ရေဒီယို အခြန်မဆောင်လ္တွင် အရေးယိူံိုင်

လူထုခေၝင်းဆောင် ဒေၞအောင်ဆန်းစုဋ္ဌကည်ကို ဖမ်းဆီး္ဘပီး တရားစြဲဆိုတာတြေ စလုပ်တဲ့အခဵိန်ကစလိုႛ ဒီသတင်းအူပည့်အစုံကို ူပင်ပမီဒီယာတေကြနေ ထုတ်လြင့်ပေးနေတာဋ္ဌေကာင့် ရေဒီယိုကိုပဲ အားကိုး္ဘပီး သတင်းနားထောင်နေရတဲ့ ူမန်မာူပည်သူတေဟြာ ရေဒီယိုတေကြို အေူပးအလြား ဝယ်ဋ္ဌကတာဋ္ဌေကာင့် ရေဒီယိုတြေ အရောင်းသြက်ခဲ့ပၝတယ်။

2009.06.08
radio-listener-305 မြန်မာပြည်သူများသည် ရေဒီယို သတင်းကို အဓိက နားထောင်လေ့ရှိကြပြီး၊ ပုံမှာ စစ်တွေမြို့အနီး မော်တော်ပေါ်တွင် လှိုင်းတို ရေဒီယို နားထောင်နေသူ တဦး ဖြစ်ပါသည်။ (Photo: RFA / Tyler Chapman)
Photo: RFA / Tyler Chapman)
ဒီလိုံိုင်ငံနဲႛ တဝန်း ူပည်သူတြေ ရေဒီယိုကိုစိတ်ဝင်စားနေခဵိန်မြာ ဆက်သြယ်ရေး စာတိုက်နဲႛ ဋ္ဌေကးနန်းဝန်ဋ္ဌကီးဌာနကနေ ရေဒီယို အခြန်မဆောင်ရင် အရေးယိူံိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ထုတ်ူပန်ခဵက် ထြက်ပေၞလာပၝတယ်။

ရေဒီယိုအခြန် ဘယ်လောက်ဆောင်ရမြာလဲ၊ ဘယ်လို ရေဒီယိုအမဵိြးအစားတြေ ဆောင်ရမလဲ၊ မဆောင်ရင် ဘယ်လိုအရေးယူမလဲ ဆိုတာတြေ သိံိုင်ဖိုႛ RFA က ရန်ကုန်စာတိုက်ဋ္ဌကီးကို မေးူမန်းဋ္ဌကည့်တော့ တာဝန်ရြိသူတဦးက ခုလိုေူပာပၝတယ်။

တာဝန်ရြိသူ။    ။ “ဘယ်လိုဆောင်ရမလဲဆို စာတိုက်မြာ သူႛရဲ့ပုံစံလေး ရြိလိမ့်မယ်လေ သူရဲ့ အဲဒီပုံစံလေး ူဖည့်္ဘပီး သူတိုႛရဲ့ကဵသင့်ငြေလေး ဘယ်လောက်မြ ပိုက်ဆံမရြိပၝဘူး၊ ကဵသင့်ငြေလေး ပေးလိုက်႟ုံပဲ သူတိုႛရဲ့ စက်နံပတ်တြေ ဘာတြေ ကူးသြားလိုက်ပေၝ့ ။ အိတ်ဆောင်က ခုမြ ပေၞလာတာဆိုတော၊ႛ ကဵမတိုႛမသိသေးဘူး၊ စာတြေ မလာသေးတော့ မသိသေးဘူး၊ စာလာမပြဲ ေူပာလိုႛရမယ်။ ဟိုအရင်ကတော့ ရေဒီယိုတြေ လာလုပ်ဋ္ဌကတာပေၝ့ ၊ မလုပ်တဲ့လူ တော်တော်မဵားမဵား ရြိပၝတယ်။ လုပ်တဲ့လူကနည်းပၝတယ်။ ကဵမတိုႛဆီမြာ ဘာမြ အမိန်ႛခဵတဲ့ စာမလာသေးတော့ မသိသေးဘူး စာလည်း မဝင်တော့ မသိသေးဘူး။”

ဝၝရင့ိံိုင်ငံရေးသမားဋ္ဌကီးလည်းူဖစ် အဂဿလိပ်ခေတ်၊ မဆလခေတ်၊ နဝတခေတ်တေကြို ူဖတ်သန်းခဲ့ဘူးတဲ့ သခင်ခဵန်ထြန်းကတော့ ရေဒီယိုအခြန်ကို မဆလခေတ်ဦးတုန်းက တိံြစ် ၁၀ ဆောင်ခဲ့ရပေမဲ့ နောက်ပိုင်း မဆောင်တော့တာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး သူရဲ့သဘောထားကို ခုလိုေူပာပၝတယ်။

သခင်ခဵန်ထြန်း။          ။ “ရေဒီယိုတေကြတော့ ိံိုင်ငူံခားသတင်းတေကြို နားထောင်တယ်ဆို္ဘပီး ရေဒီယိုတေကြို အ္ဈိံရာယ်ရြာမယ်ဆို္ဘပီး သတင်းတေကြ ူဖစ်နေတယ်လေ။ ရေဒီယိုတေကြို နားမထောင်အောင်လုပ်တဲ့သဘောမဵိြးူဖစိံိုင်တာပေၝ့ ရေဒီယိုလိုင်စင်တေကြ အစကတည်းက လူတေကြ ိံြစ်စဉ်ဆောင်ဋ္ဌကပၝတယ်။ သူတိုႛက လက်မခံလိုႛ ခုမတြခၝ ူပန်ဋ္ဌေကူငာသလား မေူပာတတ်ဘူး။ သူတိုႛ အခြန်တော်လက်ခံရင်တော့ လူတေကြ အခြန်တော်ဆောင်ဖိုႛ ဝန်မလေးဋ္ဌကပၝဘူး။ သြားဆောင်တော့လည်း ဟိုကမပေးသေးဘူး အမိန်ႛမလာသေးဘူးဆို္ဘပီး စာတိုက်က ေူပာလြတ်တာပဲ။”

သူဟာရေဒီယို စြဲစြဲူမဲူမဲ နားထောင်သူလည်း ူဖစ်ပၝတယ်။ ူမန်မာသတင်းသမဂ္ဂ ဒုဥက္ကှူ ဦးဇင်လင်းကတော့ ိံိုင်ငံတကာမြာ ရေဒီယိုလိုင်စင်ဆောင်ရတာ မရြိတဲ့အတြက် ဒီလုပ်ရပ်က ူပည်ပ အသံလြင့်ဌာနတေကြ ထုတ်လြင့်တာတေကြို တားဆီးခဵင်တဲ့ ပထမေူခလြမ်းပၝပဲလိုႛ ဝေဖန်ပၝတယ်။

ဦးဇင်လင်း။     ။ “ဥပဒေအရဆိုတာက မူလက ရြိတော့ရြိတယ်။ ကိုယ့်လက်ထဲမြာ ရေဒီယိုရြိတယ်ဆိုရင် ပိုင်ဆိုင်ဋ္ဌေကာင်းနဲႛ ရေဒီယိုရဲ့ အမိဵြးအမည် ဘာညာ စာတိုက်ဋ္ဌေကးနန်းမြာ သြား္ဘပီး မြတ်ပုံတင်ရတာမဵိြး ရြိတယ်။ ဟိုတုန်းကတော့ အဓိကက အခြန်ငေရြဖိုႛအတြက် လုပ်တာပဲ။ အဲဒီတုန်းက ရေဒီယိုဆိုတာက မီးသီးနဲႛ ရေဒီယိုအဋ္ဌကီးဋ္ဌကီးတြေပေၝ့လေ၊ ဒီလို ရေဒီယိုအသေးလေးတြေ ထရန်စစ်စတာ ရေဒီယိုတော့ အဲလို ရယ်ဂဵစ်စတာ လုပ်ရတာတော့ ရြိမရြိ မသေခဵာဘူး ဒၝပေမဲ့ မလုပ်ဋ္ဌကပၝဘူး။ ခေတ်မီတိုးတက်တဲ့ ိံိုင်ငံတေမြြာတာ့ ဒီလိုလိုင်စင်လုပ်ရတာတြေ မရြိတော့ပၝဘူး အဓိကကတော့ ကဵနော်ူမင်တာကတော့ ိံိုင်ငံတကာကနေ သတင်းစီးဋ္ဌေကာင်း စီးဆင်းနေတာကို သူတိုႛအနေနဲႛ ဟန်ႛတားခဵင်တဲ့အတြက် ဒီလို အစပဵိြးလိုက်တာ ူဖစိံိုင်တယ်။”

ူမန်မာသတင်းသမဂ္ဂ ဒုဥက္ကှူ ဦးဇင်လင်း သုံးသပ်သြားတာပၝ။ အလားတူ မိံြစ်တုံးကလည်း ူပည်ပကနေ ထုတ်လြင့်တဲ့ ႟ုပ်ူမင်သံဋ္ဌကားလိုင်းတေကြို ူမန်မာူပည်သူတြေ ဋ္ဌကည့်႟ြနေတာ မဵားလာတဲ့အတြက် ္ဘဂိြဟ်တုဖမ်းတဲ့ စလောင်းတခဵပ်ကို ၅သိန်း ဆောင်ရမယ်၊ ၁၀ သိန်းဆောင်ရမယ် ဆိုတဲ့သတင်းတြေ ထြက်ခဲ့ပေမဲ့ မထိန်းခဵြပိံိုင်ပဲ ူပည်သူလူထုကတော့ ဋ္ဌကည့်ူမဲ နားထောင်ူမဲပဲ ူဖစ်တယ်လိုႛ စုံစမ်းသိရြိရပၝတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။