Trà Mi, phóng viên đài RFA
Hội chứng “chim sệ cánh” hay còn gọi là xơ hoá cơ Delta ở trẻ em đang bùng phát và lan rộng tại các vùng nông thôn Việt Nam. Số trẻ mắc bệnh đã lên tới con số hàng ngàn. Tuy nhiên, giới chuyên môn vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính của chứng bệnh này.
Chương trình “Sức khỏe và đời sống” tuần này, Trà Mi trao đổi với bác sĩ Kim, người có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực Nhi Khoa, hiện đang hành nghề tại TPHCM:
Trà Mi: Xin chào bác sĩ. Được biết hội chứng "chim sệ cánh" còn gọi là xơ hoá cơ delta hiện nay đang bùng phát ở hàng ngàn trẻ em tại Việt Nam. Xin hỏi thăm bác sĩ thực sự đây là bệnh gì và nguyên nhân do đâu?
Bác sĩ Kim: Nguyên nhân chắc chắn 100% thì cũng chưa rõ ràng lắm, nhưng theo nhiều tài liệu thì có thể là do chích thuốc vô cái cơ chỗ bắp vai. Bây giờ nghi ngờ nhiều nhất là do nguyên nhân này.
Ở Việt Nam nhất là các tỉnh miền Bắc thì hay chích. Hồi xưa ở miền Nam hễ chích vô thịt thì chích ngay mông, còn ở phía Bắc thì hay chích vô cơ delta, tức ở chỗ vai…
Trà Mi: Nếu do nguyên nhân chích thuốc gây nên thì được biết là trẻ em ở các thành phố lớn có điều kiện được chích nhiều hơn trẻ ở thôn quê, nhưng thực tế cho thấy những em bị xơ hoá cơ delta thì phần đông là ở nông thôn mà, thưa bác sĩ?
Bác sĩ Kim: Không phải đâu. Thường trẻ ở nhà quê mới hay chích thuốc nhiều đó, vì dân quê mình khoái chích lắm. Hễ bệnh là đòi chích à, chứ ở thành phố giờ người ta cũng ít chích hơn, vả lại thường chích ở mông nhiều. Trong khi ở vùng quê ngươì ta hay chích ở bả vai hơn, mà đa số là y tá chích chứ không phải bác sĩ.
Hiện giờ mình loại bỏ từ từ các nguyên nhân, thấy không sốt, không nhiễm trùng, không ho, chẳng có gì cả mà cơ nó teo từ lâu dần dần bao nhiêu năm trứơc. Tới giờ thấy tay trẻ bị xệ xuống mới đi khám. Nguyên nhân chắc chắn thì chưa dám nói nhưng nghi có thể là do chích thuốc bổ, thuốc kháng sinh, chứ không phải là do tiêm vaccine vì chích vaccine thường chích nông chứ không chích sâu. Còn cái này thường thường thì chích vô thịt, vô cơ. Ở thôn quê hay chích mấy cái đó lắm.
Tôi cũng có đọc một số y văn tài liệu bên Nhật. Trước đây mấy chục năm người ta cũng hay gặp trường hợp bệnh này nhiều lắm, và thường thường là do chích thuốc.
Trà Mi: Bác sĩ đang hành nghề tại thành phố HCM thì bác sĩ thấy hội chứng teo cơ delta tại thành phố có nhiều không ạ?
Bác sĩ Kim: Cũng không phải là quá nhiều, quá phổ biến mà tại vì báo chí đăng tin lên rồi phụ huynh sợ hãi đem con tới khám nhiều. Nhiều người thấy vai con mình nhô ra thì xin khám chứ thật ra nhiều khi do cháu ốm quá nên vậy.
Trà Mi: Thật ra ở thành phố thì ít nhưng trẻ em ở nông thôn thì đã hàng ngàn em bị mắc chứng bệnh này?
Bác sĩ Kim: Dạ, ở thôn quê nhiều hơn.
Trà Mi: Xin được hỏi thăm bác sĩ các triệu chứng thường thấy của bệnh này là gì?
Bác sĩ Kim: Cơ vai teo nhỏ, vai xệ xuống, tay và sức cơ trở nên yếu đi chứ không có triệu chứng gì rầm rộ.
Trà Mi: Hiện thời cách điều trị hữu hiệu nhất đối với căn bệnh này ở Việt Nam là gì ạ?
Bác sĩ Kim: Chúng tôi phẫu thuật các dãi cơ bị teo.
Trà Mi: Nguyên nhân chưa được xác định rõ mà quyết định mổ thì có vội vàng quá không ạ?
Bác sĩ Kim: Mổ tại vì cơ ngay đó bị teo, cứng, xơ hoá nên khi cắt đi thì giải phóng các cơ còn lại tự do hoạt động thì bớt co rút, bớt xệ. Tại vì do thuốc chích ngấm vô cơ làm cho cơ xơ hoá, rồi dính, teo lại kéo vai lên cho nên mình chỉ cắt chỗ cơ bị xơ thôi.
Trà Mi: Những ca mổ đã thực hiện được thì kết quả ra sao ạ?
Bác sĩ Kim: Rất tốt. Đa số tốt hơn.
Trà Mi: Chi phí mỗi ca mổ là bao nhiêu, thưa bác sĩ?
Bác sĩ Kim: Chừng mấy trăm ngàn thôi.
Trà Mi: Xin bác sĩ giới thiệu một vài địa điểm tin cậy tại TPHCM để các bậc phụ huynh có thể mang con đến khám và điều trị bệnh này?
Bác sĩ Kim: Thành phố thì có bệnh viện nhi đồng 1,2 và các bệnh viện thực hiện mổ nhiều như Chợ Rẫy.
Trà Mi: Thưa nếu không được điều trị kịp thời thì những tác hại của căn bệnh này ra sao? Nó có những biến chứng như thế nào?
Bác sĩ Kim: Tác hại thì cũng không dữ dội gì, chỉ có cơ bị teo làm cho vai xệ xuống, không nở nang mà bị nhão lại…
Trà Mi: Như vậy nó có ảnh hửơng gì cho sức khoẻ về sau ạ?
Bác sĩ Kim: Ảnh hưởng sức lao động, sức làm việc, chứ còn sức khoẻ toàn thân thì không đến nỗi lắm.
Trà Mi: Thế nó có những biến chứng nào nguy hiểm không ạ?
Bác sĩ Kim: Biến chứng khác thì cũng chưa rõ, chưa thấy ảnh hửơng toàn thân nhiều lắm..
Trà Mi: Hiện giờ có những đề nghị về các phương pháp phòng căn bệnh này như thế nào, thưa bác sĩ?
Bác sĩ Kim: Biết chắc nguyên nhân chính xác 100% thì phòng mới hữu hiệu. Gìơ thì chưa biết chắc nhưng nghĩ nhiều về nguyên nhân chích thuốc nên khuyên là không nên chích thuốc bừa bãi, bỏ thói quen thích chích thuốc. Chỉ chích trong trường hợp thật sự cần thiết thôi và đặc biệt là nên tránh chích ngay vùng cơ vai đó..
Trà Mi: Có phải căn bệnh này chỉ mới đột phá tại Việt Nam trong thời gian gần đây?
Bác sĩ Kim: Bệnh này từ xưa đã có nhưng rải rác rồi báo chí không nêu lên nên không rầm rộ. Còn bây giờ báo chí nêu lên, dân chúng chú ý nhiều hơn chứ bệnh này đâu có gì mới, đâu phải dịch hay bệnh nhiễm trùng gì đâu.
Trà Mi: Xin chân thành cảm ơn bác sĩ đã dành thời gian cho chương trình hôm nay.
Chương trình này chỉ nhằm cung cấp kiến thức tổng quát về sức khoẻ. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ cuả quí vị để được thăm khám trực tiếp.
Thông tin trên mạng:
- Bệnh xơ hóa cơ delta qua y văn thế giới
- Deltoid muscle