Lopta yer tewresh apitining ziyini barghanche artmaqta

Xitay xelq ishliri ministirliqi torining ashkarilishiche,xelq ishliri ministirliqi 3-ayning 10-küni, jiddiy uqturush chüshürüp, tötinchi derijilik apettin qutquzush buyruqi bilen, xoten'ge apetni tekshürüsh xizmet guruppisi ewetken. Buninggha 9-mart xotenning lop nahiyisini merkez qilip yüz bergen yer tewresh apiti seweb bolghan.

Munasiwetlik uchurlargha qarighanda, xoten wilayitining lop nahiyiside 3-ayning 9-küni shu jay waqti seher 4:50 ötkende 6 bal yer tewrigen. Tewresh menbe chongqurluqi 30 kilométir. Bu yer tewreshning tesiri xoten, aqsu, qeshqer, korla, ili qatarliq 16 nahiye, sheher we yézilargha qeder oxshimighan derijide körülgen.

Hazirghiche Uyghur éli da'irilirining ashkarilighan uchurlirigha asaslan'ghanda, apet eng éghir bolghan jaylar, xotenning lop nahiyisidiki dol we awat, bostan yéziliri, xoten nahiyisining bir qisim jayliri we qariqash nahiyisining bezi yéziliri bolup,apet ehwali heqqide -11mart tarqitilghan statistikilargha qarighanda, bu yer tewreshte apetke uchrighanlar 30ming 764 a'ile, 144 ming 201 kishige yetken.

Yer tewreshning tesiride 5267 éghiz öy örülgen, 84ming 679 éghiz öyge oxshimighan derijide dez ketken. Apet éghir jaylardin jiddiy tarqaqlashturushqa tégishlik kishi 36 mingdin ashidu. Bir qisim mektep, yataq, doxturxana we déhqanlarning parnikliri örülüp weyran bolghan. Hetta su ötmes östenglerning bir qismimu weyran qilin'ghan, da'iriler gerche hazirghiche ölüm ‏-yétim ehwalining melum emeslikini élan qilghan bolsimu, bu yer tewreshning keltürüp chiqarghan ziyanlirining téxi toluq statistika qilinip bolmighanliqini bezi jaylarda apetning keltürgen ziyanlirining barghanche artiwatqanliqini tekitlidi.

Xitay axbaratlirining bu yer tewresh apitige da'ir tarqitiwatqan xewerliride yenila burunqidek da'irilirining apettiki xelqni qutquzush üchün jiddiy halda herbiy we kadirlarni ewetkenliki, xelqning hayatining xewp astidin pütünley qutuldurulup, apettiki xelqning bir qismining bixeter jaylargha kepilerge orunlashturulup xatirjem qilin'ghanliqi teshwiq qilinmaqta. Biz lop nahiyisidiki apet éghir bolghan yézilargha téléfon qilghan bolsaqmu, apette téléfon hem tok simliri oxshimighan derijide kashiligha uchrighan bolghachqa u jaylar bilen alaqe ulanmidi.

Xoten wilayetlik yer tewresh idarisining xadimi amal bar bu yer tewreshni kichiklitip körsitip, xoten'ge tesiri bolmidi, asasen shizanggha yéqin alar taghliq rayoni we qumluqta yüz berdi dédi.

Lop nahiye baziri ichidiki bir yash, yer tewresh tesirining xéli zor bolghanliqini, nahiye bazar ichidiki öylerningmu oxshimighan derijide weyranchiliqqa uchrighanliqini öziningmu we qoshniliriningmu öylirige dez ketkenlikini, munasiwetlik da'iriler téxi tekshürüshke kelmigechke, hazirche amal yoq xeterlik öylerde dawamliq turushqa mejbur boluwatqanliqini, yerlik radi'o uzulining 9 mingche kishining yarilan'ghanliqini anglatqanliqini bildürdi.

Xitay hökümitining xotende yüz bergen bu yer tewresh apiti heqqidiki xewerliri hazirghiche adem ölüsh, yarilinish ehwali körülmigenlikini bildürmekte. Hazirghiche melum bolghan biwasite iqtisadiy ziyan 623 milyon 483 ming yüen'ge yetken. Uyghur élining jenubidiki déhqanlar asasen lay késeklik öylerde olturushluq, adette lay kések öyler 5 baldin yuqiri bolghan yer tewresh hadisilirige berdashliq bérelmeydu, hazirghiche bu jaylarda yüz bergen besh bal etrapidiki yer tewreshlerning keltürgen apetliri zor bolup kelmekte. Bu qétim 16 sheher, nahiye we yézilarghiche tesiri körülgen bu yer tewreshning derijisi 6 bal.