Gwentanamodin qaytqanda: ababekri qasimning béshidin kechürgenliri - 5
2013.12.08

Karib déngizidiki bu natonush aralgha amérikining qendihardin uchqan herbiy ayropilani ensiz qonidu. Put - qolliri chemberchas baghlinip qizil renglik mehbus kiyimi kiydürülgen ababekri bashliq 22 neper Uyghur musapir yash oxshash qismettiki bashqa mehbuslar bilen birge bu yat tupraqqa desseydu.
Issiq belwaghning közni qamashturidighan küchlük quyash nuri bashqa minglighan insanlargha oxshash ularningmu wujudigha sépilidu. Wehalenki, “Térrorist” qalpiqi kiydürülgen bu bir top kishiler tropik quyashining tonurdek hararitini erkin dunyada emes, belki tömür rishatkiliq qepes ichide turup hés qilidu.
Bir - birige tutashturulup sélin'ghan tömür rishatkiliq üsti ochuq türmilerge birqanche yüzligen mehbuslar qamilidu. Türlük ellerde tughulup oxshimighan medeniyet muhitida ösken bu top biteley kishiler teqdirning éghir qismetliri bilen gwentanamo qoltuqidiki sirliq türmige esir qilinidu. Ereb, pars, pashtu, türk, Uyghur, özbék we bashqa birqanchilighan tillarda sözlishidighan nechche yüzligen tutqunlar kubaning sherqiy qirghiqidiki bu mehbuslar lagérida türme hayatini bashlaydu.
Bezgek késili, harghinliq we éghir derijidiki rohiy bésim netijiside jismaniy jehettin qattiq halsizlinip ketken ababekri gwentanamo türmisige qandaq kélip qalghanliqnimu sezmeydu.
Gwentanamo türmisi ular oylighandek issiq belwaghdiki ghayiwi jay emes idi. Öz waqtida qizil kirist jem'iyitining ademliri teshwiq qilghandek insanperwerlik ölchemlirige tayan'ghan tutup turush ornimu emes idi. Gerche tunji qétimliq soraqtin kéyin Uyghur tutqunlirining xata jayda we xata waqitta tutulup qalghan gunahsiz kishiler ikenliki eskertilgen bolsimu, lékin ularni qachan we qandaq usulda qoyup béridighanliqi qarangghu idi.
Gwentanamo türmiside deslepki qedemde dawalinish pursitige érishkendin kéyin, ababekrining bezgek késilide yaxshilinish alametliri körülgen bolsimu, lékin rohiy jehettiki yoqitish uni tinimsiz qiynimaqta idi. Namelum kélechekni kütüp tömür qepes ichide künlerni bihude ötküzüsh uning yashliq qelbini azablimaqta idi. Insaniy mu'amilige na'il bolalmasliq, bigunah bedel tölesh hemde türme qarawullirining qopal heriketliri uningdiki sewr - taqetning chékini tinimsiz xoritip barmaqta idi.
Shundaq künlerning biride türme da'iriliri xitay tereptin kishi kélip ularni soraq qilidighanliqni uqturidu. Bu xewer ularni hang - tang qalduridu. Amérikidek derijidin tashqiri chong döletning, yene kélip dunya démokratiyesining qoghdighuchisi süpitide rol oynawatqan bu zor döletning öz mehbuslirini xitayning soraq qilishigha yol qoyushi ularning te'ejjüplendüridu.
Dégendek xitay terepning soraqchiliri gwentanamoda peyda bolidu. Bu yerge qamalghan Uyghur mehbuslarni bir - bilep soraq soraq qilidu. Uyghurchini sudek sözleydighan xitaylar bilen birqanche Uyghur soraqchidin teshkilligen bu ömek ababekri bashliq Uyghur tutqunlargha popoza we tehditler bilen mu'amile qilidu.
Gwentanamodiki Uyghur tutqunlar xitay soraqchilirining so'allirigha jawab bérishni birdek ret qilidu. Ababekrimu ularning tehditlirige pisent qilmaydu. Gwentanamoda, yene kélip amérikining herbiy bazisigha qurulghan bu türmide xitay terep ewetken ademlerning peyda bolushi ularning tesewwurigha zadila sighmaydu.
Éghir ümidsizlik ichide soraqtin qaytip chiqqan ababekri tömür rishatkigha yölen'giniche ap'aq quyash nurida jimirlap turghan karib déngizigha qarap chongqur xiyallargha chömidu. Emdi ularni yene qandaq qismetler kütüp turghandu? ular qachan'ghiche bu tömür qepeslerde tutup turulidu? …
(Dawami bar)