Nhà báo Mai Phan Lợi ra tòa về tội trốn thuế

Nhà báo Mai Phan Lợi, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Trung tâm Truyền thông Giáo dục Cộng đồng ( MEC), vào ngày 11/1 bị đưa ra xét xử với cáo buộc ‘trốn thuế’.

Truyền thông Nhà nước Việt Nam dẫn thông báo của Tòa án Thành phố Hà Nội về lịch xét xử ông Mai Phan Lợi và ông Bạch Hùng Dương, cựu giám đốc MEC, như vừa nêu.

Cáo trạng cho rằng MEC có doanh thu là các khoản tiền tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước. Từ khi thành lập vào năm 2012 đến năm 2021, MEC có khoản thu với tổng số tiền gần 20 tỷ đồng. Ông Lợi bị cho là chỉ đạo cho ông Dương và các cấp dưới không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ theo qui định của pháp luật, không lập báo cáo tài chính, không nộp tờ k hai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp… Khoản bị cho trốn thuế là 2 tỷ đồng.

Tội ‘trốn thuế’ theo khoản 3, Điều 200, Bộ Luật Hình sự Việt Nam. Nếu bị kết tội, mức án cao nhất có thể lên đến bảy năm tù giam.

Nhà báo Mai Phan Lợi, sinh năm 1971. bị bắt vào ngày 24/6/2021. Đến ngày 2/7/2021, Công an Hà Nội công bố việc bắt giam ông cùng với một người khác là ông Đặng Đình Bách- Giám đốc Trung Tâm Nghiên cứu Pháp luật và Chính sách Phát triển Bền vững (LPSD). Cả hai đều bị khởi tố với cáo buộc ‘trốn thuế’.

Vào ngày 8/7/2021, Ủy ban Bảo vệ Quyền làm người Việt Nam (VCHR) tại Pháp ra thông cáo báo chí nhận định rằng việc bắt giữ nhà báo Mai Phan Lợi và luật gia Đặng Đình Bách là biện pháp của chính phủ Hà Nội nhằm ngăn chặn việc hình thành ‘Nhóm Tư vấn Trong nước (VN DAG). Đây là nhóm được cho biết sẽ bao gồm các xã hội dân sự độc lập theo qui định tại Chương Mậu dịch & Phát triển Bền vững của Hiệp ước Mậu dịch Tự Do Liên Âu- Việt Nam (EVFTA).

Ban Tư vấn Liên Âu (EV DAG) đã được thành lập vào tháng 12/2020 và đã tiến hành hai lần hội nghị. Riêng Ban Tư vấn Việt Nam (VN DAG) đến nay vẫn chưa được thiết lập.

Hai ông Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách còn là thành viên trong Ban Điều Hành Mạng lưới VNGO-EVFTA. Mạng lưới này bao gồm bảy tổ chức xã hội dân sự và hình thành vào tháng 11 năm ngoái. Mục đích của Mạng lưới VNGO-EVFTA được cho biết nhằm phổ biến thông tin về Hiệp định Mậu dịch Tự do Liên Âu- Việt Nam (EVFTA), sự hình thành các xã hội dân sự Việt Nam, và DAG.

Tội ‘trốn thuế’ từng được cơ quan chức năng Việt Nam sử dụng để bắt giam một số nhà hoạt động xã hội tại Việt Nam công khai chỉ trích Chính phủ trong những năm qua như trường hợp Luật sư Lê Quốc Quân, blogger Điếu Cày Nguyễn văn Hải, nhà báo Trương Duy Nhất… Tuy vậy, cũng theo VCHR, đây là lần đầu tiên Chính phủ Hà Nội nhắm vào hai người từng hoạt động công khai với những dự án bền vững, có đăng ký với Nhà nước và được cộng đồng quốc tế hỗ trợ.

Nhà báo Mai Phan Lợi là một trong sáu đại diện các tổ chức xã hội dân sự được chính phủ Hà Nội cho phép đến dự buổi gặp mặt với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama hồi tháng 5/2016.