အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးနေႛ RFA အထူးအစီအစဉ်မဵား

လူႛအခြင့်အရေးိံြင့် ူမန်မာ့လူႛဘောင်

ူမန်မာ့ယဉ်ကေဵးမကြကော လူႛအခြင့်အရေးသဘောတေနြဲႛ သင့်တင့်ညီညြတ်ရဲ့လား။ လိုက်လေဵာညီထြေ ရြိရဲ့လား။ ူမန်မာ့ယဉ်ကေဵးမဟြာ ဗုဒ္ဌအဆုံးအမကို အေူခခံတဲ့၊ ဗုဒ္ဌသာသာနာလြမ်းမိုးတဲ့ ယဉ်ကေဵးမြ ူဖစ်တာေုကာင့် ဗုဒ္ဌအဆုံးအမနဲႛ လူႛအခြင့်အရေး သဘောကို ခဵိန်ထိုးုကည့်ရမြာပၝ။

ူမန်မာ့ယဉ်ကေဵးမြ လူႛအဖြဲႚအစည်းမြာ လူႛအခြင့်အရေးကို အသိအမြတ်ူပတြဲ့သဘော၊ လေးစားတဲ့ သဘောတြေ ရြိခဲ့္ဘပီးသား ူဖစ်နေပၝသော်လည်း အာဏာနဲႛပတ်သက်လာတဲ့အခၝ ူဖစ်ပေၞလာတဲ့ သဘောထား၊ ပေၞပေၝက်လာတဲ့ လူႛသဘာဝဆိုးတေကြ အင်အားကောင်းခဲ့တာေုကာင့် ဒီလူႛအခြင့်အရေးသဘောတြေ မြေးမြိန်ခဲ့ရပုံကို ဦးသစ်ဆင်းက စုစည်းတင်ူပမြာူဖစ်ပၝတယ်။

ူမန်မာ့ လူႛဘောင်နဲႛလူႛအခြင့်အရေးအေုကာင်း သီရိလကဿာိံိုင်ငံက ဗုဒ္ဌတက္ကသိုလ်တခုမြာ လေ့လာသင်ယူနေတဲ့ ူမန်မာ ရဟန်းတော် ဦးဥက္ကှူနဲႛ ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် လူႛအခြင့်အရေး ပညာပေးဌာနက ဦးအောင်မဵိြးမင်းတိုႛရဲ့ အူမင်တေကြိုလဲ ထည့်သြင်း တင်ူပထားပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေးိံြင့် ူမန်မာ့လူႛဘောင်။

လူႛအခြင့်အရေး ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူမဵား၏ ူမန်မာိံိုင်ငံအပေၞ အူမင်

ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေႛဟာ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာလူႛအခြင့်အရေး ေုကညာစာတမ်းဋ္ဌကီးကို ကမႝာ့ိံိုင်ငံ အမဵားစုက လက်မြတ်ထိုး အတည်ူပခြဲ့တဲ့ အိံြစ် ၆၀ ူပည့် နေႛရက် အခဵိန်အခၝူဖစ်ပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ လြတ်လပ်ရေးရ္ဘပီးခဵင်း ကုလသမဂ္ဂ အဖြဲႚဝငိံိုင်ငံတိံိုင်ငံအနေနဲႛ ဒီေုကညာစာတမ်းဋ္ဌကီးကို လေးစားလိုက်နာဖိုႛ လက်မြတ်ထိုးခဲ့တဲ့ိံိုင်ငံ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ အိံြစ် ၆၀ ူပည့်တဲ့ အခဵိန်မြာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ဒီအခဵိန်ကာလမြာ လူႛအခြင့်အရေးအေူခအနေတေဟြာ ပိုဆိုးဝၝးလာတယ်လိုႛ လူႛအခြင့်အရေး ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူတေနြဲႛ အဖြဲႚစည်းတေကြ ေူပာုကပၝတယ်။

ကုလသမဂ္ဂူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးအထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ ထောမတ် ကင်တားနား (Tomas Quintana, UN Special Rapporteur for Human Rights in Burma)၊ ကုလသမဂ္ဂ လြတ်လပ်စြာ တြေးခေၞယူဆခြင့်နဲႛ ထုတ်ဖော်ူပသခြင့်ဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်ကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ ဖရန်ႛလာရူ (Mr. Frank La Rue, UN Special Rapporteur for Freedom of Opinion and Expression) ၊ နဲႛ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့် အဖြဲႚဋ္ဌကီး (Amnesty International) က ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ သုတေသနပညာရြင် မင်္စတာ ဘင်ဂဵမင် ဇာဝၝ့ကီး (Mr. Benjamin Zawacki, Burma Researcher) တိုႛကို ဆက်သြယ်မေးူမန်း္ဘပီး ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်းတင်ူပထားပၝတယ်။

စုစည်းတင်ူပခဵက်။

ရဟန်းသံဃာမဵားအပေၞ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မြ

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ သံဃာတြေ ခံစားနေရတဲ့ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်ခံရမူတေဟြာ လြန်ခဲ့တဲ့ ိံြစ်ပေၝင်း ၄၀ အတြင်း ထင်ထင်ရြားရြားူမင်တြေႚိံိုင်တယ်လိုႛ သံဃာ အဖြဲႚအစည်းတေကြ မိန်ႛပၝတယ်။

သံဃာတြေ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်ခံရမူတေအြေုကာင်း တေကြို ရဟန်းပဵိမြဵား အဖြဲႚ ဥက္ကှူ ဦးခေမာစာရ ရြေႚနေ ဦးညီညီလိြင်၊ သံဃာ့ တပ်ပေၝင်းစုမြ အရြင်ပညာ္ဋိံာ နဲႛ အရြင်ဂမႝီရ ရဲ့ ညီမူဖစ်သူ မခင်သူသူ တိုႛကို ဦးတင်အောင်ခိုင်က မေးူမန်းထားပၝတယ်။
သံဃာမဵားအပေၞ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မြ။

သတင်းစာဆရာဋ္ဌကီး ဦးဝင်းတင် ကိုယ်တိုင် ခံစားခဲ့ရသည့် လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မြ

ဦးဝင်းတင်က ူမန်မာူပည်ဟာ ကမႝာမြာလူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မအြမဵားဆုံးရြိနေတဲ့ ိံိုင်ငံတိံိုင်ငူံဖစ်နေပုံ၊ သူကိုယ်တိုငိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်းခံခဲ့ရပုံတြေ၊ ထောင်ထဲအကဵဉ်းကဵနေစဉ် ကာလ ၁၉၉၅ ခိုံြစ်မြာ ကုလသမဂ္ဂလူႛအခြင့်အရေးကော်မရြင်ကို သူအပၝအဝင် ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတခဵိြႚက လက်မြတ်ရေးထိုး္ဘပီး အင်းစိန်အကဵဉ်းထောင်ထဲကနေ လ္တွိြႚဝြက် တိုင်ုကားခဲ့တဲ့အတြက် စစ်အစိုးရအာဏာပိုင်တေကြ ိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်း္ဘပီး ိံြစ်ရြည်ထောင် ဒဏ်တြေ ထပ်တိုးခံခဲ့ရပုံတေကြို ူပန်လည်ေူပာဆို္ဘပီး၊ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လူႛအခြင့် အရေးနေႛ ိံြစ် ၆၀ ူပည့်နေႛမြာ ကမႝာအရပ်ရပ်ကူမန်မာလူမဵိြးတေအြပၝအဝင်၊ အိမ်နီးခဵင်း ိံိုင်ငံတြေူဖစ်တဲ့တ႟ုတ်၊ အ္ဋိံိယအပၝအဝင်၊ ကမႝာ့ိံိုင်ငံတေအြနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာလူႛအခြင့် အရေး ခဵိြးဖောက်ခံနေရတာတေကြို လက်ပိုက်ုကည့်မနေုကပဲ ကူညီုကဖိုႛ တိုက်တြန်းလိုက် ပၝတယ်။

အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးနေႛ ိံြစ် ၆၀ ူပည့် အထိမ်းအမြတ်အူဖစ် သူႛရဲ့ အတြေႚအုကံြတေကြို ကိုနေရိန်ကေဵာ်က ဆက်သြယ်မေးူမန်းထားပၝတယ်။
ဦးဝင်းတင်၏ ကိုယ်တြေႚ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မမြဵား။

အကဵဉ်းထောင်တြင်း ိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်းမြ

ူမန်မာစစ်အစိုးရအုပ်ခဵြပ်တဲ့ကာလတြင်း လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မြတေထြဲက တခုူဖစ်တဲ့ အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လူႛအခြင့်အရေးနေႛ ၄၃ ိံြစ် ူပည့်ူဖစ်တဲ့ ၁၉၉၁ ခိုံြစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေႛမြာ ကေဵာင်းသား ၄၀၀ကေဵာ် ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ထဲက ထောင်ဒဏ် ၁၅ ိံြစ်ခဵမြတ်ခံခဲ့ရ တဲ့ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားဟောင်းတဦးရဲ့ ကိုယ်တြေႚအတြေႚအုကံြ၊ အမဵိြးသမီးိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားဘဝနဲႛ ဖမ်းဆီး ိံြိပ်စက်ခံရသူတဦးရဲ့ အတြေႚအုကံြ၊ လက်ရြိ ထောင်ဒဏ်ခဵ မြတ်ခံထားရတဲ့ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတဦးရဲ့ ဖခင်ေူပာဆိုခဵက်နဲႛ လူႛအခြင့်အရေးလြပ်ရြားသူ AAPP တြဲဘက် အတြင်းရေးမြြးရဲ့ လူႛအခြင့်အရေးေုကညာခဵက်ပၝအခဵက်နဲႛ ိံြိင်းယြဉ်ေူပာဆိုခဵက်တေကြို ိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်းမဆြိုင်ရာ က္ပအူဖစ် ကိုနေရိန်ကေဵာ်က စုစည်းတင်ူပထားပၝတယ်။
ိံြိပ်စက်ညၟဉ်းပန်းမမြဵား။

လူႛအခြင့်အရေးအပေၞ တိုင်းရင်းသား ခေၝင်းဆောင်မဵား၏ အူမင်

ကမႝာ့ လူႛအခြင့်အရေး ေုကညာစာတမ်းကို လက်မြတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး တိုင်းရင်းသားခေၝင်းဆောင်တြေူဖစ်တဲ့ ူပည်သူႛလြတ်တော် ကိုယ်စားူပြကော်မတီ (CRPP) ရဲ့ ဥက္ကှူ ဦးအေးသာအောင်၊ ရြမ်းအမဵြိးသား ဒီမိုကရေစီအဖဲြႚခဵြပ် (SNLD) ရဲ့ ေူပာရေးဆိုခြင့်ရြိသူ ဦးစိုင်းလိတ်၊ စည်းလုံးညီညြတ်သော တိုင်းရင်းသားမဵားအဖဲြႚ(UNA) ရဲ့ ေူပာရေးဆိုခြင့်ရြိသူ ဦးပူးကဵင်ရြင်းထန်နဲႛ ူပည်ပအေူခစိုက် ူပည်ထောင်စု ူမန်မာိံိုင်ငံ အမဵြိးသားကောင်စီ (NCUB) ရဲ့ ေူပာရေးဆိုခြင့်ရြိသူ ဦးူမင့်သိန်း တိုႛရဲ့ အူမင်တေကြို RFA က လက်လြမ်းမီသလောက် စုစည်းတင်ူပထားပၝတယ်။

တိုင်းရင်းသားခေၝင်းဆောင်မဵားအူမင်။

အေူခခံ လူႛအခြင့်အရေးရလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်သင့်သလဲ။

စစ်အစိုးရအုပ်ခဵြပ်နေတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူသားတိုင်းအတြက် မရြိမူဖစ်လိုအပ်တဲ့ အေူခခံ လူႛအခြင့်အရေးတြေ ရလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်သင့်တယ် ဆိုတာနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ူမန်မာိံိုင်ငံ ဒေသအသီးသီးက ူပည်သူတေရြဲ့ အူမင်တေကြို တင်ူပထားပၝတယ်။ လူမနြယ်ပယ်အသီးသီးက ူပည်သူတြေူဖစ်တဲ့ အင်ဂဵင်နီယာတဦး၊ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ပိုင်ရြင်တဦးနဲႛ စီးပြားရေးလုပ်ငန်းရြင်တေကြို မေးူမန်း္ဘပီး မအင်ုကင်းိံိုင်က စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

ူပည်သူမဵား၏အူမင်။