Istanbulda wang léchüen qatarliq 9 neper xitay emeldari üstidin erz sunuldi

2009 ‏ - Yili 8 ‏ - ayning 4 ‏ - küni istanbulda yashawatqan uyghurlargha wakaliten, kishilik hoquq we mezlumlar üchün hemkarliq qilish jemiyiti istanbul shöbe bashliqi adwokat jihat gökdemir ependi we sherqiy türkistan maarip we hemkarliq jemiyitining bashliqi hidayetulla ependi, 14 betlik erznamini istanbul jumhuriyet bash teptish mehkimisige birlikte sundi. Sürette, jihat gökdemir ependi we hidayetulla ependiler muxbirlarning suallirigha jawap bermekte.

Bu erznamini istanbulda pa'aliyet qiliwatqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti we sherqiy türkistan wexpi qollap quwwetligen bolup, jinayi pakitlarni toplashta mezlum der jem'iyti bilen alahide hemkarlashqan.

2009 ‏ - Yili 8 ‏ - ayning 4 ‏ - küni istanbulda yashawatqan Uyghurlardin köp sanda kishi qollirida ay yultuzluq kök bayraq we ürümchide yüz bergen weqede ölgenlerning jesetliri we xitay saqchilarning kishilerni qiyin qistaqqa alghan körünüshlerni öz ichige alghan her xil resimlerni kötürgen halda istanbul shehirining sultan exmet rayonigha jaylashqan jumhuriyet bash teptish mehkimisi aldigha yétip keldi. Uyghurlar kötürüwalghan bu resimler axbaratchilarning alahide diqqitini tartti.

Kishilik hoquq we mezlumlar üchün hemkarliq qilish jem'iyiti istanbul shöbe bashliqi adwokat jihat gökdemir ependi we sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining bashliqi hidayetulla ependi, 14 betlik erznamini istanbul jumhuriyet bash teptish mehkimisige birlikte sundi. Kéyin jumhuriyet bash teptish mehkimisi aldida axbarat élan qilish yighini échip erz qilishtiki meqset ‏ - muddi'aliri heqqide axbaratchilargha melumat berdi.

Axbarat élan qilish yighinigha kishilik hoquq we mezlumlar üchün hemkarliq jem'iyitining istanbul shöbe bashliqi adwokat jihat kökdemir, sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining mes'ulliridin hidayetulla oghuzxan, ablikimxan mexsum, sherqiy türkistan wexpining mes'ulliridin sultan mehmut qeshqerli we hamut köktürk qatarliq kishilermu ishtirak qildi.

 
Axbarat élan qilish yighinida adwokat jihat kökdemir ependi söz qilip mundaq dédi:

Yérim esirdin köprek bir mezgilde, xitay hakimiyitining musulman sherqiy türkistan xelqi üstidin yürgüzgen assimlyatsiye qilish siyasetliri epsuslinarliq bilen irqiy qirghinchiliq derijisige yükseldi.

Dunyaning köz aldida xatirjem halda keng kölemde insan heqliri depsendichiliki ishligen, milliy qirghinchiliq we qetli'am qilghan xitay hakimiyiti qol astida yashawatqan sherqiy türkistanliqlar üchün irqiy qirghinchiliq, xalighanche tutqun qilish, sot achmastin öltürüsh. Qiyin ‏ - qistaqqa élish, tughut cheklesh, köchmen yötkesh, diniy telim élishqa cheklime qoyush, ibadet qilishni cheklesh, eydizge oxshash ölüm xaraktérlik yoqumluq késelliklerni tarqitish, yashlarni erzan bahada emgekke sélish üchün mejburiy halda xitay ölkilirige yötkesh, sayahet we seper qilish erkinlikning cheklinishi, uchur almashturush, téléfun alaqe qilishning cheklinishi qatarliq cheklimiler kündilik hayatning bir parchisi haligha keltürüldi. Musulman Uyghurlar üstidin élip bériwatqan basturushlarni, asimilyatisye siyasetlirini we eng axiri yüz bergen weqede xitay hakimiyitige bolghan naraziliqini ipadilesh meqsitide yürüsh qilghan namayishchilarni, xitay saqchilirining qara - qoyuq oq étishi, hawadin bomba tashlishi we toplan'ghan kishilerni tankilar bilen basturushigha qarshi dunya jama'iti hazirghiche süküt qilip turmaqta.

Jihat kökdemir ependi yene mundaq dédi: " 5237 nomurluq türkiye jaza qanunida bezi éghir jinayetchiler üstidin türkiyide sotqa tartish hoquqigha ige."

Kishilik hoquq we mezlumlar üchün hemkarliq qilish jem'iyiti teptish mehkimisige sun'ghan erznamida, 9 kishining ismi jinayetchi jawabkar tizimlikige kirgüzülgen bolup, ular töwendikiche:

Xitay dölet re'isi xu jintaw, bash ministir win jyabaw, xitay dölet bixeterlik ministiri méng jyenju, xitay armiye bash qomandani ching bingdé, Uyghur aptonom rayonidiki xitay kommunist partiyisi bashliqi wang lichüen, Uyghur aptonom rayoni qorchaq re'isi nur bekri, xitay milliy ishlar komitétining mu'awin bashliqi wu shémin, ürümchidiki herbiy rayon mu'awin qomandani mutellip eniwer, Uyghur aptonom rayoni milliy ishlar komitétining bashliqi muxtar hesen qatarliq kishiler jinayetchi tizimlikige kirgüzülgen.

Kishilik hoquq we mezlumlar üchün hemkarliq qilish jem'iyitining her qaysi sheherlerde shöbiliri bar, bu teshkilat asasliqi türkiyidiki adwokatlar teripidin qurulghan teshkilat bolup, kishilik hoquq depsendichilikige qarshi qanun we adaletni yaqilap pa'aliyet qiliwatqan küchlük teshkilat.

Biz bu heqte téximu köp melumatqa érishish üchün sherqiy türkistan wexpining bash katipi hamut köktürk ependi bilen söhbet élip barduq.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu söhbitimizning tepsilatini anglaysiler.