Хитай диний әркинлик барлиқини базарға селиватқан уйғур районида динға ишәнмәслик тәшвиқатиниң һелиһәм давам қиливатқанлиқи ашкариланди
2021.01.28

Хитайниң бир һәптидин буян давам қиливатқан американиң хитайниң уйғурларға “қирғинчилиқи” йүргүзгәнлики һәққидики баянатиға қарши тәшвиқатлирида уйғурларниң диний һәқ-һоқуқлириниң толуқ капаләткә игә икәнликини нуқтилиқ тәкитләнмәктә. Мухбиримизниң ениқлашлири давамида, худди илгирикигә охшашла, уйғур районида “динға ишәнмәслик вә динни инкар қилиш” тәшвиқатиниң һелиһәм давам қиливатқанлиқи ашкариланди. Илгирики ениқлашлиримизда корлида қуран вә җайнамазларниң толуқ йиғивелинғанлиқи дәлилләнгән иди, бүгүнки ениқлишимизда, турпан чатқалда бирла мәсчит қалғанлиқи вә униңму кәнтниң йиғин залиға айландурулғанлиқи дәлилләнди. Төвәндә мухбиримиз шөһрәт һошурниң бу һәқтә тәйярланған программиси диққитиңларда болиду.
Хитайниң америкаға қарши тәшвиқатида, американиң хитай йүргүзүватқан “уйғур қирғинчилиқи” һәққидики баянатини инкар қилиш үчүн, уйғур районида диний вәзийәтниң нормаллиқи, уйғурларниң диний һәқ-һоқуқлириниң толуқ капаләткә игә икәнлики тәкитлигән. Әмма радийомизға кәлгән 27-январдики бир инкаста 2016-йилдин буян уйғур районида мәсчитләр кәң-көләмдә чеқилип, диний затлар асасән дегүдәк түрмиләргә ташлинип болғандин кейин, лагер ичи-сиртида динға ишәнмәслик вә динни инкар қилиш тәрбийәси елип берилғанлиқи һәм бу тәрбийәниң һелиһәм давам қиливатқанлиқи қәйт қилинған. Телефонимизни қобул қилған сақчи хадимлири бу тәшвиқатниң һелиһәм давам қиливатқанлиқини дәлиллиди. “шинҗаң телевизийәси” ниң йәнә бир хәвиридиму, даириләрниң диний етиқадқа йүксәк дәриҗидә һөрмәт қиливатқанлиқи тилға елинған. Әмма 2017 -йили торларда тарқалған корлиға аит бир һөкүмәт уқтурушида, аһалиләрдин қоллиридики қурани керим вә җайнамазларни дәрһал һөкүмәткә тапшуруш тәләп қилинғаниди. Әйни чағда корлиға қарита елип барған ениқлашлиримиз давамида, корла қараюлғундики бир сақчи хадими, өз тәвәликидә қуран вә җайнамазларниң тәлтөкүс йиғилип болунғанлиқини дәлиллигән. “шинҗаң телевизийәси” ниң мәзкур хәвиридә, уйғур районида тәртиплик диний паалийәтләргә йол қоюлуватқанлиқи баян қилинған. 27-январ күни турпанниң чатқал йезисиға қарита елип барған телефон зиярәтлиримиз давамида, бир кәнт сақчиси, өзи мәсул кәнттики 9 мәсчитниң 8 и чеқилғанлиқи вә бирсиниңла аман қалғанлиқи, буниңму пәқәт мейит ююш үчүн сақлап қелинғанлиқи вә кәнттә ечилидиған партийә ячейка йиғинлириниң мушу мәсчиттә ечиливатқанлиқини ашкарилиди.
Һөрмәтлик радио аңлиғучилар, юқирида, хитайниң америкиға қарши баянатида оттуриға қойған диний әркинлик тәшвиқати билән уйғур райониниң нөвәттики диний вәзийити арисидики бир қисим селиштурма учурларни диққитиңларға сундуқ.