Vì sao tình trạng lộng quyền và tham nhũng tồn tại lâu nay ở Việt Nam

Gia Minh, phóng viên đài RFA

Tham nhũng là một thực trạng lâu nay tại Việt Nam. Báo chí và người dân ai cũng nhận thấy một nghịch lý là lương tiền của nhiều cán bộ cao cấp cũng không là bao; thế mà họ có nhiều thứ từ nhà cao cửa rộng, đến mọi tiện nghi mà nếu dựa vào lương thì không biết đến bao giờ mới có thể mua được.

0:00 / 0:00
phamliemchinh150.jpg
Luật sư Phạm Liêm Chính. Photo courtesy Vietnam Net.

Vừa qua vụ PMU18 được phơi bày, và người ta thấy được phần nào nguồn gốc của những khoản tiền khổng lồ rơi vào tay của những cán bộ quản lý. Thế nhưng, để lý giải vì sao thực trạng đó tồn tại lâu nay mà không cơ quan nào có thể ngăn chặn khi sai trái gần như công khai phơi bày? Hầu hết mọi câu trả lời hiện nay là do cơ chế.

Vậy cơ chế đó ra làm sao mà nay nó là thủ phạm để cho tình hình lộng quyền tác oai, tác quái tồn tại lâu thế? Gia Minh hỏi chuyện Luật sư Phạm Liêm Chính tại Hà Nội về điều đó. Trước hết ông cho biết vì sao ông Đào Đình Bình xin từ chức mà thủ tướng vẫn yêu cầu tiếp tục làm việc.

Luật sư Phạm Liêm Chính: Bộ trưởng là chức rất cao cấp nên phải xem xét theo qui trình của nhà nước. Khác với thế giới nếu từ chức thì rời chức vụ ngay; nhưng ở Việt Nam thì cơ quan nào bổ nhiệm thì cơ quan đó miễn nhiệm, thế. Theo tôi tiến trình đang được thực hiện một cách bình thường.

Gia Minh: Sao sau khi ông Bình đệ đơn từ chức thì có tin thủ tướng thường trực Nguyễn Tấn Dũng sẽ thay thế; nay lại không?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Quyết định đó của thủ tướng là đúng đắn vì chưa có người thay thế thì bàn giao ra làm sao.

Bạn nghĩ gì về ý kiến này? Xin email về Vietweb@rfa.org

Gia Minh: Có ý kiến cho rằng tình trạng tồn tại lâu nay là do cơ chế? Nếu đổ lỗi như thế thì mức độ chính xác ra sao?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Đúng là do cơ chế. Cơ chế thì có thể khắc phục được. Con người tạo ra cơ chế nên nếu nó không phù hợp thì có thể điều chỉnh.

Gia Minh: Sao lâu nay không thấy cơ chế đó sai? Và nó vận hành ra sao?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Khi chưa bùng phát và công luận chưa để ý thì người ta vẫn cho cơ chế là tốt đẹp; nhưng nhân vụ tham gia cá độ của các người lãnh đạo PMU 18 thì người ta mới thấy sự yếu kém của các PMU.

Gia Minh: Nhưng sao lại tồn tại lâu thế?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Cần có cái nhìn thông cảm vì Việt Nam mới mở cửa về kinh tế, chậm hơn các nước khác nhiều. Với khoảng thời gian không dài, bên cạnh những tiến triển còn có bất cập thì phải chỉnh sửa. Nhân vụ việc PMU 18 cũng cho các nhà lãnh đạo và các cơ quan chức năng dịp nhìn lại tất cả những bộ phận, các cơ quan nắm về kinh tế có thể hoạt động hữu hiệu, trung thực, đảm bảo lợi ích đất nước.

Gia Minh: Khi xây dựng luật thì phải làm gì để có thể ngăn ngừa những tình trạng lâu nay?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Theo tôi thì luật doanh nghiệp mới vừa ban hành trong tháng 12/ 05 mà sắp có hiệu lực thi hành trong năm nay thì đó là luật cho phép các doanh nghiệp có thể tổ chức tốt doanh nghiệp và nhà nước có vốn trong những doanh nghiệp thì có thể kiểm soát đựợc. Theo tôi khi đó thì tiêu cực khó có đất để mà phát triển.

Gia Minh: Đó là về kinh tế những về mặt tư pháp thì sao?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Hiện nay Việt Nam đã cải cách tư pháp nhiều, sâu rộng. Các cơ quan nhà nước đang cải cách hành chính. Cái cơ chế đang chuyển dịch để có thể thực sự hữu hiệu.

Gia Minh: Nói như vậy thì quá chung chung mơ hồ, vậy công việc cụ thể phải làm gì?

Luật sư Phạm Liêm Chính: Theo tôi thì đã có một loạt luật và ngày càng đuợc hoàn thiện; khi cơ chế luật mới hoàn thiện rồi thì đến lúc là thi hành và vấn đề theo dõi. Theo tôi đó là một quá trình chuyển mình.

Gia Minh: Xin cám ơn.