အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် ထရမ့် အနိုင်ရမှုအပေါ် အာရှခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ချက်များ

အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သမ္မတဟောင်းဒေါ်နယ်ထရမ့်ရဲ့ အောင်ပွဲဟာ ကုန်သွယ်ရေး၊ လုံခြုံရေးနဲ့ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတို့လို ကိစ္စရပ်တွေမှာ အမေရိကန်နဲ့ အာရှဒေသတွင်းဆက်ဆံရေး အပေါ် ကြီးမားတဲ့ သက်ရောက်မှုရှိလာမယ်လို့သုံးသပ်ကြပါတယ်။

သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ပတ်သက်လို့ အာရှနိုင်ငံတချို့က သာမန်ပြည်သူတွေ နဲ့ အစိုးရခေါင်းဆောင် တချို့ရဲ့အမြင်တွေကို RFA ကစုစည်းတင်ပြလိုက်ပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ အများစုကတော့ အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်မှု အောက်မှာ ရှိနေတဲ့နိုင်ငံတွေကသုံးသပ်ချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။

ဂျပန်နိုင်ငံ

ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် Shigeru Ishiba ကလည်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ဂုဏ်ပြုလိုက်ပါတယ်။

“သမ္မတထရမ့်ရဲ့အောင်ပွဲအတွက် ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်ပြီး အမေရိကန်ပြည်သူတွေရဲ့ ဒီမိုကရေစီရွေးချယ် မှုကိုလည်း ဂုဏ်ပြုချင်ပါတယ်” လို့ ပြောတဲ့အကြောင်း ရိုက်တာသတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ "ဂျပန်-အမေရိကန် မဟာမိတ်နဲ့ ဂျပန်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုမြင့်မားအောင် သမ္မတထရမ့်နဲ့ နီးနီးကပ်ကပ် လက်တွဲဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်"

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ Yoon Suk Yeol က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့အစောပိုင်းမှာ သမ္မတဟောင်းထရမ့်က လက်ရှိသမ္မတရွေးချယ်ပွဲမှာ အောင်ပွဲရရှိလိုက်ကြောင်း ကြေညာအပြီးမှာ ထရမ့်နဲ့ နီးကပ်စွာ ဆောင်ရွက်ဖို့ မျှော်လင့်တဲ့အကြောင်း ပြောလိုက်ပါတယ်။

"ထရမ့်ရဲ့ ခိုင်မာတဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ တောင်ကိုရီးယား-အမေရိကန်ရဲ့ အနာဂတ်မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုနဲ့ အမေရိကတို့ဟာ ပိုမိုတောက်ပလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ထရမ့်နဲ့ နီးနီးကပ်ကပ် အလုပ်လုပ်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်” လို့ X လူမှုကွန်ယက်မှာ ရေးသားလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ

ဦးကျော်ဇော် - သမ္မတရုံးပြောခွင့်ရသူ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)

“လက်ရှိ ဒီမိုကရက်တစ် အစိုးရလက်ထက်မှာဆိုရင်လည်း ဗားမားအက်ဆိုတာကိုဖြစ်အောင်လို့ ဒီမိုကရက်တစ်ရော ရီပတ်ဘလီကန် လွှတ်တော်အမတ်တွေ ပူးပေါင်းပြီးတော့ ကွန်ဂရက်က အတည်ပြုပြီးတော့ ဒီမိုကရက်တစ် သမ္မတက အတည်ပြု လက်မှတ်ရေးထိုးပေးခဲ့တာ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ရီပတ်ဘလီကန်ရော ဒီမိုကရက်တစ်ရော မြန်မာနိုင်ငံအရေးမှာ ကူညီပေးကြတယ်။ ဘယ်သူပဲ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ နိုင်နိုင်၊ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ကတော့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ပြည်သူလူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်တဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ရွေးကောက်တင် မြှောက်လိုက်တဲ့ သမ္မတနဲ့ လွှတ်တော်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်”

ဒေါက်တာလှကျော်ဇော - နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ

“ဒေါ်နယ်ထရမ့်နိုင်ရင်တော့ တစ်ကမ္ဘာလုံးမလွယ်ဘူး။ အနည်းအပါး ရိုက်ခတ်မှုတွေကတော့ ရှိနိုင်တာပေါ့နော်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ထရမ့်က သူ့အမေရိကားကိုပဲ ဟိုဟာဖြစ်အောင်လုပ်မယ်၊ ကျန်တဲ့ဟာတွေအကုန်ဖြတ်မယ်ဆိုတာမျိုး နေတိုးထဲကနေတောင်ထွက်မလိုလိုဘာလိုလို ပြောမှတော့ မြန်မာပြည်အရေးလောက်ကတော့ သူက ဘာဟိုဒင်းပြုမှာလဲနော့်။ ဒီမိုကရက်တစ်တွေကတော့ အိုဗားမားတို့ ဟီလာရီကလင်တန်တို့ ခေတ်ကတည်းက ဗမာပြည်ကို တော်တော် ထဲထဲဝင်ဝင်ပါထား တော့ ဒီမိုကရက်တစ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာပြည်အရေးကို တစ်စုံတစ်ရာတော့ ထောက်ထောက်ထားထားလေးတော့ လုပ်ပေးလိမ့်မယ်လို့ ထင်ရတာပေါ့ဗျာ”

အမည်မဖော်လိုသူ စစ်တပ်အရာရှိဟောင်း

“ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ကျွန်တော်က ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ လေးစားတဲ့သူ တစ်ယောက်ဖြစ်တယ်။ သူက ပြောရလို့ရှိရင်တော့ စီးပွားရေးသမားတစ်ယောက်ဖြစ်တော့ အမေရိကန်စီးပွားရေးကို သူ အာရုံစိုက်လိမ့်မယ်။ ကျန်တာတွေ တွေးမှာမဟုတ်ဘူး။ မြန်မာပြည်အနေအထားနဲ့ပတ်သက်ရင် အမေရိကန်ရဲ့ စွက်ဖက်မှုတွေက လာဖို့မရှိဘူး။ ဒါကျွန်တော့်အမြင်ပါပဲ”

တရုတ်နိုင်ငံ

Mao Ning - ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ (တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန)

"အပြန်အလှန်လေးစားမှု၊ ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး၊ ပါဝင်သူအားလုံးအကျိုးရှိစေတဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအခြေခံမူတွေနဲ့အညီ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ရှုမြင်ပြီး ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း" ထရမ့်အောင်ပွဲရကာနီးအချိန် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုမှာ ပြောလိုက်ပါတယ်။

တရုတ်နေ့စဉ်သတင်းစာ The China Daily မှာတော့ “ဆက်ဆံရေးတိုးတက်ဖို့ အမေရိကန်သမ္မတသစ်တွင် တာဝန်ရှိ” ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ခုမှာ တရုတ်-အမေရိကန်ဆက်ဆံရေးယိုယွင်းလာမှုအတွက် အမေရိကန်အပေါ် စိတ်ပျက်မိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

“ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဘယ်သူအနိုင်ရရ ရလဒ်က ကမ္ဘာကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သက်ရောက်မှုရှိလာပါလိမ့်မယ်။ အောင်နိုင်သူဟာ အမေရိကန်ရဲ့ တရုတ်မူဝါဒကို ဆုံးဖြတ်မှာဖြစ်တဲ့အတွက်ပါ” လို့ တရုတ်ပညာရှင် Fu Suixin နဲ့ Ni Feng တို့က ဆောင်းပါးမှာ ရေးသားထားပါတယ်။

“ဒီမိုကရက်နဲ့ ရီပတ်ဘလီကန်နှစ်ခုစလုံးက တရုတ်ကို အမေရိကန်ပြည်တွင်းအရှုပ်တော်ပုံမှာ ခုတုံးလုပ်ကြတယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေဟာ ယိုယွင်းပျက်စီးနေတဲ့ တရုတ်-အမေရိကန်ဆက်ဆံရေးရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ တွေကို ပေးဆပ်ရပါလိမ့်မယ်” လို့ ဆောင်းပါးရှင်တွေက ရေးသားပါတယ်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအွန်းဟာ ဒေါ်နယ်ထရမ့် သမ္မတတာဝန်ပြန်ထမ်းဆောင်တာနဲ့ ထပ်မံတွေ့ဆုံဖို့ ကြိုးစားလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း နိုင်ငံပြင်ပကိုထွက်ပြေးနေတဲ့ မြောက်ကိုရီးယား ထိပ်တန်းအရာရှိ Ri Jong Ho က RFA ကိုပြောပါတယ်။

“နျူကလီးယားကင်းစင်ရေးမှာ အမှန်တကယ်တိုးတက်မှုတွေ ရှိသည်ဖြစ်စေ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊ သူ့ရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကိုတော့ ထရမ့်က အမြဲတမ်းထုတ်ဖော်ခဲ့ပါတယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။ “ဆိုလိုတာကတော့ နောက်ထပ် လေးနှစ်ကြာ အမေရိကန်-မြောက်ကိုရီးယား ဆက်ဆံရေး ဟာ တော်တော်လေး မသေချာမရေရာ ဖြစ်နေမှာပဲဆိုတာပါပဲ”

မြောက်ကိုရီးယားက ထရမ့်ကိုတွေ့ဆုံမယ့်အတွက် ကင်ရဲ့ “နိုင်ငံတကာမှာရပ်တည်မှု” အနေအထားကို အားကောင်းစေပြီး မြောက်ကိုရီးယားကို နျူကလီးယားနိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုမှု ရရှိစေနိုင်တယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။

“ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ထရမ့်ကို ကျွန်တော်အကြံပြုချင်တာကတော့ ကင်ဂျုံအန်းကို မိတ်ဆွေလို့ ခေါ်တာ ဒါမှမဟုတ် သူ့ကို ချစ်ခင်ကြောင်း ဖော်ပြတာဟာ အမေရိကန်နဲ့ လူသားမျိုးနွယ်ရဲ့ ဘုံတူညီတဲ့ တန်ဖိုးတွေကို ယိုင်နဲ့ပျက်ပြားစေပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာပါပဲ”

တရုတ်နိုင်ငံမှာ တာဝန်နဲ့နေထိုင်နေတဲ့ မြောက်ကိုရီးယား ကုန်သွယ်ရေးအရာရှိတွေကလည်း တောင်ကိုရီးယားမီဒီယာတွေမှာပြနေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲက အချိန်နဲ့တပြေးညီ ပြောင်းလဲနေတဲ့ မဲအရေအတွက်တွေကို ကြည့်ရှုနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

“ဒီမနက် အိပ်ရာကနိုးတော့ အမေရိကန် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေကို လျှောက်ဖတ်ဖြစ်ပါတယ်” လို့ တရုတ်နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ရှန်ယန်းမြို့မှာ တာဝန်ကျနေထိုင်နေတဲ့ လုံခြုံရေးအရ အမည်မဖော်လိုသူ မြောက်ကိုရီးယားအရာရှိတစ်ဦးက RFA Korean ဌာနကို ပြောပါ တယ်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ

အိန္ဒိယ၀န်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာမိုဒီက အရင်က Twitter လို့လူသိများတဲ့ X လူမှုကွန်ယက် မက်ဆေ့ချ် မှာ ထရမ့်ကို "မိတ်ဆွေ" လို့ခေါ်ဆိုလိုက်ပြီး သူ့ရဲ့ "သမိုင်းဝင်အောင်ပွဲ" အဖြစ် ဂုဏ်ပြုလိုက်ပါတယ်။

"မိတ်ဆွေအနေနဲ့ အရင်သက်တမ်းရဲ့အောင်မြင်မှုကို တည်ဆောက်ထားသလို အိန္ဒိယ-အမေရိကန် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုခိုင်မာစေဖို့အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အသစ်ပြန်လည်စတင်ဖို့ မျှော်လင့်နေပါတယ်" လို့ မိုဒီက ရေးသားလိုက်တာပါ "ကျွန်ုပ်တို့နှစ်နိုင်ငံပြည်သူတွေအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်မှုတွေဆောင်ကြဉ်းဖို့နဲ့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တည်ငြိမ်ရေးနဲ့ သာယာဝပြောရေးကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ဖို့ အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြပါစို့" လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ

Adam Nurrachman - ကျောင်းဆရာ Bekasi

"ကျွန်တော်တို့မျှော်လင့်တာကတော့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ပဋိပက္ခတွေကိုတားဆီးဖို့ အင်ဒိုနီးရှားက အမေရိကန်နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံတဲ့အခါ အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုကနေ ပါဝင်နိုင်ဖို့ပါပဲ။ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်တို့ အင်ဒိုနီးရှားနယ်စပ်မှာဖြစ်မယ့်စစ်ပွဲကို အင်ဒိုနီးရှားက မလိုလားပါဘူး” လို့ သူကပြောပါတယ်။

Poltak Partogi Nainggolan - အင်ဒိုနီးရှားအမျိုးသားသုတေသနနဲ့ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုအေဂျင်စီ

“ထရမ့်ရဲ့ သမ္မတသက်တမ်းမှာ NATO က ရုရှားအပေါ် ညှာတာတဲ့ရပ်တည်ချက်ကြောင့် ဖိအားတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတာဖြစ်လို့ ဥရောပရဲ့ လုံခြုံရေးယိုယွင်းသွားတာကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်။ အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသ အထူးသဖြင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှာ ထရမ့်ရဲ့ ပြည်တွင်းကို အာရုံစိုက်တဲ့ မူဝါဒတွေကြောင့်တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်လာနိုင်တယ်” လို့ BenarNews ကို ပြောပါတယ်။

Muradi - နိုင်ငံရေးနှင့်လုံခြုံရေးလေ့လာမှုဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ (Padjajaran တက္ကသိုလ်)

“ဒီလို အစပျိုးမှုမရှိရင် အင်ဒိုနီးရှားဟာ အမေရိကန်-တရုတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုထဲ နစ်ဝင်သွားဖို့ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။ “BRICS အဖွဲ့ထဲကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မကြာသေးမီက ဝင်ရောက်ထားလို့ ဒီစူပါပါဝါနိုင်ငံတွေကြားမှာ ကျွန်တော်တို့ နေရာတစ်ခုရပြီးသားပါ။ ထရမ့်နိုင်ရင် ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ ပဋိပက္ခတွေထဲ ပိတ်မိခြင်းကနေ ရှောင်ရှားနိုင်ဖို့ အင်ဒိုနီးရှားအနေနဲ့ သံတမန်ရေးရာကို ဦးစားပေးသင့်ပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ရူဒီ ဆူမန်တို - စီးပွားရေးသမား (အင်ဒိုနီးရှား)

“ထရမ့်ဟာ ထူးခြားတဲ့စီးပွားရေးသမားဖြစ်တဲ့အတွက် တခြားလူတွေထက်စာရင် သူကပိုကောင်းမယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ အနည်းဆုံးတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွက်ရော ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးအတွက်ပါ သူလုပ်နိုင်မယ်ထင်ပါတယ်”

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ်ဂျူနီယာက ထရမ့်ရဲ့အောင်ပွဲနဲ့အတူ အမေရိကန်ပြည်သူတွေ အောင်ပွဲရရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

“အမေရိကန်တန်ဖိုးတွေကို ကမ္ဘာကိုပြသတဲ့လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုအပေါ် သူတို့ရဲ့အောင်ပွဲအတွက် ဂုဏ်ယူပါတယ်” လို့ မားကို့စ်က ပြောကြားခဲ့တာပါ။

“သူတို့နိုင်ငံတွေကြား မတုန်မလှုပ်နိုင်တဲ့ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုဟာ ပစိဖိတ်တစ်ဖက်တစ်ချက်စီက ဒေသတွင်းမှာ ပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုလမ်းကြောင်းကို ပိုမိုအားကောင်းစေမယ့် အင်အားတစ်ခု ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” လို့လည်းပြောပါတယ်။

မလေးရှားနိုင်ငံ

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် Anwar Ibrahim က ထရမ့်ရဲ့ ပြောစမှတ်ပြုရလောက်တဲ့ နိုင်ငံရေးလောကထဲ ပြန်ရောက်လာတာနဲ့ သမ္မတအောင်ပွဲအတွက် ချီးကျုးလိုက်ပါတယ်။

"ဒီအခန်းကဏ္ဍအသစ်ဟာ အသစ်တဖန် အခွင့်အလမ်းတွေကို ယူဆောင်လာပြီး အကောင်းမြင်စိတ်၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနဲ့ တူညီတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ရှေ့ကိုချီတက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေပါပြီ" လို့ ပြောပါတယ်။

မလေးရှားစီးပွားရေးပညာရှင်

အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဟာ မလေးရှားအတွက် အထူးသဖြင့် ကုန်သွယ်မှုနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေမှာ ကျယ်ပြန့်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ စီးပွားရေးပညာရှင်၊ Global Asia Consulting ရဲ့ အကြီးတန်းအတိုင်ပင်ခံ Samirul Ariff Othman က ပြောပါတယ်။

ထရမ့်ရဲ့အောင်ပွဲဟာ တရုတ်နဲ့ ကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးကို ရှုပ်ထွေးစေပြီး အကာအကွယ်ပေးရေးဝါဒကို ပြန်လည်ရှင်သန်စေလိမ့်မှာ ဖြစ်တယ်လို့ Othman က သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒါဟာ လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်တွေနဲ့ ဆက်စပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံအပေါ် သွယ်ဝိုက်သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

စင်သီယာ လော်ရိန်း - NGO ဝန်ထမ်း (မလေးရှား)

“ကျွန်မရဲ့စိုးရိမ်စိတ်က စစ်ပွဲလို့ထင်ပါတယ်။ ဂါဇာပြည်သူတွေ အတွက်တခုခုကူညီပေးနိုင်မလားဆို သိချင်နေပါတယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့နည်းနည်းသံသယဖြစ်မိပါတယ်။ အမေရိကန်အနေနဲ့ သမိုင်းမှာ ဒီလိုလုပ်ပေးမှာလားဆိုတာ။ စစ်ပွဲကိုသူတို့ကူနေတာလေ။ ပြီးတော့ သူတို့သမ္မတကို ဘယ်လိုရွေးမလဲ ဆိုတာ”

ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်

ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်မာနက်က ထရမ့်ရဲ့ "ကြီးကျယ်တဲ့အောင်ပွဲ" အတွက် ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး "ထရမ့်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုမှာ အမေရိကန်ပြည်သူတွေရဲ့ ယုံကြည်ကိုးစားမှုအတွက် စစ်မှန်တဲ့သက်သေ" လို့ ညွှန်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

"ထရမ့်က အမေရိကန်ပြည်သူတွေအတွက်သာမက ကမ္ဘာကြီးအတွက်ပါ အရေးကြီးဆုံးအချိန်မှာ ပြန်လာတာဖြစ်တယ်" လို့ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ "ထရမ့်ရဲ့ ဉာဏ်ပညာရှိတဲ့ ဦးဆောင်မှုအောက်မှာ တည်ငြိမ်ရေး၊ လုံခြုံရေးနဲ့ သာယာဝပြောရေးကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရာမှာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို ပိုမိုခိုင်မာစေမယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်" လို့လည်းဖော်ပြပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ

မိုဟာမက် ယူနွတ်စ် - ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကြားဖြတ်အစိုးရခေါင်းဆောင်

“ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ အမေရိကန်တို့ဟာ အပြန်အလှန် အကျိုးစီးပွားရှိတဲ့ နယ်ပယ်များစွာမှာ ရှည်လျား တဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသမိုင်းကြောင်းတွေ ရှိကြပါတယ်။ အဆွေတော် (ထရမ့်) ရဲ့ ယခင်ရာထူးသက်တမ်းအတွင်း နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးက နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း နဲ့ ကြီးထွားရှင်သန်ခဲ့ ပါတယ်” လို့ ရေးလိုက်ပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အဝါမီလိဂ်ပါတီ (Awami League party) ရဲ့ တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး Bahauddin Nasim က ဒေါ်နယ်ထရန့် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရတာ ဝမ်းသာမိကြောင်း RFA ရဲ့ ညီနောင် သတင်းဌာနဖြစ်တဲ့ Benar News ကို ပြောပါတယ်။

“ဘိုင်ဒင်အုပ်ချုပ်ရေးကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ စစ်ပွဲတွေပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးလာခဲ့ တယ်” လို့ လည်းသူက ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်အစိုးရသစ်ကတော့ အဲဒီလမ်းကို လိုက်မှာ မဟုတ်ဘဲ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆောင်ရွက်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” လို့လည်း ပြောပါတယ်။

ဒါကာတက္ကသိုလ်၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနက အငြိမ်းစားပါမောက္ခ Imtiaz Ahmed က ထရမ့်အစိုးရဟာ အိန္ဒိယနဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“ထရမ့်နဲ့မိုဒီတို့ဟာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အပေါ် ထရမ့်ရဲ့ အမြင်ဟာ အိန္ဒိယရဲ့ လွှမ်းမိုးမှုခံရဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်” လို့ သူက ပြောပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ မိုဟာမက်ယူနွတ်ဦးဆောင်တဲ့ ယာယီအုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှားပြီး သြဂုတ်လမှာ အာဏာဆုံးရှုံးခဲ့တဲ့ ၀န်ကြီးချုပ် Sheikh Hasin ကို ပြန်လည်ခန့်အပ်ဖို့ အမေရိကန်အစိုးရက ကြိုးပမ်းလိမ့်မယ်လို့ ဆိုလိုတာမဟုတ်ဘူးလို့ အငြိမ်းစားပါမောက္ခက ဆက်လက်ပြောပြပါတယ်။

လာအိုနိုင်ငံ

အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်နှစ်နိုင်ငံစလုံးနဲ့ စီးပွားရေးဆက်ဆံမှုရှိတဲ့ လာအိုလို နိုင်ငံငယ်တွေကို သွယ်ဝိုက် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်တဲ့ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာအတားအဆီး မူဝါဒတွေကို ထရမ့်က ပြန်လည်ပြုလုပ်လာနိုင်ပေမဲ့ အမေရိကန်ရဲ့ခေါင်းဆောင်မှုအပြောင်းအလဲကို ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အကောင်းမြင်တယ်လို့ ဗီယင်ကျန်းမြို့ခံတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။

“ပြည်တွင်းစီးပွားရေးနဲ့ လူထုရဲ့စစ်ပွဲငြီးငွေ့မှုကို ပြန်လည်အသက်သွင်းဖို့ အာရုံစိုက်ထားတဲ့အတွက် ထရမ့်ရဲ့ မူဝါဒဟာ လာအိုကို ပိုအထောက်အပံ့ဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်” လို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ရုံးဝန်ထမ်းလူငယ်တဦးက ပြောပြပါတယ်။

“ဒီမှာရှိတဲ့ စီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းက လွတ်လပ်တဲ့မူဝါဒနဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကြောင့် ဟားရစ်ကိုပဲ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်းထောက်ခံခဲ့တာပါ။ အပြောင်းအလဲတွေ မလိုချင်ပါဘူး” လို့ သူက ပြောပါတယ်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ

ဝါရင့်ကမ္ဘောဒီးယားခေါင်းဆောင် ဟွန်ဆန်က အမေရိကန်တွေဟာ အမျိုးသမီးသမ္မတတစ်ဦးအတွက် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ လက်ရှိ လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ယူထားတဲ့ ဟွန်ဆန်က “အမေရိကန်ဟာ ကျား/မရေးရာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ဖခင်ဖြစ်ပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို ခေါင်းဆောင်အဖြစ် လက်ခံဖို့ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးပါဘူး” လို့ သူ့ရဲ့ Facebook စာမျက်နှာမှာ ရေးလိုက်ပါတယ်။

"ထရမ့်ရဲ့အောင်ပွဲက အမေရိကန်တွေဟာ ယူကရိန်းနဲ့ အစ္စရေးမှာစစ်ဖြစ်နေတာထက် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပိုနှစ်သက်တယ်ဆိုတာ ပြသနေပါတယ်" လို့ဆိုပါတယ်။