Sơn Tra là gì? và các bệnh thường gặp ở Việt Nam

2006-02-10

Bác sĩ Nguyễn Trần Hoàng - Trà Mi

Câu hỏi của thính giả Pham Ngoc Nguyen:"Mẹ tôi bị nhiễm mỡ trong máu, tôi đọc trên mạng thấy một số toa thuốc Đông y chữa bệnh này có chứa sơn tra (hoặc sơn trà) nhưng không biết phải phân biệt hai vị thuốc trên như thế nào? Khi tôi hỏi mua sơn trà thì một số nơi bán thuốc nói là sơn trà với sơn tra (táo mèo) là một...

Sơn tra là một loại dâu dại, Hawthorn Berry, tên khoa học là Crataegi Fructus.

Tôi phân vân, tìm kiếm trên mạng (trên diễn đàn Sức Khoẻ/Sắc đẹp thuộc trang dactrung.net) thì có một bài viết (tựa đề của bài viết là :" Toa thuốc Bắc trị H. Cholesterol and HBP - Hạt Cát 9/7/2003) nói rằng sơn tra là một loại dâu dại, Hawthorn Berry, tên khoa học là Crataegi Fructus... Vậy sơn trà là gì? sơn tra là gì?

Đáp:

Tôi là bác sĩ chuyên về nội khoa tây y, không có kinh nghiệm trong việc sử dụng dược thảo. Tuy nhiên, để trả lời câu hỏi này, khi tra cứu tài liệu, tôi đã tìm được trong cuốn “Những Cây Thuốc và Vị Thuốc Việt Nam” của Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tất Lợi, do nhà xuất bản Y Học xuất bản ở Việt Nam năm 2004, trang 355 đến trang 357, mô tả dược thảo sơn tra. Không tìm thấy loại dược thảo nào có tên là sơn trà.

Tóm tắt từ tài liệu nói trên của giáo sư Đỗ Tất Lợi, sơn tra (Fructus Crataegi) còn được gọi là bắc sơn tra, nam sơn tra, dã sơn tra, aubepine. Cũng có loại được gọi là sơn tra, nhưng tên đúng của các dược thảo này là táo mèo và chua chát.

Theo tài liệu nói trên, quả sơn tra, ở Liên Xô cũ, đã được nghiên cứu thấy là có tác dụng làm tăng sự co bóp của cơ tim, đồng thời làm giảm sự kích thích của cơ tim. Còn ở châu Âu, nó được chế thành cao lỏng, được dùng để làm mạnh tim, điều hoà sự tuần hoàn, giảm sự kích thích của thần kinh.

Trong đông y, vị sơn trà có thể - được kết hợp với các vị khác như trần bì, chỉ thực, hoàng liên, để chữa ăn uống không tiêu. - Chữa hóc xương cá, bằng cách sắc đặc 15 g sơn trà với 200 ml nước, ngậm một lúc lâu rồi nuốt đi. - Chữa ghẻ lở bằng cách nấu nước sơn tra mà tắm rữa.

Mời quý thính giả tham gia mục Sức khoẻ và Đời sống. Mọi email đóng góp xin gửi về Vieweb@rfa.org

Tóm lại, theo tài liệu trên thì không thấy sơn tra đã được nghiên cứu trong việc chữa cholesterol. Theo tôi nghĩ, cholesterol, là một khái niệm từ tây y, vì ngày xưa, người ta chưa đo được cholesterol trong máu, chưa có khái niệm về cholesterol.

Có rất nhiều thuốc tây y trị cholesterol vừa hiệu quả, vừa an toàn vì đã được nghiên cứu cẩn thận về các tác dụng phụ, và các bác sĩ có thể theo dõi được kết quả điều trị lẫn các tác dụng phụ nếu có xảy ra. Các thuốc này lại rất phổ biến, dễ kiếm; có lẽ trong lĩnh vực trị cholesterol này, ông nên dùng thuốc tây sẽ ít nhiêu khê, an toàn, mà lại hiệu quả hơn.

Thân mến.

Bắt đầu từ kỳ tới sẽ là loạt bài về các bệnh thường gặp nhất ở Việt Nam, theo thống kê của bộ Y Tế Việt Nam.

1. Các bệnh thường gặp nhất ở Việt Nam là những bệnh gì?

Theo thống kê về các bệnh thường gặp nhất ở Việt Nam, hiện được đăng trên mạng điện toán của bộ y tế Việt Nam, đó là:

- Các bệnh viêm phổi - Viêm họng - viêm amiđan cấp - Viêm phế quản cấp - Viêm tiểu phế quản cấp - Tiêu chảy do nhiễm khuẩn - Viêm dạ dày có nguồn gốc nhiễm khuẩn - Viêm ruột non có nguồn gốc nhiễm khuẩn - Cúm - Sốt rét - Cao huyết áp tiên phát - Lao đường hô hấp

2. Bác sĩ có nhận định gì về các bệnh này?

- Trừ bệnh cao huyết áp, các bệnh còn lại đều là bệnh nhiễm trùng. - Bảy trong số mười hai bệnh là bệnh đường hô hấp - Ba trong số mười hai là các bệnh đường ruột - Vì đa số đều là các bệnh nhiễm trùng, nếu biết cách phòng ngừa, tỉ lệ bệnh có thể giảm rất nhiều. - Để phòng ngừa, điều quan trọng nhất là hiểu biết và áp dụng các hiểu biết của mình - Biết khi nào nên dùng và dùng như thế nào thuốc kháng sinh để vừa có hiệu quả, vừa tránh được việc vi trùng bị lờn thuốc cũng là một điều rất quan trọng trong việc đối phó với đại đa số các bệnh có nguồn gốc do nhiễm trùng như đã nói trên.

3. Bác sĩ sẽ tập trung vào những điều gì trong những bệnh này?

Có rất nhiều điều có thể nói về các bệnh này, tuy nhiên, như phương châm ban đầu đã đặt ra, chúng ta sẽ nói đến những điều gì thiết thực với người dân bình thường.

Trong những điều này, - làm sao để phòng bệnh là điều quan trọng nhất, -cách đối phó ban đầu ở nhà để ngăn bệnh trở nặng, -biết khi nào cần phải đến bệnh viện hoặc gặp bác sĩ để tránh các biến chứng gây tử vong cũng là những điều rất cần thiết. -Như đã nói, biết các dùng kháng sinh đúng cách và đúng lúc, tránh lạm dụng, cũng là điều vô cùng quan trọng, và sẽ được trình bày chi tiết.

4. Xin giới thiệu chương trình kỳ tới?

Kỳ tới, chúng ta sẽ bắt đầu với nhóm bệnh thường gặp nhất và cũng là nhóm bệnh gây tử vong cao nhất ở Việt Nam theo thống kê của bộ Y Tế Việt Nam, đó là các bệnh viêm phổi.