Cơ hội cuối cùng cho 6 người Thượng Việt Nam

Nguyễn Bình, phóng viên đài RFA

6 đồng bào Thượng vuợt thoát sang Cambodia không muốn đi định cư ở nước khác sắp bị trục xuất về Việt Nam. Phóng viên Nguyễn Bình của đài chúng tôi trình bày dư luận ở Phnom Pênh về việc này.

• Bấm vào đây để nghe bài tường trình này
• Download story audio

Cảnh sát Kampuchea đã dùng võ lực buộc 94 người Thượng phải rời trại tạm cư để về lại Việt Nam. AFP PHOTO

Cambodia cũng có nhiệm vụ chấp nhận cho người Thượng Việt Nam định cư một cách hợp pháp, đó là lời của ông Kem Sokha, giám đốc Trung tâm nhân quyền Cambodia có trụ sở ở thủ đô Phnom Penh cho Ban Việt ngữ Đài RFA biết hôm nay, 01 tháng 9, sau khi có tin là Chính phủ Cambodia gia hạn đến ngày 9 tháng 9 nghĩa là còn 8 ngày nữa là thời hạn cuối cùng dành cho 6 người Thượng Việt Nam tị nạn đã từ chối đi định cư ở nước thứ 3 và đồng thời cũng không muốn trở về Việt Nam có thể suy nghĩ lại, nếu không thì sẽ bị trục xuất về Việt Nam.

Ông Kem Sokha nói ông ta nghĩ rằng nếu người Thượng nói trên có vấn đề về chính trị với chính phủ Việt Nam, thì họ đến Cambodia là để thoát khỏi sự đàn áp dó đó họ nên tìm một nước thứ 3 nào đó để tị nạn chính trị. Còn nếu họ không muốn đi định cư ở nước thứ 3, thì ông ta cũng không hiểu nỗi.

Một giải pháp nhân đạo truyền thống, thiếu tính khả thi

Vậy, câu hỏi đặt ra là có thể cho người Thượng định cư ở Cambodia được hay không? Được biết, Luật Quốc tịch Cambodia qui định về điều kiện nhập quốc tịch đối với công dân nước ngoài còn rất khắc khe, tuy nhiên Vương quốc Cambodia là một quốc gia Phật giáo, Hoàng thân Norodom Sihanouk đã nhiều lần nhắc nhở chính phủ nước ông nên rộng lượng với người Thượng bị đàn áp ở Cao nguyên Trung phần Việt Nam.

Ông Kem Sokha nói thêm nếu người Thượng Việt Nam muốn định cư ở Cambodia thì theo ông nên nghĩ rằng Cambodia cũng là thành viên tham gia ký kết Công ước Quốc tế về tị nạn chính trị trong thập niên 50, theo đó Cambodia cũng có nhiệm vụ chấp nhận cho người Thượng Việt Nam định cư một cách hợp pháp. Nếu như người thượng vẫn còn lo sợ không muốn quay về Việt Nam thì UNHCR nên liên hệ với chính phủ Cambodia theo chiều hướng này.

Nhưng theo nhật báo tiếng Anh, The Cambodia Daily, trích dẫn lời của bà Deborah Buckus đại diện UNHCR tại Cambodia hôm chủ nhật, 28 tháng 8 cho biết: Nếu người Thượng Việt Nam không chịu đi định cư ở Mỹ, nhất định họ phải trở về Việt Nam, và UNHCR chỉ có trách nhiệm giám sát sự việc.

Nguy cơ bị trục xuất đang gần kề

Bà Deborah Buckus nói thêm: Ban đầu, chính phủ Cambodia dự định trục xuất 6 người Thượng này về Việt Nam vào ngày 26 tháng 8 vừa qua, nhưng Tòa Đại sứ Mỹ và Canada năn nỉ xin Chính phủ cho phép họ tạm ở lại cho đến ngày 9 tháng 9 tới.

Xin nhắc lại, Chính phủ Cambodia đã từng trục xuất 94 người thượng về Việt Nam vào rạng sáng ngày 20 tháng 7 vừa qua vì không hội đủ tiêu chuẩn tị nạn.