Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
Những thành quả nào Việt Nam đã đạt được trong năm 2005 và những gì đang chờ đón Việt Nam ở năm 2006? Ðó là nội dung cuộc phỏng vấn giữa Ban Việt Ngữ chúng tôi và ông Klaus Rohland, Giám Ðốc Quốc Gia Của Ngân Hàng Thế Giới ở Việt Nam. Cuộc phỏng vấn do Nguyễn Khanh thực hiện.

Những thành quả trong năm 2005
Nguyễn Khanh: Với cái nhìn của một chuyên gia, những thành quả nào được ông chọn là đáng chú ý nhất mà Việt Nam đã gặt hái được trong năm vừa qua?
Ông Klaus Rohland: Trong năm 2005, Việt Nam đã đạt được nhiều thành quả vượt bực về kinh tế. Mức phát triển tiếp tục tăng thật tốt, đạt đến kỷ lục 8,4% và cũng chính là thành quả của kế hoạch kinh tế vĩ mô và của các chương trình cải cách xã hội mà Chính Phủ Việt Nam cho thực hiện.
Tỷ lệ người nghèo ở Việt Nam giảm thật nhanh, 10 năm trước có tới 60% người Việt sống trong cảnh nghèo, bây giờ con số chỉ còn 20%. Nói chung, đó là những thành quả tốt đẹp cho tất cả mọi người dân Việt Nam, và chúng ta đánh giá cao cũng như hoan nghênh những điều đó.
Nguyễn Khanh: Nhưng bên cạnh chuyện GDP tăng 8,4% thì vào cuối năm, phúc trình của chính phủ Việt Nam cho thấy chỉ số giá tiêu dùng cũng tăng 8,4%. Ông có lo âu về con số đó không?
Việt Nam phải hoàn tất điều mà chúng ta gọi là đợt cải cách đầu tiên, tức là phải hoàn tất những cải cách về kinh doanh, cổ phần hóa, tư nhân hóa xí nghiệp quốc doanh, phải cải cách hệ thống tài chánh ngân hàng cho tốt hơn, cải tổ hệ thống hành chánh công quyền.
Ông Klaus Rohland: Không, tôi không lo âu về con số đó. Nếu nhìn thẳng vào vấn đề, chúng ta sẽ thấy những nguyên nhân dẫn việc chỉ số giá tiêu dùng ở Việt Nam tăng. Những lý do đó là giá dầu tăng gây ảnh hưởng cho cả thế giới, và Chính Phủ Việt Nam cũng như các chính quyền khác đều không thể làm gì được; cạnh đó là chuyện cúm gia cầm khiến giá thực phẩm ở Việt Nam tăng nhanh và ảnh hưởng rất lớn đến chỉ số tiêu dùng hàng năm.
Trước đây, ai cũng dự đoán mức lạm phát tại Việt Nam ở khoảng 5 hoặc 6%, nên con số 8,4% quả là một con số to, nhưng với những trở ngại về giá dầu, giá thực phẩm, thì đó không phải là con số đáng lo âu, không phải là nền kinh tế của Việt Nam đang gặp trở ngại. Chắc chắn không phải như thế.
Chuẩn bị cho năm 2006
Nguyễn Khanh: Đầu tháng trước, tại Hội Nghị Nhóm Tư Vấn Các Nhà Tài Trợ Cho Việt Nam được tổ chức ở Hà Nội, ông nói Việt Nam phải bước vào thế hệ đổi mới thứ hai. Trong năm 2006 liệu Việt Nam đã sẵn sàng để bước vào một giai đoạn đổi mới mà ông kêu gọi hay chưa?
Ông Klaus Rohland: Trước hết tại hội nghị nhóm tư vấn, tôi kêu gọi Việt Nam phải hoàn tất điều mà chúng ta gọi là đợt cải cách đầu tiên, tức là phải hoàn tất những cải cách về kinh doanh, cổ phần hóa, tư nhân hóa xí nghiệp quốc doanh, phải cải cách hệ thống tài chánh ngân hàng cho tốt hơn, cải tổ hệ thống hành chánh công quyền.
Ðó là những chương trình cải cách đang được thực hiện, và khi nói đến đợt cải cách thứ nhì, chúng ta đừng vội nghĩ là đợt cải cách đầu tiên đã hoàn tất, mà cần sử dụng nó làm bàn đạp để tiến vào giai đoạn ha, bằng những cải cách không ngừng nghỉ.
Với trường hợp của Việt Nam, chúng tôi không chỉ nhìn vào những điều sẽ được thực hiện trong năm 2006, mà chúng tôi nhắm vào kế hoạch dài hạn là 2010. Chẳng hạn trong thời gian tới, không chỉ xây dựng trường học mà phải xây dựng được một hệ thống giáo dục có nền tảng, có giá trị; không chỉ cung cấp dịch vụ y tế, mà còn phải tiến đến mục tiêu có chương trình bảo hiểm y tế cho người dân Việt Nam.
Chính Phủ Việt Nam cũng phải nghĩ đến việc khi tiến vào kinh tế thị trường, phải giải quyết làm sao với những người bị thất nghiệp, tức phải có chương trình bảo hiểm thất nghiệp để giúp những người không may mất việc làm.
Những cải cách này các nước công nghiệp đã làm cả trăm năm trước đây, và là những điều Việt Nam cần để mắt tới. Thế giới bây giờ chuyển động rất nhanh, nên để ý đến càng sớm càng tốt. Ðó là ý nghĩa của điều mà chúng tôi gọi là đợt cải cách thứ hai của Việt Nam.
Việt Nam phải tiếp tục mọi nỗ lực để gia nhập WTO. Gia nhập WTO có nghĩa là Việt Nam phải thực hiện những cải cách mà chính Việt Nam muốn làm và cần làm, đồng thời tạo cơ hội để Việt Nam hội nhập và được hưởng những quyền lợi của nền kinh tế toàn cầu.
Những điểm quan trọng nhất
Nguyễn Khanh: Ông mới đưa ra một danh sách dài những điều Việt Nam phải làm cho mốc đến là năm 2010. Trong danh sách đó, theo ông, những điểm nào là điểm quan trọng nhất mà Việt Nam phải thực hiện để tiếp tục tiến bước?
Ông Klaus Rohland: Trước hết, Việt Nam phải tiếp tục mọi nỗ lực để gia nhập WTO. Gia nhập WTO có nghĩa là Việt Nam phải thực hiện những cải cách mà chính Việt Nam muốn làm và cần làm, đồng thời tạo cơ hội để Việt Nam hội nhập và được hưởng những quyền lợi của nền kinh tế toàn cầu.
Thứ nhì là cải cách tài chánh và ngân hàng, thành lập ngân hàng trung ương độc lập không lệ thuộc vào chính phủ, cổ phần hóa các ngân hàng thương mại mà chính phủ đang quản lý, chấm dứt hẳn chi phối của nhà nước với các ngân hàng thương mại. Ðó là những điểm quan trọng nhất.
Ngoài ra như tôi đã nói, Việt Nam cần tiếp tục các chương trình cải cách xã hội, đảm bảo lợi nhuận đến tay người nghèo và cải tổ giáo dục trên địa bàn cả nước. Ðó là những công tác thật quan trọng cho Chính Phủ Việt Nam.
Liệu Việt Nam có làm được hay không? Trong 10, 15 năm qua, Việt Nam chứng tỏ cho mọi người thấy quyết tâm của họ, chẳng hạn như chúng ta thấy Việt Nam đã thành công về mặt kinh tế, nhưng Việt Nam vẫn phải tiến hơn nữa và phải tiếp tục tiến. Tôi nhớ câu tục ngữ: nếu không bơi, chính bạn sẽ chết chìm.
Việc gia nhập WTO
Nguyễn Khanh: Nói đến chuyện gia nhập WTO, ông cũng rõ là Việt Nam đã cố gắng nhưng không thành công trong năm 2005. Năm 2006 thì sao? Ông thấy liệu Việt Nam có trở thành hội viên WTO trong năm nay không?
Ông Klaus Rohland: Việt Nam có nhiều triển vọng trở thành hội viên WTO trong năm 2006. Ông cũng rõ điểm chính là Việt Nam phải hoàn tất thương thuyết với 5 nước gồm Honduras, Mê-Hi-Cô, Australia, New Zealand và Hoa Kỳ. Những cuộc đàm phán vẫn đang tiếp diễn và dù là tất cả đều là những vòng đàm phán đầy sôi nổi nhưng tôi vẫn lạc quan cuối cùng mọi chuyện sẽ xong để Việt Nam gia nhập WTO nội trong năm nay. Nhưng cũng theo quan điểm của tôi thì đừng bao giờ đặt ra thời điểm bắt buộc phải hoàn tất đàm phán, vì điều đó không hay.
Nguyễn Khanh: Chúng ta đã bước vào năm 2006. Nhìn lại năm cũ 2005, ông có thể cho chúng tôi biết kỷ niệm nào đáng nhớ nhất của ông ở Việt Nam được không?
Ông Klaus Rohland: Đối với tôi, chuyện đáng ghi nhớ nhất trong những năm vừa qua là có cơ hội cùng với Ngân Hàng Thế Giới giúp Việt Nam tiếp tục phát triển, tiếp tục đạt thành công về kinh tế và phát triển xã hội. Ðó là những điều tất cả chúng tôi ở đây đều hãnh diện và rất vui mừng trông thấy kết quả như mình mong ước.
Nguyễn Khanh: Xin cám ơn ông Rohland. Chúc ông và tất cả các bạn trong văn phòng đại diện Ngân Hàng Thế Giới ở Hà Nội một năm mới thật nhiều may mắn.
Thông tin trên mạng
- Synopis - Mr Klaus Rohland
- Trang web Ngân Hàng Thế Giới ở Việt Nam