Chính giới blogger tại Việt Nam cảm nhận như thế nào về tình hình sinh hoạt blog trong nước? Đó cũng là chủ đề của loạt thảo luận bắt đầu từ tuần này trên Diễn Đàn, với sự góp mặt của blogger Huy ở Sài Gòn, blogger miền Bắc, và blogger Huỳnh Công Thuận, chủ một trang blog khá nổi tiếng vì những quan điểm khẳng khái. Mời qúy vị theo dõi:
Huy : Tôi là Huy. Tôi ở Sài Gòn.
Blogger Hà N ội : Tôi là người ở Hà Nội
Thu ận : Tôi là Thuận, Huỳnh Công Thuận, ở Sài Gòn.
Blog & Tự do thông tin
Trà Mi : Vâng. Xin đ ược b ắt đ ầu câu chuy ện ngày hôm nay. Nh ư các anh cũng bi ết là báo cáo c ủa T ổ Ch ức B ảo V ệ Ký Gi ả Qu ốc T ế CPJ v ừa x ếp Vi ệt Nam h ạng 6 trong 10 qu ốc gia sinh ho ạt blog nguy hi ểm nh ất toàn c ầu. Là nh ững blogger t ại Vi ệt Nam, các anh có ý ki ến gì v ề báo cáo này? Trà Mi xin m ời ý ki ến c ủa anh Thu ận tr ước.
Luật phải ghi rõ blogger bàn về vấn đề gì không được, chính trị thì thế nào là chính trị, vi phạm thì bị phạt như thế nào. Chứ còn nói chung chung là không cho thì làm sao là không cho.
blogger Huỳnh Công Thuận, Sài Gòn
Thu ận : Tôi cũng có nhiều lần đối thoại với những anh công an bên an ninh rồi, rằng mỗi khi có luật ra thi hành thì mới có điểm thi hành, chẳng hạn tôi vượt đèn đỏ thì vi phạm điều mấy, khoản mấy, vân vân, còn cái luật mà chung chung thì không phải là cái luật.
Luật phải quy định cụ thể, phải không? Luật phải ghi rõ blogger bàn về vấn đề gì không được, chính trị thì thế nào là chính trị, vi phạm thì bị phạt như thế nào. Chứ còn nói chung chung là không cho thì làm sao là không cho?
Trà Mi : Ý anh nói là ở Vi ệt Nam có nh ững quy đ ịnh chung chung, ch ưa c ụ th ể, cho nên nh ững blogger cũng ch ưa đ ịnh h ướng cho mình th ế nào là vi ph ạm, th ế nào là đúng lu ật?
Thu ận : Luật phải quy định cụ thể như thế nào, chứ luật được suy diễn theo kiểu mỗi người một ý thì vô chừng lắm, phải không?
Trà Mi : Vâng. Th ế còn v ề báo cáo c ủa T ổ Ch ức B ảo V ệ Ký Gi ả Qu ốc T ế v ừa r ồi, không bi ết anh blogger ở Hà N ội có ý ki ến gì không?
Blogger Hà N ội : Để bình luận rằng nó có hạn chế vấn đề blog hay không, riêng cá nhân tôi thì tôi không dám có ý kiến là có hay không, bởi vì cũng có thể có những người viết blog khác họ bị những hạn chế này nọ thì tôi không thể nói thay họ được.
Riêng tôi thì tôi có thể nói rằng từ khi tôi viết blog đến bây giờ là tôi cũng không phải chỉ nói những vấn đề cá nhân trên blog của tôi, mà tôi hầu hết nói những vấn đề chính trị xã hội.
Cho đến bây giờ tôi khẳng định là chưa bị những phiền nhiễu gì ở nhà nước cả. Tôi cũng không có thêm những nguồn thông tin nào khác về những cái ví dụ cụ thể của blog nào ở trong nước bị hạn chế chẳng hạn.
Ví dụ bây giờ có blogger nào đó bảo họ bị hạn chế, họ bị ngăn cấm chẳng hạn, tôi không biết thì tôi không thể thay mặt họ nói rằng không hay là có.
Trà Mi : Bây gi ờ xin m ời ý ki ến c ủa anh Huy.
Huy : Anh là một người sinh hoạt ở trên cộng đồng blog mà anh không nhận biết được những thông tin của những người viết blog về những vấn đề mà nhà nước gọi là "nhạy cảm" thì họ gặp khó khăn thì tôi nghĩ là anh không có thông tin đó là không đúng, vì hầu hết những người sinh hoạt blog mà thiêng về vấn đề xã hội nhiều thì có những người gặp nhiều khó khăn.
Những người dám khẳng khái nêu danh tính thật ra, nói thẳng những vấn đề cần phải sửa đổi trong xã hội... đều bị khó khăn từ bên phía chính quyền.
blogger Huy, Sài Gòn<br/>
Tiêu biểu như chị Tạ Phong Tần, anh Huỳnh Công Thuận cũng bị, rồi blog Đông A, rồi anh Điếu Cày, anh Ba Sài Gòn, rất là nhiều người, những người dám khẳng khái nêu danh tính thật ra, rồi người ta nói thẳng những vấn đề cần phải sửa đổi trong xã hội. Những người đó đều bị khó khăn từ bên phía chính quyền.
Blogger Hà N ội : Thật ra tôi không dám phản bác hay có ý kiến gì cả, khi mà tôi chưa có đầy đủ thông tin. Còn anh nói rằng tôi không thể nào mà không có những thông tin đó thì tôi cũng xin nói lại là tôi cũng có biết địa chỉ blog của chị Tạ Phong Tần, anh Hoàng Hải tức anh Điếu Cày, nhưng mà có thể họ bị những chuyện phiền nhiễu vì những lý do khác chứ không phải vì blog.
Khó khăn với chính quyền
Trà Mi : Theo anh blogger ở Hà N ội thì nh ững blogger g ặp khó khăn không nh ất thi ết là vì sinh ho ạt blog c ủa h ọ. Th ế thì h ồi nãy anh Huy có nh ắc t ới anh Huỳnh Công Thu ận, m ột blogger cũng đã nêu danh tánh công khai và anh Huy cho bi ết là anh Thu ận cũng g ặp m ột s ố khó khăn vì vi ết blog, thì anh Thu ận có th ể vui lòng cho bi ết tình tr ạng c ủa anh, tr ường h ợp c ủa anh nh ư th ế nào?
Thu ận : Tôi bị mời triệu tập lên công an mà không có một cái lệnh gì hết, họ mời lên làm khó làm dễ. Ngoài mặt thì họ nói không phải là vì blog nhưng vô đó thì nói miệng thôi là vì tôi viết blog và bắt tôi phải cam kết, hứa là không viết blog. Nếu mà luật cấm và tôi vi phạm thì cứ xử lý, còn nếu không có vi phạm thì bắt tôi cam kết kỳ vậy, vi phạm tới quyền lợi của tôi sao?
Trà Mi : N ội dung blog c ủa anh ph ản ảnh vi ệc gì mà anh l ại g ặp nh ững khó khăn đó?
Thu ận : Tôi phản đối những hành vi làm sai trái luật pháp, chẳng hạn như luật không có cấm biểu tình nhưng mà khi biểu tình thì bị bắt bớ này kia nọ mà không dám nói bắt vì biêủ tình mà gài vào luật khác.
Chẳng hạn Điếu Cày ra toà vì tội trốn thuế chứ đâu phải cái tội viết blog đâu! Đâu có ai nói thẳng vậy đâu! Nhưng mà nói miệng với nhau thì nó lại khác.
Tôi làm việc nhiều lần với công an. Tôi yêu cầu họ lập biên bản và mỗi bên đều ký vào dó và mỗi bên giữ một bản, nhưng chưa bao giờ tôi nhận được hết. Giờ lấy gì làm bằng chứng để đi thưa kiện được? Mình chịu thua thôi.
Trà Mi : Có nh ững khó khăn mà blogger Huỳnh Công Thu ận v ừa m ới chia s ẻ thì không bi ết blogger ở Hà N ội có ý ki ến nào không? Anh có câu h ỏi nào không?
Blogger Hà N ội : Việc của anh Thuận thì tôi chưa gặp bao giờ cả. Có thể là anh Thuận ở trên blog có những thông tin mà phía nhà nước họ quan tâm, họ có đặt vấn đề.
Thu ận : Tôi viết không phải là tôi viết khơi khơi đâu. Các đơn thư tôi gửi lên thủ tướng, tôi gửi rồi, sau đó tôi mới đưa lên mạng, tôi đưa lên blog. Sau đó họ đem bản đó ra hỏi tôi "Anh viết cái này nghĩa là gì, anh giải thích cho tôi nghe".
Mà trong đơn thư tôi ghi rõ ràng tôi gửi thủ tướng, tôi gửi thủ tướng đàng hoàng chớ tôi có nói khơi khơi đâu. Nhưng mà rồi người ta cũng xăm soi. Sau cùng bắt tôi phải ký nhận cái này là của tôi, của tôi.
Hiến pháp & Pháp luật
Trà Mi : Th ưa anh, h ọ đ ặt nh ững v ấn đ ề nh ư th ế nào? Nh ững đ ơn th ư anh g ửi các v ị lãnh đ ạo có v ấn đ ề gì mà h ọ đem ra làm vi ệc v ới anh, h ọ có gi ải thích không?
Thu ận : Tôi có nói rõ ràng, thí dụ chính phủ hồi nào tới giờ kêu mọi người sống theo hiến pháp và pháp luật, mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, nhưng mà rõ ràng là hiện giờ không có cái gì bình đẳng, nhiều khi pháp luật không cấm mà người dân vẫn bị cấm, trong khi cơ quan nhà nước, cán bộ nhà nước lại chà đạp lên luật pháp.
Hiện giờ không có cái gì là bình đẳng. Nhiều khi pháp luật không cấm mà người dân vẫn bị cấm, trong khi cơ quan nhà nước, cán bộ nhà nước lại chà đạp lên luật pháp.
blogger Huỳnh Công Thuận<br/>
Trà Mi : Nh ư v ậy là n ội dung trên blog c ủa anh ph ản ảnh nh ững quan đi ểm, nh ững đi ều m ắt th ấy tai nghe, và nh ững băn khoăn b ức xúc c ủa anh?
Thu ận : Những điều thực tế trước mắt tôi thấy và tôi phản đối những hành động lạm quyền của công an, bắt bớ người một cách sai trái.
Trà Mi : Vâng. Xin đ ựoc tóm t ắt ý c ủa anh Thu ận nh ư th ế này. Anh Thu ận nói nh ững n ội dung mà anh đăng trên blog tr ước đó anh đã t ừng g ửi đi các c ơ quan ban ngành ch ức năng, t ức là nh ững n ội dung hoàn toàn công khai, nh ưng mà v ẫn g ặp nh ững khó khăn. Và nh ững khó khăn mà anh Thu ận g ặp ph ải, đó là nh ững cu ộc b ị m ời làm vi ệc v ới c ơ quan an ninh nhà n ước. Thì các anh c ảm nh ận nh ư th ế nào v ề nh ững khó khăn, tr ở ng ại đó?
Huy : Tôi nghĩ như thế này: Cái blog đó là một cái nhật ký cá nhân, và đã là cá nhân rồi thì người ta được toàn quyền sử dụng cái suy nghĩ của người ta và người ta đưa lên trên đó những vấn đề người ta ưu tư, những vấn đề người ta suy nghĩ, vui buồn gì trong cuộc sống của người ta.
Và ngay cả những vấn đề xã hội cũng vậy, những vấn đề xã hội, những vấn đề chính trị thì bản thân người công dân của một đất nước cũng phải có trách nhiệm đối với xã hội của người ta đang sống trên đất nước người ta đang sống.
Opens in new windowBạn nghĩ gì về hoạt động viết blog tại Việt Nam? Hãy gửi đến Ban Việt Ngữ ý kiến của Bạn, hoặc tham gia thảo luận tại <a href="http://www.rfavietnam.com/" target="new">Trang blog Ban Việt ngữ RFA</a>
Không cần một đoàn thể nào của nhà nước đứng ra phát động thì người dân mới được phép đứng ra bày tỏ lòng yêu nước cả. Tại vì ngay cả cố thủ tướng Võ Văn Kiệt cũng đã từng nói rằng yêu nước có nhiều đường chứ không phải yêu nước chỉ có một đưòng là làm theo nhà nước mới là yêu nước.
Thật ra cái quy định ràng buộc về cách thể hiện trên blog ở Việt Nam thì không có một văn bản nào rõ ràng hết. Ngay cả những bạn bè của tôi, những blogger, các sự việc họ gặp phải đều là có thật, từ chính quyền thế này thế nọ. Ngay cả Huỳnh Công Thuận đã từng bị ép phải nghỉ việc, người chủ không dám mướn nữa cũng chỉ vì cái blog. Đúng không anh Thuận ?
Thu ận : Tôi cũng mừng đổi đi chỗ khác.
Blogger Hà N ội : Tôi thì nghe anh Thuận nói vậy, có thể tôi đoán thôi, nó không hẳn là do anh viết blog mà có thể là trong đơn thư gửi cho thủ tướng có nội dung nhà chức trách người ta quan tâm thì có thể người ta muốn gặp thêm để ...
Thu ận : Nếu mà quan tâm thì thủ tướng quan tâm hoặc là người được uỷ quyền của thủ tướng chớ, cái này người ta lại xoi mói những chuyện ngoài lề.
Blogger Hà N ội : Tôi không bình luận về chuyện ngưòi ta làm thế là đúng hay sai. Có thể là người ta có lý do để người ta quan tâm.
Thu ận : Tôi hoàn toàn không có ý đồ chống chính phủ, chống nhà nước gì hết trơn mà tôi muốn xây dựng. Luật pháp ghi ra như vậy thì phải áp dụng như vậy. Nếu luật pháp không hợp thì mình sửa luật chớ đừng có chà lên luật pháp.
Anh ghi cái bảng cấm thì người ta vi phạm anh mới phạt người ta được. Anh không có cấm mà người ta di chuyển thì làm sao gọi là vi phạm hay không vi phạm.
Tôi hoàn toàn không có ý đồ chống chính phủ, chống nhà nước gì hết trơn mà tôi muốn xây dựng. Luật pháp ghi ra như vậy thì phải áp dụng như vậy. Nếu luật pháp không hợp thì mình sửa luật chớ đừng có chà lên luật pháp.
blogger Huỳnh Công Thuận<br/>
Một blogger viết rồi bị áp lực phải bỏ nghề luôn, bị đuổi việc luôn là nữ đạo diễn Song Chi, Huy Chưong Vàng năm rồi với phim Nữ Bác Sĩ. Anh có biết và anh có nghe nữ đạo diễn Song Chi không?
Huy : Anh có biết Trang Hạ không? Nhà văn Trang Hạ đó?
Blogger Hà N ội : Tôi có.
Huy : Thì cũng gặp những khó khăn như vậy đó.
Blogger Hà N ội : Thế à.
Tuyên truyền chống Nhà nước?
Trà Mi : Bây gi ờ tóm l ại thì anh Blogger ở Hà N ội cũng ch ưa nhìn th ấy đ ược nh ững tr ường h ợp c ụ th ể cho nên anh không th ể kh ẳng đ ịnh chính xác. Nh ưng mà nhìn chung, sau nh ững gì mà chúng ta đã th ấy và nh ững gì đ ược chia s ẻ ở đây thì rõ ràng là blogger ở Vi ệt Nam ít hay nhi ều gì cũng g ặp nhi ều tr ở ng ại so v ới blogger ở nh ững n ước khác. Và nh ững tr ở ng ại này n ằm ở nh ững đi ều đ ược phép hay không đ ược phép th ể hi ện trên trang blog c ủa mình. V ới nh ững đi ều đó thì ý ki ến c ủa anh nh ư th ế nào?
Blogger Hà N ội : Tôi chỉ dám nói việc của tôi thôi. Có thể là những giới hạn nội dung blog của tôi chưa đến mức mà người ta quan tâm. Như thế nên tôi cũng rất là khó bình luận.
Trà Mi : Nh ư anh v ừa nói là có th ể là nh ững n ội dung mà anh th ể hi ện trên blog ch ưa t ới gi ới h ạn đ ể g ặp nh ững khó khăn. Nh ưng mà trong tr ường h ợp gi ả s ử nh ư đ ến m ột gi ới h ạn nào đó g ặp ph ải nh ững khó khăn nh ư th ế thì anh có suy nghĩ nh ư th ế nào?
Blogger Hà N ội : Giả sử tôi mà gặp khó khăn đối với cá nhân tôi thì tôi sẽ viết ngay trên blog của tôi.
Trà Mi : Vâng. Nh ưng mà theo anh thì nên hay không nên có nh ững ràng b ụôc v ề n ội dung đ ược phép hay không đ ược phép vi ết trên blog nh ư th ế?
Blogger Hà N ội : Theo tôi thì luật pháp Việt Nam quy định blog không được tuyên truyền chống nhà nước hay là lật đổ hay là có tính chất kêu gọi bạo động, thì tôi nghĩ rằng luật pháp họ đã quy định như vậy rồi thì tất cả blogger phải tuân theo thôi.
Ở đây thì tôi hiểu rằng là có nhiều người chỉ bày tỏ thái độ thôi, thái độ chính trị khác hẳn hành vi chính trị, chịạ. Thái độ chính trị là bày tỏ cái sự hài lòng hay không hài lòng, còn hành vi tức là anh kêu gọi một hành động nào đó. Hai cái khác hẳn nhau.
Dù sao tôi nghĩ bây giờ những blogger mà chỉ dừng lại ở chuyện thái độ, bày tỏ sự hài lòng hay không hài lòng đối với một chính sách của nhà nước thì tôi nghĩ nhà nước không có lý do gì để mà cấm đoán cả.
Tôi nghĩ những blogger bày tỏ sự hài lòng hay không hài lòng đối với một chính sách của nhà nước thì tôi nghĩ nhà nước không có lý do gì để mà cấm đoán cả.
blogger Hà Nội<br/>
Thu ận : Anh nói đúng. Tôi cũng đã nói rồi, nhà nước không có cấm nhưng mà những cá nhân phía dưới đã tự đặt ra những lệnh cấm bằng miệng. Cũng như kỳ rồi bản báo cáo nhân quyền của mình tại Liên Hiệp Quốc, Thứ Trưởng Phạm Bình Minh cũng nói rõ về nhân quyền thì nhà nước muốn làm cho đẹp và tốt như các nước nhưng mà do những cá nhân phía dưới người ta làm sai.
Tôi nói thẳng với anh là tôi không nói nhà nước làm sai. Tôi không chống nhà nước, anh coi lại trong blog của tôi, tôi nói rằng tôi muốn xây dựng. Sống dưới bất cứ chế độ nào, bất cứ xã hội nào, dù muốn hay không muốn thì anh phải tuân thủ luật pháp đó.
Tôi không thích nhưng tôi phải chấp hành cái luật pháp vì tôi sống ở đây mà, nhưng mà luật pháp phải bình đẳng đối với mọi người. Anh không thể lấy quyền gì để mà lấn áp người khác. Còn cái kêu gọi bạo động chống nhà nước gặp tôi thì tôi cũng nhốt nữa chớ cần gì phải nói làm khó làm dễ. Cái đó là không được, dứt khoát.
Trà Mi : Vì th ời l ượng có gi ới h ạn, ch ương tình t ạm d ừng l ại ở đây. H ẹn g ặp l ại quý v ị trong bu ổi th ảo lu ận ti ếp theo trên Di ễn Đàn t ối Th ứ Hai tu ần sau.
Trà Mi xin kính chào quý thính giả.