Бай наһийисидә диний вә миллий алаһидилики бойичә кийингән аяллар еғир кәмситиш вә җазаға учримақта

Тәңритағ ториниң муназирә мунбиридә “икки хил кийим модели көргәзмиси күчлүк инкас қозғиди” намлиқ бир тема, икки күндин буян ават темиға айланди. Чүнки сүрәтләр билән чапланған язмида, ақсуниң бай наһийисидә елип бериливатқан қанунсиз диний паалийәтләргә йүз күнлүк қаттиқ зәрбә бериш һәрикитиниң чоңқурлишишиға әгишип, йеқинда бай наһийә сайрам базирида, базардики ғәйрий кийиниш қилмишини қамчилаш йүзисидин, заманға лайиқ кийиниш билән ғәйрий кийиништин ибарәт “икки хил” Кийим модели көрситиш уюштурулған, бу арқилиқ даириләр, ғәйрий кийинишни күчлүк қамчилап заманға лайиқ, мәдәний кийинишни дәвәт қилмақчи икәнлики көрситилгән.

Мәзкур учурдики икки хил кийим модели көргәзмә көрүнүшлиригә қариғанда, бир гуруппида қисқа йопка вә иштанға охшаш һазирқи заман мода кийимлирини кийгән қизлар болса, йәнә биридә диний вә миллий алаһидиликкә игә узун көңләкләрни кийип, қара ромал атқан қизлар болуп, гәрчә хәвәрдә қайси хилда кийингәнләр қамчилаш обйекти икәнлики ениқ изаһланмиған болсиму, сүрәтләрдин, шундақла йүз күнлүк зәрбә бериш һәрикитиниң нишанидин, сайрам базирида елип берилған бу модел көргәзмисиниң қамчилаш обйектиниң уйғур миллий вә ислам диний өрп-адити бойичә кийингәнләр икәнликини көрситип бәргән. Уйғур қиз, аялларни өзигә хас кийиниш адити үчүн сәһнигә елип чиқип қамчилаштәк, инсан һәқлири дәпсәндичилики, нурғун тордашларни хорлуқ һес қилдурған.

Биз сайрам базиридики һөкүмәт даирилириниң икки хил кийим модели көргәзмиси өткүзүштики мәқсити вә бу мәйданда қамчилаш обйектиниң кимләр икәнлики һәққидә йәниму тәпсилий мәлумат елиш үчүн, һөкүмәт орунлириға телефон қилдуқ, қанун омумлаштуруш ишханисидин бирәйлән телефонни елип, аялларниң ромал артишқа охшаш диний йосунда кийинишигә қарши турушниңму бу қетимқи йүз күнлүк зәрбә бериш һәрикитиниң нишаниниң бири икәнликини, бундақ кийингән аяллар байқалған һаман һөкүмәт орунлириға тутуп апирип, ромили еливетилгәндин башқа җазаға учрайдиғанлиқини шәрһлиди.

Бу кадирниң баянлиридин йәнә наһийидә елип бериливатқан йүз күнлүк зәрбә бериштин илгириму,даириләрниң бу җайдики уйғурларниң диний әркинликини еғир дәриҗидә боғуп келиватқанлиқи испатланди.

Сайрам базарлиқ оттура мәктәпниң бир оқутқучиси зияритимизни қобул қилип, диний вә миллий өрп-адәт бойичә кийинишкә йол қоймаслиқни тәшәббус қилғандин башқа, оқуғучиларниму һәтта өзиниң қизи вә аялиниму гүзәлликни намаян қилидиған “заманға лайиқ” кийинип йүрүшкә дәвәт қилидиғанлиқини билдүрди.

Сайрам базиридики қириқ яшлиқ бир аял базарда өткүзүлгән икки хил модел көргәзмисидин интайин хорлуқ һес қилғанлиқини баян қилип, хелидин буян бу җайда йүзини япқан, ромал артқан, диний вә миллий йосунда узун кийимләрни кийгән аялларниң, қанун вә сиясәт иҗра қилғучи кадир вә мунасип кишиләрниң көзитиш, чарлаш нишани болуп келиватқанлиқини, хадимларниң һәтта өйләргә кирип аялларниң кийинишини тәкшүрүп туридиғанлиқини, шу сәвәблик өзигә охшаш яғлиқ чәккән, миллийчә кийингән аялларниң базарғиму чиқалмас болуп қалғанлиқини, биһудә тутқун қилиниш, җазалиништин қутулуш үчүн һәтта өзиму “заманға лайиқ мода” кийимдин бир қур сетивелишқа мәҗбур болғанлиқини ейтти.

Уйғурларниң, болупму диний услубта кийингән уйғур аяллириниң йүз күнлүк зәрбә бериш һәрикәтлиридә еғир хорлуққа учраватқанлиқи һәққидә мәлумат аңлидиңлар. Мәзкур хәвәр чәтәлдики уйғурлар арисидиму күчлүк инкас қозғиди. Бу һәқтә кейинки программилиримизда давамлиқ аңлитиш беримиз.