Thuốc tránh thai và nguy cơ ung thư
2014.09.09
Thuốc uống tránh thai hiện đại kết hợp hai hormone estrogen và progesterone đã được phổ biến rộng rãi trên thế giới khoảng 50 năm nay với ước tính khoảng 100 triệu phụ nữ ở các nước đang sử dụng. Công dụng tránh thai của thuốc là điều đã được chứng minh, nhưng vẫn có những lo ngại tác dụng phụ của thuốc, mà cụ thể là mối liên hệ giữa thuốc và nguy cơ ung thư ở phụ nữ. Mời quý vị cùng Việt Hà tìm hiểu vấn đề này trong trang tạp chí sức khỏe đời sống.
Thuốc tránh thai và nguy cơ ung thư vú
Việc uống thuốc tránh thai hàng ngày đối với nhiều phụ nữ đã trở thành điều quen thuộc và cần thiết trong nhiều năm qua, nhất là đối với những người vì lý do này hay lý do khác không thích dùng những biện pháp tránh thai khác như đặt vòng, dùng bao cao su, hay tiêm thuốc tránh thai. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây của các bác sĩ thuộc Trung tâm nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson ở Seattle, Hoa Kỳ, đã cho thấy một số loại thuốc uống tránh thai có thể góp phần làm tăng nguy cơ bị ung thư vú ở phụ nữ có độ tuổi dưới 50.
Bác sĩ Elisabeth Beaber, người đứng đầu nghiên cứu cho chúng tôi biết về kết quả của nghiên cứu này qua email như sau:
Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc sử dụng gần đây một số loại thuốc tránh thai theo đường uống có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, trong khi một số khác không có liên quan đến nguy cơ này.
-BS Elisabeth Beaber
“Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc sử dụng gần đây một số loại thuốc tránh thai theo đường uống có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, trong khi một số khác không có liên quan đến nguy cơ này… Phụ nữ sử dụng đơn thuốc tránh thai uống trong vòng một năm qua bị tăng thêm 1,5 lần nguy cơ ung thư vú so với những người không bao giờ dùng thuốc hoặc đã từng dùng trước đó. Những người sử dụng loại thuốc uống có liều hormone estrogen cao, loại thuốc uống có chứa progestin có nguy cơ tăng cao từ 2,6 đến 3,1 lần. Ngược lại, nhiều loại thuốc uống tránh thai khác, bao gồm những loại có liều estrogen thấp dường như không có liên quan đến nguy cơ bị ung thư vú, theo nghiên cứu của chúng tôi.”
Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ về mối liên hệ giữa thuốc uống tránh thai và nguy cơ ung thư vú được tiến hành dựa trên những tài liệu điện tử về thuốc được lưu trữ của hơn 1,000 phụ nữ bị ung thư vú có độ tuổi từ 20 đến 49 so với nhóm 21,000 phụ nữ Mỹ không bị ung thư vú. Bác sĩ Beaber giới thiệu tóm tắt về nghiên cứu như sau:
“Nghiên cứu của chúng tôi đặc biệt bởi vì chúng tôi sử dụng các tài liệu về dược được lưu trữ điện tử liên quan đến thuốc uống tránh thai. Dựa trên dữ liệu từ hệ thống y tế của miền tây bang Washington, chúng tôi xác định có 1,102 phụ nữ tuổi từ 20 đến 49 bị chẩn đoán có ung thư vú trong giai đoạn từ 1990 đến 2009, so với nhóm 21,952 không bị ung thư vú. Chúng tôi không có thông tin liên quan đến việc sử dụng thuốc uống tránh thai cả đời và không thể đánh giá ảnh hưởng lâu dài hơn của thuốc uống tránh thai.”
Theo website của Viện Ung thư Hoa Kỳ, đã có một số những nghiên cứu cho thấy việc sử dụng thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nhẹ nguy cơ ung thư vú, đặc biệt là ở phụ nữ trẻ. Tuy nhiên, nguy cơ này giảm về mức bình thường khoảng 10 năm sau khi người sử dụng ngừng dùng thuốc.
Theo Giải thích về mối liên quan giữa thuốc tránh thai và ung thư của Viện Ung thư Hoa Kỳ, hai loại hormone estrogen và progesterone có ảnh hưởng đến sự phát triển của một số loại ung thư. Đây là hai loại hormone phụ nữ chứa trong các viên thuốc uống tránh thai. Chính vì nguyên nhân này, các nhà khoa học từ lâu đã tiến hành các nghiên cứu để tìm hiểu mối liên quan giữa việc sử dụng đại trà thuốc uống tránh thai và nguy cơ ung thư ở phụ nữ.
Tuy nhiên nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ còn phụ thuộc vào một số nhân tố nhất định, trong đó có những nhân tố liên quan đến các hormone tự nhiên ở phụ nữ. Các nhân tố về hormone và sinh nở góp phần làm tăng nguy cơ ung thư vú bao gồm các yếu tố cho phép các tế bào vú tiếp xúc với liều cao hơn các hormone trong thời gian dài hơn. Cá yếu tố này bao gồm: phụ nữ có kinh nguyệt quá sớm, bị mãn kinh muộn, có thai muộn hoặc không bao giờ có thai.
Ngoài ra các phân tích vào năm 1996 của hơn 50 nghiên cứu trên thế giới cho thấy chẩn đoán ung thư vú ở những phụ nữ đã ngừng dùng thuốc uống tránh thai hơn 10 năm thường ít ở mức độ nguy hiểm hơn so với những phụ nữ bị chẩn đoán có ung thư vú nhưng chưa bao giờ dùng thuốc uống tránh thai.
Một số nghiên cứu trước đây tại Hoa Kỳ cho thấy, thuốc uống tránh thai loại triphasic có liên quan đến nguy cơ bị ung thư vú tăng. Nghiên cứu mới được công bố gần đây của các nhà khoa học Hoa Kỳ cũng cho thấy điều này.
Tuy nhiên Theo bác sĩ Beaber, kết quả của nghiên cứu về nguy cơ ung thư vú và thuốc uống tránh thai chỉ mang tính ban đầu và vẫn cần thêm các nghiên cứu bổ xung để xác nhận.
Thuốc tránh thai làm tăng hay giảm nguy cơ ung thư?
Theo Viện Ung thư Hoa Kỳ, thuốc uống tránh thai cũng có tác dụng làm giảm nguy cơ bị ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung. Tác dụng bảo vệ này tăng lên khi thời gian sử dụng thuốc uống tránh thai lâu hơn. Bác sĩ phụ khoa Ram Parvateneni thuộc Trung tâm Y tế trường đại học UCLA ở California cho biết tác dụng chống ung thư của thuốc tránh thai như sau:
Đối với ung thư buồng trứng và nội mạc tử cung, các nghiên cứu đã cho thấy là nguy cơ bị những ung thư này giảm bớt khi sử dụng thuốc uống tránh thai.
-BS Ram Parvateneni
“Đối với ung thư buồng trứng và nội mạc tử cung, các nghiên cứu đã cho thấy là nguy cơ bị những ung thư này giảm bớt khi sử dụng thuốc uống tránh thai. Liên quan đến ung thư cổ tử cung chúng ta bây giờ đã biết là nguyên nhân ung thư chủ yếu không phải do hormone mà là do virut HPV. Với ung thư vú, phần lớn các nghiên cứu cho thấy thuốc tránh thai không làm tăng tỷ lệ ung thư vú. Viên thuốc tránh thai là an toàn. Nhưng dù bạn có đang dùng thuốc hay không thì bạn nên đi kiểm tra cổ tử cung định kỳ. Nếu gia đình cùng huyết thống của bạn có lịch sử bị ung thư vú thì bạn nên trao đổi với bác sĩ của mình.”
Cũng có một số nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa thuốc uống tránh thai và nguy cơ ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên theo Viện ung thư Hoa Kỳ, sự liên quan này chưa thể xác nhận vì nguyên nhân chính dẫn đến ung thư cổ tử cung được xác định là do virut HPV thường được lây truyền qua đường tình dục.
Ngoài ra, cũng theo Viện Ung thư Hoa Kỳ, phụ nữ dùng thuốc uống tránh thai có nguy cơ cao hơn bị các u lành ở gan. Tuy nhiên cho đến giờ các nhà khoa học vẫn chưa thể xác nhận được liệu việc uống thuốc tránh thai có liên quan gì đến việc xuất hiện các u ác ở gan.
Hiện cũng còn tồn tại những tranh cãi giữa các bác sĩ liên quan đến tác dụng phụ của thuốc tránh thai. Bác sĩ Erika Schwart, một trong những người lên tiếng rất mạnh mẽ ở Mỹ về việc sử dụng thuốc tránh thai và các loại hormone không tự nhiên, phản đối việc dùng thuốc tránh thai phổ biến hiện nay. Bác sĩ Erika Schwart cho rằng thuốc tránh thai là nguyên nhân gây ra một loạt các ung thư ở phụ nữ kể cả người trẻ lẫn lớn tuổi.
“Thuốc uống tránh thai là nguy hiểm, đừng để con gái bạn uống thuốc tránh thai và bạn cũng không nên dùng. Thuốc tránh thai đã tồn tại khoảng 50 năm và cũng ngày càng có nhiều người bị ung thư vú và ung thư buồng trứng cũng như các vấn đề về vô sinh. Chúng ta không nghe được những điều này từ các nhà sản xuất và chúng ta cũng không muốn nghe… Thuốc tránh thai được cơ quan an toàn thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ chấp thuận cho sử dụng lúc đầu là để tránh thai, tránh rụng trứng, tức là nó không để cho hormone tự nhiên trong cơ thể phụ nữ trẻ sản sinh. Sau này chúng ta bắt đầu dùng thuốc tránh thai để điều hòa kinh nguyệt. Kinh nguyệt không đều là điều bình thường ở phụ nữ trẻ vì họ không rụng trứng đều và bình thường. Kinh nguyệt và rụng trứng đều sẽ xuất hiện ở khoảng 24 tuổi cho nên không có lý do gì để đưa thuốc tránh thai cho một em gái 14 tuổi để điều hòa kinh nguyệt. Mụn trứng cá cũng là lý do người ta uống thuốc tránh thai và điều này làm bạn gặp rủi ro với tương lai sinh nở và sức khỏe. Chúng ta có thể dùng kháng sinh và đợi cơ thể tự cân bằng, sử dụng các thuốc bổ xung để cân bằng hormone tự nhiên và giúp giải độc cơ thể mà không phải chịu các tác dụng phụ như của thuốc tránh thai. Thuốc tránh thai nguy hiểm, nếu bạn muốn tránh thai bạn có thể dùng bao cao su hoặc đặt vòng loại không có hormone.”
Bác sĩ Erika Schwart đưa ra một ví dụ một bệnh nhân 24 tuổi của bà bị ung thư vú khi đang dùng thuốc uống tránh thai. Nhưng sau khi ngừng dùng thuốc thì cũng hết ung thư và suốt 15 năm qua, bệnh nhân này vẫn khỏe mạnh, sinh đẻ bình thường.
Quay lại với nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Mỹ về mối liên quan giữa thuốc uống tránh thai và nguy cơ ung thư vú, tạp chí MedlinePlus của Viện Sức khỏe Hoa Kỳ hôm 1 tháng 8 trích lời của bác sĩ Courtney Vito, bác sĩ phẫu thuật ngực và là giáo sư về phẫu thuật ung thư tại Trung tâm Ung thư Duart, California cho rằng nghiên cứu vẫn cón những sai sót bắt nguồn từ thiết kế của nghiên cứu, bởi vì nó đã không tính đến các yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ. Còn theo chính các tác giả của nghiên cứu thì thời gian thực hiện phân tích nghiên cứu này cũng rất ngắn.
Vậy các bác sĩ có lời khuyên nào đối với những phụ nữ muốn sử dụng thuốc uống tránh thai, dù là với tác dụng tránh thai hay điều hòa kinh nguyệt hoặc chữa mụn trứng cá? Bác sĩ Beaber nói các tác giả không thể đưa ra lời khuyên cụ thể chỉ dựa trên kết quả của nghiên cứu mới vì vẫn cần có thêm các nghiên cứu bổ xung và tầm quan trọng của việc đánh giá những mặt lợi hại của thuốc. Chỉ với kết quả của nghiên cứu này, các tác giả cho rằng còn quá sớm để thay đổi thực tế sử dụng thuốc tránh thai hiện nay. Theo bác sĩ Beaber, tốt nhất chị em phụ nữ nên hỏi ý kiến bác sĩ của mình về loại thuốc tránh thai mà mình nên dùng trước khi quyết định uống thuốc.
Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và những đóng góp về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa
Việt Hà xin chào tạm biệt quý vị và xin hẹn gặp lại vào tuần tới.