Đừng tìm cách thay đổi hiện trạng, quân sự không phải là giải pháp để giải quyết những vụ tranh chấp chủ quyền, là những điểm được ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ nói tới trong cuộc họp báo hồi trưa nay ở Tokyo.
Nói với báo chí, ông Tổng Trưởng Ashton Carter nhắc lại rằng Hoa Kỳ sẽ có phản ứng mạnh mẽ với bất kỳ quốc gia nào muốn sử dụng quân sự trong những cuộc tranh chấp đang diễn ra ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Phát biểu này được xem là nhắm vào Trung Quốc, là quốc gia hiện đang có những hoạt động khiến Washington phải bày tỏ quan ngại, điển hình là tuần rồi Tư Lệnh Hạm Đội Thái Bình Dương của Mỹ lên tiếng cảnh báo Bắc Kinh đang xây dựng Vạn Lý Trường Thành bằng cát ở Biển Đông. Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tỏ ra lo ngại rằng chương trình này là một nỗ lực của Trung Quốc nhằm “quân sự hoá” những vị trí tiền đồn tại khu vực có tranh chấp.
Trả lời câu hỏi có phải cuộc thao diễn quân sự Mỹ-Phi sắp diễn ra nhắm vào mục tiêu ngăn chận sự bành trướng của Hoa Lục hay không, ông Tổng Trưởng quốc phòng Mỹ nói rằng Washington và Manila đều có những quyền lợi ở khu vực, kể cả việc phải đảm bảo không một nước nào được quyền tự ý thay đổi hiện trạng ở những khu vực đang tranh chấp hoặc sử dụng sức mạnh để quân sự hóa những khu vực này.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho nhật báo Yomiuri, ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ cũng nhắc lại mối quan tâm xâu xa của Mỹ trước những biến chuyển đang diễn ra ở biển Đông, gọi hành động của Trung Quốc đã tạo thêm căng thẳng cho khu vực, khiến những nỗ lực muốn giải quyết vấn đề bằng đường lối ngoại giao trở nên khó khăn hơn.
Trong cuộc phỏng vấn, người điều khiển Lầu Năm Góc cũng nhắc lại rằng Hoa Kỳ phản đối chuyện Bắc Kinh đơn phương có những hành động tạo khó khăn ở biển Hoa Đông, là nơi Nhật và Trung Quốc cũng đang tranh chấp chủ quyền ở vùng đảo Senkaku mà Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư, đi kèm với lời kêu gọi Trung Quốc giới hạn hoạt động, biết tự kiềm chế để xây dựng niềm tin với các nước trong khu vực.
Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói rằng Hoa Lục mong muốn phái Mỹ đưa ra những lời phát biểu và những hành động có trách nhiệm hơn, để đóng góp vai trò tích cực trong việc củng cố ổn định và hòa bình.
Trở lại với cuộc họp báo ở Tokyo hồi trưa nay, hai vị tổng trưởng quốc phòng Hoa Kỳ và Nhật Bản cho hay đã đạt được một số thỏa thuận để quân đội 2 nước hợp tác hữu hiệu hơn.
Một viên chức tháp tùng ông Tổng Trưởng Quốc Phòng Mỹ nói thỏa thuận cuối cùng sẽ được thông qua vào cuối tháng này ở Washington, khi Thủ Tướng Nhật Shinzo Abe sang thăm Hoa Kỳ.
Tin sơ khởi cho hay trong hiệp ước mới, quân đội Nhật sẽ giữ một vai trò quan trọng hơn, bao gồm cả việc hỗ trợ cho những nước đồng minh khi những quốc gia này bị tấn công.
Hiện giờ, quân đội Nhật Bản chỉ giữ vai trò bào vệ an ninh lãnh thổ, chống trả những cuộc tấn công trực tiếp nhắm váo Nhật Bản.