Việt Nam khuyến cáo tạm ngừng sử dụng thịt gia cầm và các loại trứng, liệu người dân có nghe theo?

Nam Nguyên, phóng viên đài RFA

Trong khi mối âu lo đại dịch cúm gia tăng trên toàn thế giới, Việt Nam là quốc gia đầu tiên khuyến cáo người dân tạm thời từ bỏ thịt gia cầm và các sản phẩm từ gia cầm. Hôm nay chúng tôi tiếp tục tổng hợp các thông tin đang là đề tài thời sự nóng trên các báo điện tử của Việt Nam.

• Bấm vào đây để nghe tiết mục này
• Download story audio

Tiết canh là một trong những món ăn nhậu được ưa chuộng tại Việt Nam. AFP PHOTO

Chỉ trong vòng vài ngày, các trang báo điện tử ở Việt Nam đưa lên mạng hàng chục bài về thông tin cúm gà và công tác phòng chống của chính quyền. VN Express tối ngày 2 tháng 11 trích tuyên bố của Thứ Trưởng Y Tế Trịnh Quân Huấn, theo đó ông thứ trưởng cảnh báo Việt Nam có thể là, điểm đầu tiên và cũng là điểm nóng nếu một đại dịch cúm xảy ra cho thế giới.

Đồng thời để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm H5N1, người đại diện Bộ Y Tế khuyến cáo rằng, trong thời điểm hiện nay người dân không nên ăn thịt gia cầm và các sản phẩm gia cầm. Đồng thời hạn chế tối đa việc tiếp xúc với gia cầm.

Nguyên do mà ông Trịnh Quân Huấn đưa ra là, hiện nay các nhà khoa học chưa xác định được cơ chế lây truyền của vi rút H5N1 từ gia cầm sang người. Hơn nữa ông Huấn cho rằng, bằng cảm quan thông thường, không thể biết được một con gia cầm có nhiễm H5N1 hay không. Các xét nghiệm cho thấy, rất nhiều gà, vịt, ngan, ngỗng có bề ngoài khoẻ mạnh nhưng vẫn mang vi rút này.

Tạm ngưng nguồn thực phẩm từ gia cầm

Chúng tôi tạm ngừng bài báo của VN Express, để xin thêm rằng cho tới nay trên toàn thế giới duy nhất mới chỉ có Việt Nam đưa ra khuyến cáo mạnh mẽ như vậy. Với lời khuyên người dân tạm thời từ bỏ nguồn thực phẩm từ gia cầm nói chung. Không ăn thịt gia cầm và sản phẩm từ gia cầm, có nghĩa là không ăn cả trứng gà trứng vịt.

Trước nay chính quyền Việt Nam chỉ yêu cầu người dân không sử dụng thịt gia cầm bị bệnh và trứng không có dấu kiểm dịch. Thưa quí thính giả, không hiểu lời khuyên của bộ y tế thực sự tới được bao nhiêu hộ gia đình Việt Nam. Liệu người dân Việt Nam, người chăn nuôi doanh nghiệp kinh doanh chế biến gia cầm có phản ứng như thế nào.

Theo thống kê chính thức, nguồn thực phẩm từ gia cầm và trứng chiếm tỷ lệ 30% trong thành phần bữa ăn hàng ngày của người dân Việt Nam. Ngừng sử dụng có nghĩa là phải có nguồn thực phẩm thay thế.

Trở lại bài báo trên VN Express. Các thông tin nóng vừa nói được thứ trưởng y tế Trịnh Quân Huấn đưa ra trong cuộc họp chiều thứ Tư 2/11 ở Hà Nội. Theo ông Huấn, ở Việt Nam với sự tiếp xúc nhiều giữa người và gia cầm cũng như các động vật khác, đã đẩy nguy cơ xuất hiện một chủng cúm mới lên rất cao.

Ông Trịnh Quân Huấn nói rằng, thế giới đang bất lực trong việc ngăn chặn nguồn lây H5N1 từ chim di cư. Các loài chim đã mang vi rút cúm gia cầm từ nứơc này sang nứơc khác và chỉ trong vòng 2 tháng qua, gia cầm nhiễm vi rút H5N1 đã được phát hiện ở hầu hết các châu lục.

Yếu kém trong việc kiểm soát các nguồn lây

Theo ông Huấn nếu vi rút H5N1 từ chim di cư kết hợp với vi rút trong các loài gia cầm, thì rất có thể một chủng mới sẽ xuất hiện, dễ lây hơn và vì thế cũng tàn khốc hơn.

Thứ trưởng Huấn nhìn nhận rằng, Việt nam không chỉ là nơi phát hiện nhiều người và gia cầm nhiễm cúm mà còn yếu kém trong việc kiểm soát các nguồn lây. Tuy không ngăn chặn được chim di cư mang vi rút cúm, nhưng việc ngăn chặn H5N1 lây lan từ gia cầm là có thể làm được, nếu biết dập tắt ngay một ổ dịch nhỏ thì sẽ không lây lan thành dịch lớn.

Tuy nhận xét như vậy, nhưng thứ trưởng Huấn thẳng thắn phát biểu là tình trạng hiện nay ở Việt Nam là hết sức khó khăn. Ông Huấn cho rằng, tình hình vận chuyển gia cầm từ vùng dịch sang vùng không có dịch, buôn bán, sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc, ăn tiết canh hiện vẫn phổ biến như hồi chưa có dịch.

Theo lời thứ trưởng Huấn, dù chính phủ có cấm nhập khẩu chim cảnh, vận chuyển buôn bán sử dụng gia cầm bệnh, nhưng ai thực hiện lệnh cấm này nếu không phải là người dân. Và theo ông, khi người dân chưa ý thức được nguy cơ và tự giác thực hiện thì cơ quan quản lý cũng khó tạo ra sự thay đổi. Vì thế điều quan trọng hiện nay là đưa được thông tin về dịch bệnh đến được với từng gia đình, từng thôn xóm.

Sự lơ là của người dân

Vừa rồi là bài báo VN Express từơng thuật cuộc họp phòng chống đại dịch cúm gia cầm chiều ngày 2/11 ở Hà Nội. Trong khi đó các báo điện tử khác như Tiền Phong, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, Vietnam Net, Lao Động đều có bài mô tả sự lơ là của người dân nói chung, bao gồm người kinh doanh vận chuyển gia cầm, giới buôn bán ở chợ và cả người tiêu dùng.

Sự cảnh giác có chăng là ở tầng lớp trí thức, giới trung lưu trở lên mà thôi. Tương tự như nhận xét của một nữ chủ nhân ngành chăn nuôi ở Saigon: “Thịt gà bây giờ chỉ để phục vụ người lao động thôi, còn người có tiền họ không dám ăn thịt gà nữa vì sợ dịch cúm.”

Không ăn thịt gia cầm và sản phẩm từ gia cầm, có nghĩa là không ăn cả trứng gà trứng vịt. AFP PHOTO

Tuổi trẻ Online có bài Người Dân Thờ Ơ, Chính Quyền Buông Lỏng. Tờ báo ghi nhận tình trạng ở Sóc Trăng gà vịt bày bán tràn lan. Kiên Giang vô tư với dịch cúm gia cầm, Bắc Giang bỏ trống kiểm dịch hoặc như là Quảng Ninh tha hồ buôn bán chim trời.

Ngày 3/11 VN Express báo động gia cầm sống được đưa vào TP.HCM bằng cách đưa lên cả xe buýt để tránh kiểm soát. Ngày 4/11 Việt nam Net báo động tiêu thụ gia cầm chạy dịch cúm, và tình trạng buôn bán chim cảnh tràn lan ở thủ đô.

Ngừng chăn nuôi gia cầm, thuỷ cầm

Tiền Phong online có bài đề cập tới quyết định ngừng chăn nuôi gia cầm thuỷ cầm ở TP.HCM kể từ ngày 15/11 sắp tới. Tổng đàn gia cầm thuỷ cầm ở thành phố hiện nay khoảng 600 ngàn con, sau thời điểm vừa nói trên nguyên tắc người dân Saigon sẽ không thấy một con gà lông vịt lông nào.

Quyết định vừa nói của chính quyền thành phố HCM, đưa người chăn nuôi và doanh nghiệp kinh doanh chế biến vào thế tiến thoái lưỡng nan. Bà Nguyễn Thị Lạc, chủ trại gà công nghiệp 60 ngàn con nuôi theo chu trình khép kín ở Hốc Môn, cho biết đã nhận được thông báo phải ngừng hoạt động chăn nuôi gia cầm:

“Số gà đang nuôi phải tiêu thụ cho đến ngày 15/11 là chấm dứt. Phải tổ chức xuất chuồng hết từ nay tới thời điểm đó. Sau đó là chờ chủ trương mới”.”

Cũng trên Tiền Phong Online, phó chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, ông Lê Quí Đôn xác nhận rằng thủ đô cũng cương quyết cấm nuôi gia cầm trong nội thành từ ngày 15/11 sắp tới. Người dân sẽ được hỗ trợ chuyển nghề, nhưng trong tình thế cấp bách, ông Đôn cho rằng người chăn nuôi chắc chắn không tránh khỏi sự thiệt thòi.

Thêm một bệnh nhân tử vong

Trong khi đó báo Thanh Niên điện tử ngày 3/11 đưa tin, theo đó ở Hà Nội có bệnh nhân tử vong nghi nhiễm cúm H5N1. Theo tin này nữ bệnh nhân 25 tuổi cư trú quận Đống Đa Hà Nội qua đời ngày 3/11 sau hai ngày điều trị tại Bệnh Viện Bạch Mai.

Theo báo Thanh Niên, gia đình bệnh nhân nữ vừa nói vào ngày 30/10 có mua gà làm sẵn về cho 4 người cùng ăn. Riêng một mình bệnh nhân sau đó bị các biểu hiện sốt tức ngực khó thở.

Bệnh viện cho biết bệnh nhân bị tràn khí màng phổi hai bên, ở hai lá phổi xuất hiện những chấm trắng mờ. Hiện mẫu bệnh phẩm của người qua đời, đã được gởi đi xét nghiệm tại Viện Vệ Sinh Dịch Tễ Trung Ương.