Gia Minh, phóng viên đài RFA
Vào chiều ngày 19 tháng 7 vừa qua, tại Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế ở thủ đô Washington, D.C. Hoa Kỳ diễn ra cuộc họp với chủ đề 'Chính sách quốc gia của Việt Nam trong công cuộc phòng chống cúm gia cầm và HIV/AIDS'. Biên tập viên Gia Minh của Đài chúng tôi có mặt tại chỗ và tường trình.

Trên giấy mời do Trung Tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, gọi tắt là CSIS, phát ra trên mạng Internet thì cuộc họp sẽ có ba diễn giả đến từ Việt Nam: bà Trần Thị Trung Chiến, Bộ trưởng Bộ Y tế, ông Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS, và ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ Sinh Dịch Tễ Trung ương. Tuy nhiên khi phái đoàn Việt Nam đến thì được biết ông thứ trưởng Trịnh Quân Huấn thay mặt bà Trần Thị Trung Chiến, người bị mệt phải nghỉ ở khách sạn không đến được.
Tổng cộng thành phần tham dự có chừng 70 người, trong số đó có những thành viên thuộc đoàn của Bộ Y Tế Việt Nam, các viên chức đại sứ quán Hà Nội tại Washington D.C.
Điều phối viên của cuộc họp là ông J. Steven Morrison, giám đốc nhóm đặc nhiệm HIV/AIDS của CSIS. Ông này cũng là một trong hai tác giả chính của tập báo cáo "HIV/AIDS tại Việt Nam" do nhóm chuyên gia của CSIS thực hiện qua chuyến công tác tại Việt Nam từ ngày 8 đến ngày 13 tháng 1 năm nay.
Sau lời giới thiệu của ông J Steven Morrison, thứ trưởng Trịnh Quân Huấn của Bộ Y Tế Việt Nam phát biểu nói về mục đích của cuộc họp, đó là trình bày những hoạt động mà Việt Nam đã thực hiện được trong hai lĩnh vực phòng chống HIV/AIDS và Cúm gia cầm trong suốt mấy năm qua.
Công tác phòng chống HIV/AIDS
Phần nói về công tác phòng chống HIV/AIDS do ông Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS trình bày. Những slide đèn chiếu do ông Nguyễn Huy Nga đưa ra bao gồm ba mục. Thứ nhất là tình trạng HIV/AIDS ở Việt Nam, thứ hai là bịện pháp ứng phó của chính phủ trước tình trạng gia tăng lây nhiễm HIV/AIDS từ ngay sau khi truờng hợp đầu tiên được phát hiện ở Việt Nam hồi năm 1990.

Ông cũng nói đến tác dụng của khoản viện trợ do Kế hoạch Cứu trợ Khẩn cấp AIDS của tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush, PEPFAR, mà Việt Nam là một trong 15 quốc gia thuộc danh sách thụ hưởng.
Một điểm được ông Nguyễn Huy Nga nhắc đến và cho là mới đó là Luật Kiểm soát HIV/AIDS mà quốc hội Việt Nam vừa thông qua: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Mục cuối cùng mà ông Nguyễn Huy Nga trình bày là những thành tựu mà Việt Nam đã đạt được cũng như các khó khăn phải vượt qua. Thành tựu thứ nhất mà ông đề cập đến là sự cam kết mang tính chính trị của nhà nước. Những khó khăn chủ yếu là do thiếu kinh phí, thiếu nguồn nhân lực để thực hiện công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam.
Về dịch cúm gia cầm
Phần về dịch cúm gia cầm do ông Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh- Dịch tể Trung ương trình bày. Cũng với những slide chữ viết, hình ảnh, biểu đồ…ông này điểm lại tình hình bùng phát dịch cúm gia cầm từ hồi cuối năm 2003 cho đến lúc này. Qua ba đợt bùng phát với sổ tử vong là 42 người, thì nay Việt Nam đã thành công không để cúm gia cầm tái phát.
Ông Nguyễn Trần Hiển cũng đưa ra những bài học đã rút ra được, và những nhận định của phía Việt Nam đối với dịch cúm gia cầm.
Kết thúc phần trình bày của hai ông Nguyễn Huy Nga và ông Nguyễn Trần Hiển đến phần hỏi đáp. Khoảng chục câu hỏi xoay quanh các vần đề như cách thức đối phó của nhà nước khi xảy ra dịch, công tác giám sát, theo dõi, việc phân bổ nguồn kinh phí được các nước khác tài trợ, cách thức huy động kinh phí, những phương tiện truyền thông sử dụng để nâng cao ý thức nguời dân và giúp thay đổi hành vi cho họ, việc phối hợp diễn tập chống cúm gia cầm với các quốc gia khác trong khu vực…
Luật phòng chống HIV/AIDS
Đối với Luật phòng chống HIV/AIDS mà quốc hội Việt Nam vừa thông qua thì có câu hỏi làm thế nào để có thể thực thi hữu hiệu, và những đối tượng nguy cơ như tiêm chích ma túy có thể tiếp cận luật đó.

Ông Nguyễn Huy Nga cho biết trong sáu tháng nữa sẽ có chỉ thị thi hành: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Ông Nguyễn Trần Hiển giải đáp về những câu hỏi liên quan đến cúm gia cầm nêu ra các phuơng tiện được huy động cho công tác tuyên truyền phòng chống cúm gia cầm. Ông cũng nói về việc phân bổ nguồn kinh phí cũng như nhu cầu cần có cho các công tác thuộc lĩnh vực này.
Kết thúc buổi họp, thứ trưởng Trịnh Quân Huấn bày tỏ mong muốn luôn được chia xẻ thông tin không những về hai lĩnh vực trên mà còn về các dịch bệnh khác nữa. Ông cho biết hiện Việt Nam đang xây dựng nhiều trang web liên quan để công bố thông tin về HIV/AIDS, cũng như cúm gia cầm và nhiều loại tật bệnh khác.
Vaccine phòng chống
Ngay sau buổi họp, chúng tôi tiếp xúc với ông Nguyễn Trần Hiển để hỏi thêm về thông tin mà báo chí trong nước nêu lên về tình trạng tồn kho vaccine phòng bệnh cúm gia cầm, làm thiệt hại đến hàng tỉ đồng, thì ông giải thích: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Ông cũng cho biết tiến triển về công tác nghiên cứu vaccine phòng chống cúm gia cầm do chính Việt Nam thực hiện: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Về biện pháp khả thi giúp khống chế mức độ lây lan HIV/AIDS thì ông Nguyễn Huy Nga, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS nhắc lại: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Xin phép được nhắc lại Việt Nam được chọn là nước ưu tiên thứ 15 trong kế hoạch toàn cầu đẩy lùi đại dịch AIDS của tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush. Trong năm 2004, Việt Nam nhận được hơn 17 triệu đôla Mỹ, năm 2005 hơn 27 triệu và năm nay dự kiến chính phủ Mỹ dành cho Việt Nam chừng 34 triệu đô la.
Lý do mà Việt Nam được chọn do phía Hoa Kỳ nói là tỉ lệ nhiễm bệnh trong số những bà mẹ đang mang thai đã tăng hơn 10 lần trong vòng 7 năm qua.
Nếu không có sự trợ giúp của Hoa Kỳ thì dự tính số ca lây nhiễm trong cộng đồng dân cư Việt Nam nói chung sẽ tăng lên gấp tám lần chỉ trong vòng tám năm từ năm- từ 13,000 ca năm 2003 đến một triệu ca năm 2010. Tỉ lệ này thậm chí còn cao hơn tỉ lệ dự tính ở các nước như Ấn Độ, Nga và Trung Quốc.
Gia Minh tường trình từ Washington D.C. Hoa Kỳ.
Thông tin trên mạng:
- CSIS - HIV/AIDS Task Force - Region: Vietnam