Нур бәкри уйғур миллитигә қарши сәпәрвәрлик доклатини уқуп өтти
Обзорчимиз сидиқ һаҗи рози
2008.09.16
2008.09.16

Screen shot from www.xinjiang.gov.cn
Қорчақ рәис нур бәкри доклат уқуп бәргәндә :" хәлқара арқа көрүнүш билән чуңқур мунасивәтлик", "хәлқара вәзийәттә зор өзгириш болди", "ғәрибтики дүшмән күчләр ғәрбләштүрүш,парчилаш, чәкләш истратегийисини күчәйтип, әтраптики аз санлиқ милләтләр районлирида бөсүш еғизи издәш вә ечишқа урунди" дәп көрсәтти. У йәнә" улар шинҗаңни асаси һуҗум нишани қилип, шинҗаңға қаритилған бөлгүнчилик, бузғунчилиқ һәрикәтлирини ашкара қоллиди вә башқурди"дәп көрсәтти. У йәнә "мушундақ арқа көрүнүштә, шинҗаңдики милли бөлгүнчилик һәрикәтлири өзлүксиз кәскинлишип қәдәмму - қәдәм күчийиш вәзийити көрүлди, шинҗаңниң бөлгүнчиликкә қарши көрүши өткүр, кәскин, мурәккәп мәзгилгә қәдәм қойди"дәп көрсәтти.
Вәзийәтни яхши тәһлил қилған қорчақ рәис нур бәкри әпәндигә хитай катиплири доклатни толуқ язмай чала йезип бәргән охшайду. 1949 - Йили хитайниң коммунист мустәмликичи армийиси сталинниң һәрби айрупиланиға, ситалинниң һәрби машинилириға олтуруп аталмиш шинҗаң дегән йәргә таҗавуз қилип кириштин бурун, хитайниң милләтчи партийиси гоминдаң бу өлкә шинҗаң дегән йәргә 100миң кишилик армийә билән таҗавуз қилип киргән. Уйғурниң қораллиқ қошунлири бир йилға йәтмигән вақит ичидә милитарист шиң шисәйниң ялланма қошунлирини вә гоминдаңниң мунтизим қошунлирини тар - мар қилип уйғуристанниң или өлкисидә уйғурниң миллий дөлитини қурған әмәсмиди? 1945 - йили чақирилған" ялта йиғини" вә шу йили 8 - айниң 14 - күни чақирилған "җуңго, совит сөһбити - москва йиғини" уйғурниң дөлитини мунқәрз қилип хитайниң милләтчи партийиси гоминдаңниң хәритисигә қошуп бәргән әмәсмиди?
20 - Әсир киргәндин кейин,17 - әсирдә һазирқи сибирийини, 19 - әсирдә һазирқи оттура асияни зәпти қилип чар росийәниң дөләт хәритисигә қошуп алған чар росийә һөкүмити 1911 - йиллардин башлап мустәмликә уйғуристанниң ички ишлириға арилишип, манҗу - хитай мустәмликичилиригә қарши көтүрүлгән уйғурниң қораллиқ күчлирини бастуруп, намайиш вә қозғилаңға тәйярлиқ қиливатқан җай - җайлардики уйғурларниң иттипақини җасуслириниң қоли арқилиқ парчилап, аталмиш шинҗаңниң аталмиш муқимлиқини қолға кәлтүрүп, бу өлкидә яң зиңшин, җин шурен, шиң шисәй қатарлиқ хитай милитаристлириниң һакимийитини қоллап, уйғурниң инқилаб арқилиқ дөләт қурушиға зиянкәшлик қилған әмәсмиди? бу ишлар русийиликләрниң аталмиш шинҗаңниң ички ишлириға арилашқанлиқи әмәсмиди?
1904 - Йили япун деңизида японийиниң қудрәтлик деңиз армийисиниң шиддәтлик зәрбисидин вәтвәрики чиқип кәткән чар русийиниң деңиз армийиси рос - япун урушида шәрмәндиләрчә мәғлуп болуп деңизға чөкүп кәткәндин кейин, чар росийә һөкүмити японийә билән һәмкарлишип җуңгони чәкләштин ибарәт асия сияситидин ваз кечип, хитай билән бирлишип японийини чәкләш сияситигә өзгәрткәндин кейин, оттура асия җүмлидин мустәмликә уйғуристан чар росийә билән мустәмликичи манҗу - хитайлар, ленин - сталин росийиси билән гоминдаң вә коммунист мустәмликичи хитайлар оттурисида асиядики полшаға айлинип қалди. Шәрқи явропада полша җумһурийити германийә билән росийә оттурисида қандақ аҗиз орунға чүшүп қалған болса, асияда мустәмликә уйғуристан хитай билән русийилик моҗиклар оттурисида әнә шундақ аҗиз орунға чүшүп қалған иди. Шуңа уйғурлар хитайға мустәмликә болуп қалған әмәсмиди?
Нур бәкри әпәнди! тарихни мәндин яхширақ билидиған синиң хитай катиплириң саңа тарихниң бу мәзмунлирини йезип бәрмиди. 20 - Әсир ичидә мустәқиллиқ, азатлиқ үчүн җан тикип күрәш қилған уйғуристанлиқ уйғур хәлқи, чәтәллик русийиликләр ички ишлириға арилашқанлиқтин бүгүнкидәк мустәмликә һалға чүшүп қалған әмәсмиди? бүгүнки күндә бир районға иккинчи бир дөләтниң кишилик һоқуқ буйичә арилишиши бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң низамнамилирида бәлгиләнгән, чоң дөләтләр оттурисидики дипломатик мунасивәтләрниң мундәриҗиси болуп, һәр қандақ демократик дөләт бу мундәриҗини күндә оқуп туриду, ташлап өтүп кетәлмәйду.
Шуңа қәйәрдә кишилик һоқуқ мәсилиси мәвҗут икән, демократик дөләтләр чоқум арилишиду. яманға янтаяқ болуп беридиған хитай мустәмликичилири талибанлар һәрикитигә арилашмидиму? дарфур мәсилисигә арилашмидиму, әйни чағда вейтнам, камбодҗаниң мәсилисигә арилашмиғанму, һәтта һиндонезийиниң ички ишлириға арилишип, һиндонезийигә коммунизимни екиспорт қилмиғанму?