Không thể tiếp tục bao cấp
Giá dầu thô trên thị trường thế giới đã vượt qua mức 120 đô la/thùng, ảnh hưởng tòan bộ các chế phẩm từ dầu hỏa. Ngày 7/5 tuyên bố với báo chí tại hành lang Quốc hội, bộ trưởng tài chánh Vũ Văn Ninh xác định rằng, chính phủ sẽ không thể kéo dài việc làm méo mó thị trường, can thiệp giá cả và bao cấp tràn lan, khả năng Nhà nứơc không kham nổi.
Theo mốc thời gian kềm giá các mặt hàng thiết yếu được loan báo trứơc đây là đến hết tháng 6, như vậy kể từ tháng 7 sắp tới giá các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, sắt thép, lương thực có thể sẽ tăng giá theo cơ chế thị trường, dù rằng chính phủ có thể áp dụng một lộ trình ưu tiên tùy theo tình hình.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Phát Triển IDS, một tổ chức tư nhân đầu tiên ở VN trong lãnh vực này, đưa ra n hận định:
“Khủng hỏang lương thực thực phẩm tòan cầu, khủng hỏang năng lượng tòan cầu, cái giá của quốc tế sẽ ảnh hưởng vào VN rất là nhanh chóng. Đấy là điều không một cơ quan nào dùng một biện pháp hành chính nào có thể cản được.”
Chưa nói tới giá điện, giá sắt thép vật liệu xây dựng, chuyện xăng dầu tăng giá là điều chắc chắn
xảy ra, trong khi vật tư nông nghiệp như phân bón thúôc trừ sâu sử dụng cho vụ Hè Thu hiện nay đã tăng gấp ba lần so với vụ Đông Xuân.
Cái gì cũng tăng hết, nếu có được tăng lương nữa thì cũng không đủ theo giá sinh họat. Người nghèo coi như khổ lắm, chủ yếu đong gạo nấu cơm cho con ăn thôi chứ chợ búa thịt thà bây giờ đắt lắm nó cứ mỗi ngày từ từ nó bò lên.
Bà nội trợ ở Sài Gòn
Mặc dù Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát nói rằng đã kiểm soát được giá cả và tình hình cung cấp gạo trên thị trường, nhưng giá lương thực ở VN sau đợt đầu cơ sốt ảo đã không trở lại mức trứơc đó. Một bà nội trợ ở TP.HCM nói với chúng tôi:
“Gạo nhà tôi ăn thường xuyên chính xác là 10 ngàn, chờ cho cơn sốt êm rồi, bữa nay (7/5) tôi ra chợ hỏi ngừơi ta nói bây giờ 15 ngàn/kg, cái gì cũng tăng theo hết, nếu có được tăng lương nữa thì cũng không đủ theo giá sinh họat. Người nghèo coi như khổ lắm, chủ yếu đong gạo nấu cơm cho con ăn thôi chứ chợ búa thịt thà bây giờ đắt lắm nó cứ mỗi ngày từ từ nó bò lên, 1 cân thịt lên 1 ngàn, 2 ngàn.”
Nguy cơ xáo trộn xã hội
Sự tác động của giá lương thực trên thực tế gây ra nguy cơ về xáo trộn xã hội với ảnh hưởng sâu rộng hơn, như nhận định của chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh ở Hà Nội:
“Chính phủ đã cố gắng cân đối nhu cầu, giải tỏa tâm lý đầu cơ nọ, nhưng giá gạo tuy có giảm xúông nhưng vẫn cao hơn giá trứơc khi xảy ra đầu cơ khỏang từ 2 nghìn tới 4 nghìn 1kg gạo. Như vậy ảnh hưởng xấu tới người nghèo, sinh viên và các nhóm dân cư dễ bị tổn thương.”
Nếu tình trạng tăng vật giá là chỉ dấu của mức độ lạm phát thì quả chính phủ Việt Nam đang ở trong tình trạng dầu sôi lửa bỏng. TS Nguyễn Quang A đưa ra những dự báo:
“Tỷ lệ giảm nghèo ở Việt Nam trong thời gian vừa qua đạt được rất khá, thì có thể trong thời gian này tỷ lệ người nghèo sẽ tăng lên đáng kể. Đấy là một vấn đề hết sức thiết yếu về mặt xã hội. Chính phủ VN, theo tôi biết, họ rất ý thức việc này.”
Những gói giải pháp mà thủ tứơng Nguyễn Tấn Dũng đề ra, được giới chuyên gia mô tả là quá dàn trải, sẽ khó lòng cản được tình trạng vật giá gia tăng trong thời gian sắp tới.