - йили 4 - айниң 4 - күни опал йезисидин иккинчи түркүм қизлар тйәнҗин шәһиригә җайлашқан мәлум бир кийим тикиш завутиға елип меңилған болуп, турнисагүлму шу бир түркүм қизлар билән бирликтә тйәнҗингә елип меңилған.

Турнисагүлниң билдүрүшичә, улар билән бир қарар тйәнҗингә чиққан қизлар арисида 4 - 5 нәпәр қиз ағрип қелип өйигә қайтурулған. Турнисагүлниң дадиси осман бәхтиниң бешиға кәлгән күн бәлким балилири ағрип ишлийәлмәй йенип кәлгән башқа деһқанларниң бешиғиму келиши мумкинлики пәрәз қилмақ тәс әмәс. Әмма биз һазирчә башқа қизларниң кейинки әһвали һәққидә башқа учурларни игилийәлмидуқ.

Униңдин башқа, өйигә һалсиз һалда кәлгән турнисагүл 5 - 6 ай күтүлгәндин кийин бираз яхши болушқа қарап йүзләнгән болсиму, у өзини йәнила роһсиз һес қилидикән.

2006 - Йилдин буян техиму күчәйтип елип берилған "ешинча әмгәк күчлирини сиртларға йөткәш" давамида миңлиған уйғур оғул - қизлири хитай өлкилиригә ишләшкә йөткәлгән болуп, хитай һөкүмити мәзкур сиясәтни деһқанларниң киримни ашурушта "әң үнүмлүк" дәп сүрәтләп келиватқан иди. Әксичә, осман бәхтиниң бешиға мәзкур сиясәт түпәйли мәҗбури теңилған қисмәтләр уни биһудә чиқимдар қилған.

Аңлимаққа яхшидәк туюлидиған, ешинча әмгәк күчлирини сиртларға йөткәп ишқа орунлаштуруш сиясити йәнә қанчилиған осман бәхтиләрни биһудә чиқимдар қилғанлиқи, қанчилиған турнисагүлләрни мәңгүлүк кесәллик асаритигә муптила қилғанлиқи бизгә намәлум, әмма мәзкур сиясәт йүргүзүлүп йүзлигән, миңлиған уйғур қизлири чәт хитай шәһәрлиригә йөткилишкә башлиған күнләрдин башлапла, йеқинқи заман уйғур тарихидики бу һадисә пүткүл уйғур җәмийити қиммәт қаришиға, уйғур җәмийәт һәр бир әзаси соғуққанлиқ билән ойлишишиға тегишлик бир виҗдани соални қалдурған иди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.