Liwiyide xelqning kazafiygha bolghan chüshenchiside nahayiti chong özgirish peyda boldi

Birleshme agéntliqining bayan qilishiche, amérika prézidénti obama 2-ayning 26-küni liwiyige qarita jaza qollinip, kazafiyning we hökümitining, shundaqla ikki oghli we bir qizining mülkini tonglitip, liwiye xelqining mülkini qoghdaydighanliqini jakarlighan idi. 2-Ayning 27-küni b d t bixeterlik kéngishidiki 15 dölet birdek awaz bérip, kazafiygha we uning tughqanlirigha jaza qollinish, kazafiyni xelq'ara sotqa tapshurush heqqide qarar maqullidi.

Fransiye agéntliqining bayan qilishiche, hazir liwiyide, xuddi b d t kishilik hoquq teshkilatining bashliqi nawi pillay éytqandek, kazafiy öz xelqige qirghinchiliq yürgüzüp, 100 mingdin artuq köchmen peyda qildi, buningdin shimaliy afriqida insanperwerlik krizisi kélip chiqti. Bundaq ehwalda, fransiye bash ministiri franchays fillon bügün, öz xelqini hetta hawadin hujum qozghap bombilighan telwe kazafiygha, natoning liwiye asminida uchidighan herbiy eslihelerni cheklesh charisining téxi waqti ötmidi, emma hazir b d t bixeterlik kéngishining jawabini kütimiz, dep jakarlidi.

Roytrs agéntliqining yazghuchisi muhemmed abbasning bügün liwiyining ben'ghazi shehiridin bayan qilishiche, hazir liwiyining térritoriyisining köp qismi kazafiyning buyruqini anglimaydu. Chet'ellerdiki elchixanilirimu uningdin yüz örüdi. Hazir pütün liwiyide xelqning kazafiygha bolghan chüshenchiside nahayiti chong özgirish peyda boldi. Burun xelq eyminidighan kazafiy hazir xelq mesxire qilidighan telwe kazafiygha aylandi.

Xewerde éytilishiche, bügün liwiyining ikkinchi chong shehiri bolghan ben'ghazida bir karton filimi körsitilishke bashlidi. Bu karton filimide, qiriq ikki yildin buyan liwiyining hakimiyet hoquqini changgalliwalghan kazafiyning, xelq eyminidighan obrazgha aylinip qalghanliqining we uning pütün a'ile tewelirining xelq tawap qilidighan “Ilahi mezhep” ke aylinip qalghanliqining siri échip tashlan'ghan. Bu filimde xelqning pullirini oghrilap chet'ellerge yoshurup yürgen kazafiyning emeliyette “Derijidin tashqiri oghri” kazafiy ikenliki heqqidiki delil-pakitlar körsitilgen. Kazafiyning liwiyidiki islam sotsiyalizmining “Peyghember xisletlik” “Qedirdan dahiy” si dégen toqulma obrazi qattiq mesxire qilin'ghan.

B b s bügünki uchurlirida, kazafiyning terjime haligha da'ir parchilarni élan qildi. Uningda bayan qilinishiche, kazafiy 1969-yili 27 yéshida, qanliq siyasiy özgirish qilip liwiyining padishahi indisni i'i ni öltürüp, özini özi dahiy dep élan qilghan we liwiyini “Ereb liwiye islam sotsiyalistik jumhuriyiti” dep jakarlighan, 1973-yili liwiyide “Medeniyet inqilabi” bashlan'ghanliqini jakarlighan.

1982-Yili kazafiy xelq'aradiki térrorchi teshkilatlarni ashkara qollashqa bashlighandin kéyin, amérika liwiyidin néfit sétiwélishni toxtatqan. Kazafiy 1986-yili bérlin qawaqxanisidiki chong partlash weqesidin bashqa yene, pan amérika hawa qatnishining yoluchi ayropilanini shotlandiyining asminida partlitish weqesini peyda qildi. Emma kazafiy 2003-yili keng kölemlik qirghinchiliq qilidighan qorallarni yasashtin waz kechkenlikini dunyagha jakarlighandin kéyin, gherb döletliri uning bilen muresse qildi. Amérika tashqi ishlar ministiri kandoliza rays xanim kazafiy bilen körüshti. Kazafiy liwiyide hoquq tutuwatqan 40 nechche yil ichide, islamchilar uninggha izchil qarshi turup keldi we kazafiyni öltürüsh üchün az dégende töt qétim hujum qozghap, ghelibe qilalmidi.

Wiki iniskilopidiyiside bayan qilinishiche, “Islam sotsiyalizmi” dégen sowét ittipaqida yolgha qoyulup meghlup bolghan marksizm nezeriyisidiki sotsiyalizmdin özge bir pelsepiwi chüshenche. Bundaq chüshenche rusiyining öktebir inqilabidin kéyin ereb elliride peyda bolghan. U, ereb milletchiliki bilen islamni we markische sotsiyalizmni birleshtürüp, qur'an eqidilirini sotsiyalizm dep chüshendürüshke urun'ghan bir pelsepiwi éqim. Pakistan islam sha'iri iqbal, hindistan islam nezeriyichisi hapiz, süriyilik mustafa qatarliq kishiler ipadiligen pikirler bundaq nezeriyining wekilliri. Emeliyette islam sotsiyalizmi bilen markische sotsiyalizmning dinsizliq teshebbusi otturisida qattiq toqunush bar. Emma, bu ikkisining xususiy kapital (mülük) ni qoghdash, baylar bilen namratlarning perqini tengshesh teshebbusliri toqunushmaydu. Bundaq islam sotsiyalizmi tunis, süriye, yemenlerde sinaq qilinish jeryanida, islamning birdin-bir allah qa étiqad qilish qarishi bilen bu döletlerdiki emeliyettiki “Dahiy”, “Padishah” largha choqunush otturisida éghir mesile mewjut.