Gogul xitaydin chiqip ketmekchi, xitay osal ehwalda

Süret, gogulning prézidénti érik shimit ependi, 2006 - yili 12 - aprélda, gogulning xitayche ismini békitish muxbirlar yighinida sözde.

Tünügün amérika tashqi ishlar ministiri we ikki neper dölet mejlisi ezasi gogulning bayanatigha inkas qayturghan bolsa, bügün xitay tashqi ishlar bayanatchisi we uchur - téxnika ministiri mezkur témida pozitsiye bildürdi.

Gogul intérnét shirkiti aldinqi küni xitaydin chékinish bayanatini élan qilghandin kéyin, bügün xitay dölet kabintidiki uchur ishlirigha mes'ul ministiri Wang Chen xitayning intérnét tüzümi heqqide pikir bayan qilghan. U sözide xitayning islahat we tereqqiyat basquchida turuwatqanliqini, intérnét mesililirini bir terep qilishta chet'el shirketlirining xitaygha yardem bérishi kéreklikini otturigha qoyghan.

Xitay tashqi bayanatchisi bügün gogulning bayanati heqqidiki so'allargha epqachti jawab bergen. Yeni gogulning shertini qobul qilmaydighanliqining ornigha, xitayning chet'el intérnét shirketlirini qarshi alidighanliqini bildürgen.

Xitay terepning bu tür jawabliri gogulning xitaydin chékinish qararigha xitayning éhtiyat bilen mu'amile qiliwatqanliqini hem xitayning gogul bilen mesilini muzakire qilidighanliqidin bisharet bermekte. Xitay bayanatchi bügünki sözide, xitayda intérnétning ochuq ikenlikini, qanun boyiche bashquruluwatqanliqini tekitligen. U so'allargha jawaben, Youtube ning néme üchün taqalghanliqidin özining xewersiz ikenlikini bildürgen.

Uchur - téxnika ministiri wang chén, "shehwaniy filimler, xakkér hujumliri, aldamchiliq we ösek söz tarqitish, junggo jem'iyitide qiyinchiliqlarni tughduruwatidu" dep shikayet qilghan hem "intérnétte jama'et pikrini yétekleshte, intérnét bashqurghuchiliri bilen hökümetning teng mes'uliyiti bar" dep körsetken. Ministirning bu sözliri, xitayning gogulning shertini oylishidighanliqi, emma uninggha könmeydighanliqidin bisharet dep qaralmaqta.

Xitay hökümiti intérnétning peqet soda we ilim - téxnika ishliridila qollinilishini ümid qilmaqta؛ intérnétning siyasetke waste bolup qélishidin endishe qilmaqta. Shunga hazirgha qeder türlük tedbirler bilen intérnét qollinishni nazaret qilmaqta. Eng yéqinqi chariliridin biri bolghan yéshil tosma, xitay puqralirining qattiq naraziliqini qozghighan؛ bu sewebtin hökümet mezkur tedbirini omumlashturushtin waz kechken idi. Bu qétim gogulning xitaydin chékinish qararimu gogulning xitaydiki xéridarlirining mutleq köp qismining naraziliqini qozghighan. Gogulning xitay mushtirilirining sani 80 milyon bolup, mushtirilar, gogulning xitaydiki ishxanilirini ziyaret qilip weqedin epsuslan'ghanliqini bildürgen we gogulni xitayda tijaritini dawamlashturushqa chaqirghan. Bezi mushtirilar shexsiy bloglirida hökümetni gogulning shertige könüshke chaqirghan.

Bezi közetküchilerning qarishiche, gogulning xitaydin chékinishi, xitaydiki baydu intérnét shirkitini küchlendürüshi hetta uni dunyagha yüzlendürüshi mumkin. Yene bezi közetküchilerning qarishiche, gogulning chékinishi, xitay mushtirilarning hökümetke bolghan naraziliqini ashurush bilen, xitaydiki chet'el shirketliride bixeterlik endishisi peyda qilishi mumkin. Tünügün amérikining soda ishliri mes'uli Gary Locke söz qilip, xitayni amérika shirketlirining xitaydiki soda muhitining bixeterlikini qoghdashqa chaqirghan.

Nöwette gogulning chékinish pilani amérika ‏ - xitay munasiwetliridiki hel qilishqa tégishlik mesililerdin biri bolup bash kötürmekte. Tünügün yene, amérika dölet mejlisi ezaliridin kristofir smitmu bayanat élan qilip, gogul shirkitining qararini medihiyiligen. Kristofir bayanatida, uchur téxnikisining toghra uchurgha érishishning, shundaqla erkinlikning wasitisi bolushi kéreklikini, hergiz xelqqe zulum salidighan waste bolup qalmasliqi kéreklikini tekitligen, u bu nuqtida mundaq dégen: "diktatorlar mewjudiyitini qoghdash üchün ikki nersige muhtaj, biri teshwiqat, yene biri paylaqchi؛ eger intérnét hökümet tereptin suyi'istémal qilinsa, yuqiriqi ikki xil wastining her ikkisi bolalaydu."

Kristofir smit bayanatida yene, amérika dölet mejlisining rehberlirini yer shari intérnét erkinliki qanuni layihisini dölet mejliside pat yéqinda awazgha sélishqa chaqirghan. Mezkur qanun layihisi ötken yili dölet mejlisining alaqidar komitétlirida muzakire qilin'ghan we maqulluqtin ötken, omumi mejliste téxi otturigha qoyulmighan idi.

Xewerlerdin melum bolushiche, gogul intérnét shirkiti xitayche mulazimet sistémisini 2000 - yili tüzüp chiqqan, mulazimetni bolsa 2006 - yili bashlighan. Mulazimetni yéngi bashlighanda, gogul xitayning ziyanliq uchurlarni cheklishige maqul bolghan, emma qandaq uchurlarning ziyanliq sanilidighanliqi heqqide éniq toxtalmighan.

Bu qétim gogulning shirketning exlaq prinsipini qoghdash üchün 200 milyon dollarliq kirimidin waz kéchishi, shirketning inawitini téximu ashurush we tijarette téximu uzaqni közlesh dep qaralmaqta. Yene beziler, gogulning bu qararida gogul shirkitining bashliqi sergéyning a'ile tarixining roli barliqimu tilgha élinmaqta. Sergéy bala waqtida yeni 1973 - yili uning ata - anisi, kommunizmning zulumidin qutulush üchün sowét ittipaqidin amérikigha qéchip kelgen.

Yene bezi metbu'atlarda, gogulning bu qararida shirketning iqtisadiy küchining rol oynighanliqi bayan qilinmaqta. Yeni gogulning yilliq kirimi 22 milyard dollar bolup, 200 milyon dollarliq paydidin waz kéchish, shirketning kelgüsi tereqqiyatigha dexli qilalmaydighanliqi yézilmaqta.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.