အိုမန်ရောက် မြန်မာအိမ်အကူ ၁၀၀ နီးပါး အခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံတွေ့နေ

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ အိုမန်နိုင်ငံမှာ အိမ်အကူအဖြစ် အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာ အမျိုးသမီး ၁၀၀ နီးပါး ရှိပြီး အများစုဟာ အိုမန်နိုင်ငံ မြို့တော် မူစကတ် (Muscat) နဲ့ မြို့ကြီးတစ်ခုခုရဲ့ လေဆိပ်ကိုရောက်တာနဲ့ အလုပ်ရှာပေးတဲ့ ပွဲစားတွေက နိုင်ငံကူး လက်မှတ်တွေကို သိမ်းယူလိုက်ပြီး၊ အိမ်ရှင် ရှာမတွေ့မချင်း အခန်းထဲမှာ ပိတ်လှောင်ခံ ထားရတယ်လို့ အိမ်အကူအမျိုးသမီးတွေက ပြောပါတယ်။

အိုမန်နိုင်ငံကိုရောက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးအားလုံးနီးပါးဟာ အလုပ်ချိန် မတရားခိုင်းစေတာ၊ နားရက်မရတာ၊ အစားအသောက် ပုံမှန်မစားရတာ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်တာ၊ ကိုယ်ထိလက်ရောက် ရိုက်နှက်တာတွေကို  ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့နယ်က အသက် ၂၀ အရွယ် မမေဇင်နှင်း ဟာ အခုနှစ် မေလ ၂၂ ရက်နေ့ က အိုမန်နိုင်ငံကို ရောက်လာခဲ့တာပါ။

"မြန်မာနိုင်ငံက ညီမလေးတို့ အေးဂျင့်က ညီမလေးတို့ အကောင့်တွေကို ဘလော့သွားတယ်"

ကလေးမြို့မှာကျန်ခဲ့တဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် မိသားစု စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေအောင် အိုမန်ကို ရောက်လာခဲ့ပေမယ့် အိမ်ရှင်အမျိုးသားက နှုတ်နဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားတာ၊ ဖြားယောင်းသွေးဆောင်တာကို ကြုံနေရတယ်လို့ မမေဇင်နှင်း က  ပြောပါတယ်။

"မြန်မာနိုင်ငံက ညီမလေးတို့ အေးဂျင့်က ညီမလေးတို့ အကောင့်တွေကို ဘလော့သွား တယ်။ Whatappကနေ သူ့ကို တစ်ခါဆက်သွယ်တယ်၊ သူ ပြန်မပြောတော့ဘူး၊ သူဌေးမယောက်ျားက ညီမဆီကို မကောင်းတဲ့ ဗီဒီယို တွေ ပို့တယ်၊ ကောင်မလေးတွေ ဘောင်းဘီတိုတိုလေးတွေ ဝတ်ပြီး ကတာတွေ ပို့တယ်။ ဟိုတစ်ခါ နေမကောင်းတော့ သမီးပြောလိုက်တယ် ငါ့ကိုအဲဒီလိုတွေ မပို့ပါနဲ့ ငါဒီနိုင်ငံကို အလုပ်လာလုပ်တာ၊ မနှောင့်ယှက်ပါနဲ့လို့ ပြောလိုက်တယ်"

အိုမန်နိုင်ငံကို ပို့ပေးခအဖြစ် မြန်မာပြည်က ပွဲစားကို  ငွေကျပ် ၁၂ သိန်း ပေးခဲ့ရပေမယ့် အိမ်ရှင်ရဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျူးလွန်တာတွေကို တိုင်တန်းတဲ့အခါ တာဝန်ယူဖြေရှင်းတာမျိုး မရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ အိမ်အကူအများစုဟာ အိမ်ရှင်နဲ့ အဆင်မပြေလို့ ပွဲစားထံကို ပြန်မယ်ဆိုရင် အခန်းထဲပိတ်လှောင်ထားတာ၊ အစားအသောက်မကျွေးတာနဲ့ ရိုက်နှက်ခံရ တာတွေကြောင့် မပြန်ရဲဘဲ ပြေးစရာမြေမရှိတာကြောင့်  အိမ်ရှင်ထံမှာပဲ ဆက်လုပ်နေရ တယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

 ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မင်းပြားမြို့နယ်မှာ နေထိုင်တဲ့ အသက်၂၂ နှစ်အရွယ် မသိင်္ဂီထွန်းဟာလည်း အိုမန်နိုင်ငံကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်  ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့က ရောက်လာတာပါ။ သူဟာ အလည် အပတ်ဗီဇာနဲ့ လာခဲ့တာကြောင့် အချိန်ရတဲ့ တစ်လအတွင်းမှာ အိမ်ရှင်တွေနဲ့ စကိုက်ကနေ အင်တာဗျုးတွေ လုပ်ခဲ့ရပြီးနောက် အိုမန်နိုင်ငံ ဆာလာလာမြို့ (Salalah) က အာရပ် သူဌေးရဲ့ နေအိမ်ကို ရောက်လာခဲ့တာပါ။

စရောက်ကတည်းကနေ အခု သုံးလကြာတဲ့အထိ နားရက်မရှိ အစားအစာ ပုံမှန်မစားရဘဲ နေ့စဉ် ပင်ပင်ပန်းပန်း အလုပ်လုပ်နေရတယ်လို့ မသိင်္ဂီထွန်း က ပြောပါတယ်။

“မြန်မာ အေးဂျ့င်ကပြောတယ် သူတို့ကျောင်းပိတ်ရက်တွေ သောကြာနဲ့ စနေ နားရ တယ်။ အိမ်မှာ ဘာမှလည်း မလုပ်ရဘူး၊ သူတို့ဘာသာ ချက်စားတယ်နော်၊ နင်တို့ ဘာသာ စားစရာရှိတာစား၊ အိပ်လို့ရတယ် နေ့ခင်းဘက်။ သူတို့ကျောင်းဖွင့်ရက်ကျတော့ လည်း နေ့ခင်းဘက် တစ်နာရီဆို တစ်နာရီ နားခိုင်းတယ်လို့ ပြောတယ်။ သမီးက ရောက် တာလည်းကြာပြီ တစ်ခါမှလည်း မနားရဘူး၊ အခက်အခဲဖြစ်ဆုံးက အစားအသောက် ကြက်ဥတောင် မကျွေးဘူးဆိုတော့ ကျန်တဲ့ဟာတွေကတော့ သမီးကို ဝယ်ပေးဖို့ ဝေးတောင် ဝေးပဲ။ သူတို့ကို မစားမသောက်ဘဲနဲ့ လုပ်ပေးရင် သူတို့က အရမ်း သဘောကျတယ်”

လောလောဆယ် တစ်လကို အိုမန်ငွေ (ရီရယ် ၁၂၀ - မြန်မာငွေနဲ့ဆိုရင် ခြောက်သိန်းခွဲ ကျော်) ရပြီး အိုမန်ကိုထွက်လာနိုင်အောင် စီစဉ်ပေးတဲ့ ရန်ကုန်က ပွဲစားကို သုံးလစာ ပေးရတယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

အိုမန်နိုင်ငံ၊ ဆာလာလာမြို့က သုံးထပ်တိုက်မှာ မိသားစု လေးဦးအတွက် သူတစ်ယောက် တည်း အလုပ်လုပ်ပေးနေရတာပါ၊ အစားအသောက်အပြည့်အဝ မစားရလို့ အိမ်အလုပ်တွေ မလုပ်နိုင်တဲ့အခါ ပြန်ချင်ပေမယ့် ပွဲစားခ မြန်မာငွေ သိန်း ၆၀ လျော်ကြေး တောင်းတာ ကြောင့် မပြန်နိုင်ဘဲ ဆက်လုပ်နေရတယ်လို့ မသိင်္ဂီထွန်းက ဆိုပါတယ်။

မသိင်္ဂီထွန်းရဲ့ အမျိုးသား ဖြစ်သူ ကိုအောင်မင်းစိုး ကလည်း အိုမန်မှာအဆင်မပြေတဲ့ အမျိုးသမီးဖြစ်သူကို ပြန်ခေါ်ချင်ပေမယ့် လျော်ကြေးငွေ မတတ်နိုင်ဘူးလို့ RFA ကို ပြောပါတယ်။

"သွားတဲ့ နိုင်ငံက တရားဝင် မဟုတ်တော့ သံရုံးလည်း မရှိတဲ့အတွက် အဆင်မပြေဘူး လို့ပြောရင် ဒီကလည်း ပြန်ခေါ်ချင်တယ်၊ ကျနော်တို့က အဆင်မပြေလို့ အလုပ်သွား လုပ်တာ၊ သူတို့က ခေါ်တုန်းက တစ်မျိုး ဟိုရောက်တော့ လုပ်ရတော့တစ်မျိုးဆိုတော့ အဆင်မပြေလို့ ပြန်ခေါ်ချင်လည်း လျော်ကြေးက သိန်း လေးငါးခြောက်ဆယ်ဆိုတော့ အဆင်မပြေဘူးလေ"

အိုမန်နိုင်ငံနဲ့ ဒူဘိုင်းမြို့ကို အိမ်အကူလုပ်ငန်းအတွက် လူပို့ပေးနေတဲ့ အိုမန်အခြေစိုက် အေးဂျင့်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မမီမီဇော်ကတော့ အိမ်အကူအလုပ်နဲ့ သွားသူတိုင်း အဆင်မပြေတာ မျိုး မရှိသလို၊ သွားမယ့်သူတွေကိုလည်း မြန်မာနိုင်ငံမှာထဲ သေချာရှင်းပြ သဘောတူပြီးမှ သာ အလုပ်လုပ်ဖို့ စေလွှတ်တာလို့ ပြောပါတယ်။

"ရောက်ရောက်ချင်းကတော့ အဆင်မပြေဘူးဆိုတာ ဒါလည်း မြန်မာပြည်မှာထဲက ပြောထားတယ်၊ သုံးလ လောက်ကတော့ပင်ပန်းမယ်၊ မြန်မာပြည်မှာတုန်းကတော့ သွားချင်လို့ ဆိုပြီးသွားကြတယ်၊ တချို့ကျတော့စာအုပ်ရှိတော့ တစ်လပြတ် ခေါ်တယ်၊ ဒူဘိုင်း၊ အိုမန်ဘက်ကပေါ့နော်၊ ဗီဇာကို အေးဂျင်က အလကားချပေးတာ၊ ဒါကိုလည်း သူတို့မလာခင်ကတည်းက သိတယ်၊ လစာကတော့ ဒူဘိုင်းဆိုရင် တစ်ထောင့်သုံးရာက နေ တစ်ထောင့်ငါးရာရမယ်နော်၊ အိုမန်ဆိုရင် တစ်ရာ့တစ်ဆယ်ကနေ အများဆုံး တစ်ရာ့သုံးဆယ်ရမယ်၊ လာတဲ့ လူတွေထဲမှာ အဆင်ပြေတဲ့သူလည်းရှိသလို မပြေတဲ့သူ လည်းရှိတယ်"

အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့   သွေးစည်းညီညွတ်သော သမဂ္ဂအဖွဲ့ချုပ် (STUM) က  အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွေကို သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းခွင် အဆင်မပြေမှုတွေကို ကူညီကယ်ဆယ်ပေးဖို့ဆိုပြီး သူတို့ထံ ဆက်သွယ်လာတယ်လို့  ပြောပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဆက်သွယ်လာသူတွေကို ပြန်ခေါ်နိုင်ဖို့က အစိုးရရဲ့ အကူအညီမပါဘဲ လုပ်လို့ မရဘူးလို့ (STUM) ရဲ့ တာဝန်ခံ မမျိုးမျိုးအေး က ပြောပါတယ်။

"လွယ်လွယ်နဲ့ ခေါ်လို့မရဘူး သူတို့ကို၊ ပြောချင်တာ လေယာဉ် လက်မှတ်ရှိတယ်၊ ပတ်စပို့စ် မရှိလို့ ခေါ်လို့မရဘူး၊ ပတ်စပို့စ်ကို ပွဲစားက သိမ်းထားတယ်၊ ပတ်စပို့စ်လည်း ရှိတယ်၊ လေယာဉ်လက်မှတ်လည်း ရှိတယ်၊ နောက်တစ်ခု ဘာဖြစ်လဲဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ အေးဂျင့်တွေက ဗီဇာတွေက ပိုက်ဆံကုန်ထားတယ်၊ အဲဒီငွေတွေကို လျော်ကြေးငွေ အဖြစ်တောင်းတယ်၊ တချို့ကျတော့ ပိုက်ဆံပေးပြီးသွားကြတယ်၊ တချို့ကျတော့ အကြွေးစနစ်နဲ့ သွားကြတယ်၊ အေးဂျင့်အချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ ကွန်ထရက်တွေ၊ ငွေကြေးကိစ္စတွေကို အဲဒါတွေကို ဒူဘိုင်းဘက်က လက်မခံနိုင်ဘူး။ သူတို့ ရသင့်ရထိုက် တဲ့ အခြေအနေကို ရမှပြန်လွှတ်မယ့် ပုံစံပဲ။ အဲဒီတော့ အစိုးရမပါဘဲ ဒီအလုပ်က မပြီး ဘူး၊ ကျမတို့လည်း အစိုးရမပါဘဲ ကြိုးစားနေတာ ယခုအချိန်အထိ အဆင်မပြေဘူး"

မြန်မာအမျိုးသမီးတွေ လူကုန်ကူးခံရတာ၊ ဘာသာစကားနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမတူတဲ့ သူတစ်ပါးနိုင်ငံမှာ အခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံနေရတာဟာ အာဏာသိမ်းမှု နောက်ဆက်တွဲ တိုင်းပြည် မတည်ငြိမ်မှုတွေကြောင့် ဖြစ်လာတာတွေရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေလို့ မြန်မာ အမျိုးသမီးများ အဖွဲ့ချုပ် (WLB) က မနန်းမို့မို့ က ထောက်ပြဝေဖန်ပါတယ်။

ဘာကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် သူတစ်ပါးနိုင်ငံမှာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေကို အစိုးရတိုင်း အဖွဲ့အစည်းတိုင်းက ဝိုင်းဝန်းကူညီဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ မနန်းမို့မို့ က တိုက်တွန်းပါတယ်။

"လူကုန်ကူးခံရတဲ့အခါမှာ တခြားနေရာတွေကို ရောက်သွားရင် သူတို့က လုံးဝကို လေးစားခြင်းမခံရတဲ့ အနေအထားတွေ ရှိတယ်၊ ပြင်ပနိုင်ငံတွေမှာ အကြမ်းဖက်မှု ပုံစံတွေကို ခံရတယ်ပေါ့၊ အထူးသဖြင့် ဒီလိုလူကုန်ကူးမှုနဲ့ ပတ်သက်ရင် ရောက်သွား တဲ့နိုင်ငံ ဘယ်နိုင်ငံပဲ ရောက်ရောက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေ ဘယ်ပဲ ရောက်ရောက်၊ ရောက်တဲ့နေရာက အစိုးရတွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေက ရောက်သွားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊ လူငယ်တွေကို ကူညီဖို့ အရမ်းလိုတယ်လို့ ကျမမြင်ပါတယ်"

အာရပ်စော်ဘွားများနိုင်ငံ ယူအေအီးကို ရောက်နေတဲ့ မြန်မာအိမ်အကူ ၁၀၀ နီးပါးလည်း အခက်အခဲမျိုးစုံ ကြုံနေရပါတယ်။ မိန်းကလေးအများစုဟာ အလုပ်ပင်ပန်းလွန်းတာ ကြောင့် အလုပ်လည်း ဆက်မလုပ်နိုင်၊ နိုင်ငံကူး လက်မှတ်လည်းမရှိ၊ မိခင်နိုင်ငံကို ပြန်နိုင် ရေးအတွက် ပွဲစားကို မြန်မာငွေ သိန်း ၆၀ ကနေ ၇၀ လောက်အထိလည်း ပြန်မလျော်နိုင် တာကြောင့် ညဘက်ဆို ပန်းခြံနဲ့ တိုက်ကြိုတိုက်ကြားမှာ အိပ်၊ နေ့ဘက်ဆို ဒူဘိုင်းမြို့က ဗလီတွေမှာ တောင်းရမ်းစားသောက်ပြီး အသက်ရှင်သန်နေထိုင်ရတယ်လို့ ကာယကံရှင် မိန်းကလေးတွေက ပြောပါတယ်။

အရှေ့အလယ်ပိုင်း နိုင်ငံတွေမှာ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ မြန်မာအိမ်အကူအမျိုးသမီးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ရီယာဒ်မြို့က မြန်မာသံရုံးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်း ရာမှာတော့ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ မိန်းကလေးတွေကို ကူညီဖို့အတွက် အိုမန်နဲ့ ယူအေအီး မှာရှိတဲ့ သံရုံးတွေနဲ့ ချက်ဆက်လုပ်ကိုင်နေတယ်လို့ RFA ကို ပြောပါတယ်။

"သံရုံးကို ဆက်သွယ်လာပြီဆိုရင် သူတို့နဲ့ဖြစ်စဉ်နဲ့ အချက်အလက်ကို တောင်းပြီးရင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံက သံရုံးတွေကို ဆက်သွယ်ပြီးတော့ သံတမန်နည်းလမ်းကနေ ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်၊ အိုမန်မှာဆို အိုမန်သံရုံးကို ချိတ်ဆက်ပါတယ်။ ယူအေအီးဆို ယူအေအီးသံရုံးကို ချိတ်ဆက်တယ်၊ ချိတ်ဆက်ပြီးရင် လိုအပ်တဲ့ အထောက်အထားတွေ ကို ပူးတွဲပေးပို့ပြီးတော့ ကူညီဖို့ ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ အခုဆိုရင် ၂၀၂၁ နိုဝင်ဘာကနေ စပြီး ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာလအထိ ၅၃ ဦး ကျနော်တို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင် ပေးနိုင်ခဲ့ပါပြီ၊ အခု အောက်တိုဘာလမှာ ကျနော်တို့ ညှိနှိုင်းနေပါတယ်၊ ပြန်ပို့ဖို့ စီစဉ် ဆောင်ရွက်နေပါတယ်"

မြန်မာနိုင်ငံ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ကတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံတွေထံ အိမ်အကူသွားလုပ်ဖို့ နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူထားတာ မရှိ သေးသလို၊ အာရပ်နိုင်ငံအတော်များများမှာ မြန်မာသံရုံး မရှိတာကြောင့် မြန်မာအမျိုးသမီး တွေ အလုပ်သွားလုပ်ရင် အခက်အခဲဖြစ်နိုင်ကြောင်း အကြုံပြုချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။